شهروندِ آمریکایی فاش کرد: تجاوز پنهانی به حریم خصوصی مردم به بهانه تضمین امنیت!
اوایل خردادماه خبری در روزنامه انگلیسی گاردیَن منتشر شد که به‌سرعت توجه همگان را به خود جلب کرد. ادوار اسنودِن، کارمند فنّی و کارشناس کامپیوتر و فناوری اطلاعاتی یکی از شرکت‌های پیمانکار ”آژانس امنیت ملی“ آمریکا، که در سازمان ”سیا“ کار می‌کرد، از طریق روزنامه گاردین فاش کرد که: دولت ایالات متحد آمریکا به طور پنهانی و پوشیده از چشم مردم، مکالمه‌های تلفنی، ارتباط‌های ای‌مِیلی، و فعالیت‌های اینترنتی میلیونها تن از مردم آمریکا را ضبط و کنترل و دیده‌بانی می‌کند.
به‌زودی این پرسش مطرح شد که، چه دولت‌های دیگری در اجرای این برنامه و برنامه‌های مشابه دست دارند؟ و مردم چه کشورهای دیگری در معرض جاسوسی‌اند؟ از جمله صحبت از این شد که ”دفتر مرکزی ارتباطات دولتی“ بریتانیا (که یکی از سه دستگاه امنیتی و اطلاعاتی بریتانیاست) ممکن است درگیرِ این برنامه بوده باشد که از طریق سامانه‌یی به نام ”پریزِم“ امکان دسترسی آسانِ سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا به نُه شرکت معروف اینترنتی دنیا، و نیز آمار و اطلاعات تلفنی میلیونها تن از مردم را فراهم می‌کند. ادوارد اسنودِن، کارمند شرکت پیمانکاری ”بوز الِن همیلتون“، که از عاقبت افشاگری خود باخبر بود، از آمریکا به هنگ‌کنگ رفت تا در زمان اعلام عمومی اطلاعاتی که در باره جاسوسیِ دستگاه‌های امنیتی آمریکا دارد، از تهدید و فشار مقام‌های امنیتی آمریکا در امان باشد. بنابر آخرین خبرها، او از هنگ‌کنگ به روسیه رفته است، و در حالی که مقام‌های آمریکا فشار زیادی به روسیه و اکوادور و نیز به خانواده اسنودن وارد می‌آورند تا او را ”داوطلبانه“ به آمریکا بازگردانند و به جرم جاسوسی برضد آمریکا محاکمه کنند، او همچنان در صدد است با کمک گردانندگان ”ویکی‌لیکس“ به اکوادور پناهنده شود.
آقای اسنودِن در نخستین صحبتی که با خبرنگار نشریه انگلیسی گاردین داشت، گفت که: از افشای اسراری که بدان‌ها دست یافته است متأسف و پشیمان نیست و چون معتقد است که این‌گونه گردآوری نامحدود و کنترل‌نشده اطلاعات، نقض کننده و تباه کننده آزادی‌های مدنی شهروندان است دست به این افشاگری زده است. او گفت: ”نمی‌توانستم اجازه دهم که دولت آمریکا به حریم زندگی خصوصی مردم تجاوز کند، و آزادی اینترنت و آزادی‌های بنیادی را تباه کند. تنها انگیزه من، اطلاع دادن به عامه مردم درباره کاری است که به نام آنان و برضد آنان صورت می‌گیرد.“ او اضافه کرد که، بارها نگرانی خود نسبت به این تجاوز به حریم خصوصی مردم را با مسئولان شرکت خود مطرح کرده بوده است، امّا وقتی آنان چنین چیزی را رد کردند، تصمیم گرفت موضوع را به‌طورِعلنی مطرح کند. چندی بعد، ادوارد اسنودِن در مصاحبه‌یی با یکی از روزنامه‌های هنگ‌کنگ، موضوع تلاش مکرر مأموران آمریکایی در زمینه دست‌اندازی به (هَک کردنِ) سامانه‌های کامپیوتری چین را مطرح کرد. این در حالی است که دولت آمریکا بارها چین را به دست‌اندازی به (هَک کردنِ) سامانه‌های آمریکایی متهم کرده است. به گفته لونی اسنودن، پدرِ ادوارد اسنودن، ”… من فکر نمی‌کنم او خیانت کرده باشد. او از این لحاظ که اطلاعات طبقه‌بندی شده را علنی کرده است، قانون آمریکا را نقض کرده است… اگر می‌خواهند او را خیانتکار تلقی کنند، در واقع او به دولت خیانت کرده است. امّا من معتقد نیستم او به مردم آمریکا خیانت کرده است.“
