زنان و مبارزه در راه صلح و محیط زیست – ماتایی زنی مبارز از کنیا

وانگاری ماتایی برنده جایزه صلح نوبل سال 2004 پایه گذار جنبش کمربند سبز در کنیا، بدون شک اولین زنی است که در آفریقای مرکزی و شرقی موفق به دریافت دکترا شد. او در سال 1977 به منظور جلوگیری از نابودی جنگل ها و همچنین ایجاد شغل برای مردم بومی کنیا کارزار درخت کاری را آغاز کرد. بدین ترتیب جنبش کمربند سبز به سرعت رشد کرد و امروزه به نیروی مهم سیاسی و طرفدار محیط زیست در دنیا مبدل شده است. وی که زمانی از طرف دولت فاسد گذشته »ناراضی« قلمداد می شد، امروز در مقام معاون وزیر محیط زیست و منابع طبیعی فعالیت می کند. تا بحال به کوشش این جنبش بیش از 10 میلیون درخت به منظور جلوگیری از فرسایش خاک و تامین سوخت مورد نیاز خانگی کاشته شده است. برنامه درختکاری عمدتا از طرف زنان دهات کنیا به پیش برده می شود. بعضی از کشورهای آفریقائی از جمله تانزانیا، اوگاندا، مالاوی، لسوتو، اتیوپیا، زیمبابوی و غیره ، به پیروی از کنیا قدم های مشابهی را برداشته و موفقیت هائی نیز داشته اند. اما، طبق گزارش سال 1989 سازمان ملل، هنوز به ازای هر 100 درختی که در آفریقا قطع می شود تنها 9 درخت کاشته می شود. با توجه به این گزارش می توان به عمق فاجعه و تلاش خستگی ناپذیر زنان در آفریقا پی برد. خانم ماتایی در نامه ای در صفحه اینترنت جنبش کمربند سبز می نویسد :»کاشتن درخت، کاشتن امید است. با یک حرکت ساده کندن زمین و کاشتن درختی در آن، ما برای خود و نسل های آینده امید می کاریم. جنبش، با بسیج مردم، حل مشکلاتی مانند آموزش و پرورش، آب آشامیدنی، برابری و بهداشت را که بر زندگی انسان های بی شماری، به ویژه زنان و خانواده های آنان، تاثیر مستقیم دارد ، هدف خود قرار می دهد. مردم برای دفاع از حقوق خود و جامعه بپا می خیزند، قدرت می گیرند، و این قدرت راهنمای آنها در تعیین تقدم تصمیم گیری برای محیط زیست، حاکمیت خوب و فرهنگ صلح می شود. ما چالش عظیمی در پیش رو داریم :آفریقا با نابودی جنگل و فقر روزافزون و بی وقفه روبرو است. اما می دانیم که کارهای بسیار مثبتی از طرف دولت و جامعه مدنی در جریان است . . . . « وانگاری در سال 1940 در نایروبی، کنیا، در خانواده ای کشاورز به دنیا آمد. وی در سال 1964 موفق به دریافت لیسانس در رشته طبیعی (بیولوژی) از کالج مونت سنت اسکولاستیک در کانزاس، و سپس در سال 1966 موفقی به کسب فوق لیسانس از دانشگاه پیتزبورگ شد و با ادامه تحصیل در دانشگاه های آلمان و کنیا در سال 1971موفق به دریافت دکترا از دانشگاه نایروبی شد. وانگاری در همان جا به تدریس آناتومی جانوری پرداخت. وی در سال های 1976 و 1977 رئیس بخش آناتومی جانوری و دستیار پروفسور شد. ماتایی در گذشته رئیس شورای ملی زنان کنیا نیز بوده است. در سال 1980 شوهر وی از او طلاق گرفت. وی در توضیح دلیل طلاق گفت که ، طرز تفکر وانگاری برای یک زن بسیار قوی است و من قادر به کنترل او نیستم. قاضی یی که پرونده طلاق را بررسی می کرد با نظر همسر وانگاری موافقت کرد و حکم طلاق صادر شد. خانم ماتایی در دوران ریاست جمهوری دانیل اراپ موای، به دلیل درخواست برگزاری انتخابات چند حزبی و پایان دادن به فساد سیاسی و سیاست قبیله ای، بارها مورد حمله قرار گرفت و به زندان افتاد. در سال 1988 تقریبا به تنهائی موفق شد با جلوگیری از ساختن بنای 60 طبقه ای »تایمز میدیا تراست« که به شرکای تجاری رئیس جمهوری تعلق داشت، پارک اهورو (یکی از پارک های طبیعی کشور) را از نابود شدن نجات بدهد.درانتخابات سال 2002 ، ائتلاف ملی رنگین کمان توانست حزب حاکم، اتحاد ملی آفریقائی ، را شکست بدهد و ماتایی از طرف اتئلاف رنگین کمان به نمایندگی مجلس انتخاب شد. او از سال 2003 پست مشاورت وزیر محیط زیست، منابع طبیعی و مراتع را به عهده دارد ، و در همان سال حزب سبز آفریقا را تاسیس کرد. در 28 مارس 2005 به عنوان اولین رئیس شورای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اتحادیه افریقائی انتخاب شد. یازده رئیس دولت که کشورهای شان بر دهانه کنگو قرار دارد وی را به عنوان سفیر تشریفاتی فعالیت های خیر خواهانه اکوسیستم کنگو ، به منظور حفظ این اکوسیستم حیاتی ، انتخاب کردند. لیست جوایز بین المللی و مدال های افتخاری که وانگاری تا بحال دریافت کرده است بی شمار است . وانگاری پس از دریافت جایزه صلح نوبل گفت :»حفظ محیط زیست جهانی با برقراری و حفظ صلح ارتباط مستقیم دارد. وانگاری می گوید بسیاری از مسائلی که ما امروزه در سطح ملی با آن دست به گریبان هستیم، در واقع دال بر وجود مشکلات بزرگتری اند، و به جای نگرانی برای آنها باید نگران دلایل وجود آن عوارض باشیم.در سال 2006 ژاک شیراک، رئیس جمهور فرانسه، نشان لژیون دونور، بالاترین نشان افتخار فرانسه ، را به وانگاری ماتایی اهدا کرد.خانم ماتایی یکی از 8 نفری بود که در برنامه افتتاحیه المپیک زمستانی 2006 پرچم المپیک را به میدان آورد. کمیته نروژی نوبل در اطلاعیه ای که ماتایی را برنده جایزه صلح نوبل 2004 معرفی کرد گفت :»ماتایی شجاعانه در برابر رژیم ستمگر سابق کنیا ایستاد. روش یگانه وی در این راه، توانست توجه افکار عمومی داخل و خارج – بین المللی – رامتوجه خفقان سیاسی کند. او الهام بخش بسیاری در راه مبارزه برای حقوق دمکراتیک، و به ویژه زنان، برای بهبود شرایط خود شد.«