دهمین همایش اجتماعی جهان
دهمین همایش اجتماعی جهان امسال در روز ۶ بهمن ماه در شهر پورتو آلگره برزیل و با حضور حدود ۳۵ هزار تن از نزدیک به ۴۰ کشور جهان آغاز به کار کرد، و به مدت ۵ روز با برگزاری صدها کنفرانس، سمینار و کارگاه آموزشی ادامه یافت. فراخوان این همایش خطاب به پویشگران اجتماعیِ «اتحاد برای تغییر جهان» بود.
به طور سنتی این همایش معمولاً در ماه ژانویه، همزمان و در مقابله با «همایش اقتصادی جهان» وزرای دارایی کشورهای قدرتمند و ثروتمند سرمایه‌داری در داووس سوئیس برگزار شده است. تا کنون کشورهای برزیل، مالی، کنیا، هندوستان، ونزوئلا و پاکستان از میزبانان این همایش جهانی بوده‌اند. امسال بر اساس تصمیم قبلی شرکت کنندگان و سازمان دهندگان آن، به عوض یک گردهمایی متمرکز، حدود ۳۰ همایش با تِم‌های گوناگون و در کشورهای مختلف جهان از جمله در آرژانتین، بولیوی، مکزیک، ایالات متحده آمریکا، اسپانیا، جمهوری چک، ژاپن و… تشکیل خواهد شد.
نخستین همایشِ موضوعی از این دست، در روزهای ۱۰ تا ۱۲ بهمن در شهر سالوادور، در برزیل، و با موضوع اصلی «جوامع و دولت‌ها: گفتمان و جایگزین‌هایی برای دنیای پس از بحران» برگزار شد. در میان دیگر کشورهایی که نامزد میزبانی همایش‌های مشابهی هستند، نام کشورهایی مثل ترکیه، نیجریه، مراکش، بنگلادش و حتیٰ عراق نیز به چشم می‌خورد. پیش از این نیز یک بار در سال ۲۰۰۸ کارزار «فراخوان جهانی برای اقدام» از سوی برگزار کنندگان، به طور غیرمتمرکز، در سراسر جهان برگزار شده بود.
همایش اجتماعی جهان توسط اعضای «جنبش عدالت جهانی» برگزار می‌شود، و هر سال هزاران نفر از اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، فعالان سندیکاهای کارگری، فعالان محیط زیست و نمایندگان دیگر جنبش‌های اجتماعی و سازمان‌های غیردولتی گوناگون مدافع حقوق بشر و عدالت اجتماعی و جامعه مدنی را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند، که برای هماهنگ کردن کارزارهای جهانی‌شان، اتحاد در عمل ، پیرامونِ موضوع‌های مشخص، و تصمیم‌گیری درباره شیوه‌های راهبردی سازمان‌دهیِ چنین کارزارهایی گرد هم می‌آیند تا صدای مردم عادی را به گوش همگان برسانند. علاوه بر نمایندگان یا سران دولت‌های مترقی (از جمله رؤسای جمهور: مورالس از بولیوی، لولا داسیلوا از برزیل، کوررا از اکوادور، چاوز از ونزوئلا و لوگو از پاراگوئه) سازمان ملل متحد نیز از طریق سازمان یونسکو در این همایش‌ها حضور می‌یابد. همایش اجتماعی جهانی، «ایجادِ فضا و روندی دائمی به منظور بنایِ جایگزین‌هایی برای نولیبرالیسم» از دیدِ مردم و زحمتکشان را از وظایف عمده خود می‌داند. نخستین همایش با شرکت ۱۲ هزار تن در بهمن ماه سال ۱۳۷۹ در پرتو آلگره، برزیل، برگزار شد که شعارِ «جهانی دیگر امکان پذیر است» را در جنبش‌های مردمیِ جهانی به ثبت رساند.
در جریان همایش‌های بهمن ماه، طبق روال کار همیشگی این گردهمایی، سخنرانی‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعددی برای تبادل نظر و تجربه فعالان اجتماعی ترتیب داده شده بود. گرایش ضد جنگ، ضد سرمایه‌داری و ضد غارتگریِ شرکت‌های بزرگ سرمایه‌داری، و از جمله در عرصه محیط زیست، به وضوح بر فضای همایش پورتو آلگره حاکم بود؛ و سرمایه‌داری عامل اصلی گرفتاری‌های اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی جهان اعلام می‌شد. همچنین به مصرف‌‌گرایی تحمیل شده توسط نظام سودمحور و سوداگرِ سرمایه‌داری اشاره شد که برای باز کردن راهش به بازارهای مصرف، و نیز در پیامد آن، حتی میراث فرهنگی، کیفیت زندگی و موجودیت اجتماعی ملت‌ها را نیز نابود کرده است. سرجیو برناردو، از فعالان حقوق بشر برزیل، در صحبت‌هایش گفت : «ثروتمندان نظام سرمایه‌داری را به ورطه هرج و مرج و آشفتگی کامل کشانده‌اند، ولی همایش اجتماعی جهان به آنها نشان خواهد داد که ما می‌توانیم دنیایی فارغ از استثمار ایجاد کنیم.» یکی از فعالان آفریقای جنوبی با اشاره به نیازهای اولیه میلیون‌ها مردمی که فقط خواهان برابری و احترام و زندگی شرافتمندانه هستند، تأکید کرد: «اما سرمایه‌داری نمی‌تواند این خواسته‌ها را برآورده کند.»
یکی از رهبران سندیکایی برزیل از نیروهای مردمی خواست که در مقابلِ «فقط چند صد شرکت بزرگی که امروز تمام اقتصاد جهان را در دست دارند» بایستند و «هرگز نگذارند که نولیبرال‌ها باز هم کنترل را به دست خود بگیرند.» او اظهار امیدواری کرد که همایش بر سر اتخاذ مواضعِ ضد امپریالیستی و ضد مالی‌سازیِ جهانی به توافق برسد. از دیگر موضوع‌های مورد توجه همایش سالوادور، کمک رسانی به زلزله زدگان هائیتی بود. لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل، در سخنانی خطاب به همایش پورتو آلگره اظهار داشت که این «جهانِ توسعه‌یافته» است که هائیتی را در فقر نگاه داشته است، و تأکید کرد: «ما اکنون کاری را می‌کنیم که می‌بایست سال‌ها پیش صورت می‌گرفت.»
همایش پورتو آلگره با تعهد به ادامه برنامه‌های مردمی و کارزارهای جهانی‌اش، پایان یافت.