تجاوز به حقوقِ مدنی و زندگیِ خصوصیِ مردم آمریکا، در سال‌های اخیر و به‌ویژه در دوره ریاست‌جمهوری جورج بوش (پسر) و به‌خصوص پس از حمله‌های تروریستی ۱۱ سپتامبر و به بهانه تأمین امنیت شهروندان، اوج و گسترش یافت. زمانی که باراک اوباما به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد، قول داد که آن کشور را از ”جنگ مداوم“ و جنگ بی‌پایان ”ضد ترور“ بیرون ببرد، زندان امنیتی گوآنتانامو در خاک کوبا را برچیند، استفاده از پهپادها [هواپیماهای بدون سرنشین] را کاهش دهد، و امنیت روزنامه‌نگاران و آزادی بیان آنان را تضمین کند. امّا افشاگری ادوارد اسنودِن نشان داد که دست‌اندازی به حریم خصوصی مردم و آزادی‌های فردی به بهانه تأمین امنیت، هنوز با تمام قوا ادامه دارد. آقای اوباما در واکنش به افشاگری اخیر[اسنودِن] درباره گردآوری اطلاعات شخصی مردم گفت که، مردم آمریکا نباید نگران این قضیه باشند چون شهروندان آمریکا مشمول این برنامه نمی‌شوند، اگرچه اینک بر همگان روشن است که مأموران امنیتی آمریکا به‌راحتی به اطلاعات موجود بر روی سامانه‌هایی مثل گوگل دسترسی دارند. ادوارد اسنودِن مدعی است که، ”آژانس امنیت ملّی“ و سازمان ”سیا“ی آمریکا به اطلاعات شهروندان در سامانه‌های مایکروسافت، یاهو، گوگل، اسکایپ، فیس‌بوک، پالتاک، یوتیوب، و امثال این‌ها، دست‌اندازی[هَک] می‌کنند. آقای اوباما از این گردآوری اطلاعات دفاع کرد، و گفت: ”نمی‌توان هم ۱۰۰ درصد امنیت داشت و هم حریمِ خصوصیِ[مردم] ۱۰۰ درصد مصون باشد“[!]. مردم آمریکا به‌درستی از رشد فزاینده برنامه‌های جاسوسی دولت و حمله‌های پهپادها نگرانند، و می‌گویند این آن ”تغییر“ی نیست که ما به آن رأی دادیم. گفتنی است که، همه این اقدام‌های امنیتی دولت بنابر ”قانونِ وطن‌پرستی“ که در زمان جورج بوش[پسر] به تصویب رسید و هنوز هم به‌قوت خود باقی است، صورت می‌پذیرند.
ادوارد اسنودِن، در گفت‌وگوی زنده اینترنتی‌ای که اخیراً با روزنامه گاردین و خوانندگان آن داشت، جزئیاتی از عملیات جاسوسی برضد شهروندان را شرح داد، از جمله اینکه: دسترسی اطلاعاتی به سیگنال‌های الکترونیکی (تلفنی، ای‌مِیلی، اینترنتی، و جز این‌ها) چگونه صورت می‌گیرد، و اینکه محدودیت‌های فناورانه در دسترسی به اطلاعات وجود ندارد، و اگر هم محدودیتی باشد، به صِرفِ رعایت دستورعمل‌هاست که غالباً آن‌ها هم نادیده گرفته می‌شوند. کنترل و بازرسی‌های منظمی هم در کار نیست. اطلاعاتِ به دست آمده مدت‌های طولانی و به‌منظور کنکاش‌های بعدی ذخیره می‌شوند. او در بخش‌های دیگری از گفت‌وگوهایش گفت که، به حمایت مردم پشت‌گرم است، اما می‌ترسد که دولت آمریکا برای ساکت کردن او به هر وسیله‌یی متوسل شود، از جمله زندانی کردن یا حتّی سربه‌نیست کردنِ او. ادوارد اسنودِن، با اشاره به ”خائن“ خوانده شدنش از سوی دیک چنی، گفت که، برایش مایه افتخار است که چنین آدمی او را خائن بداند.
پیش از این نیز آمریکایی‌های دیگری دست به افشاگری‌های مشابهی زده بودند. سه سال پیش، برَدلی مَنینگ، هزاران سند طبقه‌بندی شده ارتش آمریکا- از جمله [سندهای طبقه‌بندی‌شده‌یی] درباره حمله نیروهای نظامی به غیرنظامیان در عراق و افغانستان و نیز زندان گوانتانامو- را به ویکی‌لیکس داد که به‌طورِعلنی منتشر شدند. پیش از این‌ها نیز، در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی (۶۰ – ۷۰ سال پیش)، جاسوسی درباره نیروهای مترقی از جمله فعالان صلح و حقوق بشر، و به‌ویژه کمونیست‌ها، به‌وسیله پلیس فدرال آمریکا بسیار رایج بود که در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ نیز ادامه یافت. امروزه عملیات جاسوسی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا نه‌تنها خارجیان و به‌ویژه خاورمیانه‌‌ای‌تبارها، عرب‌تبارها، و مسلمانان را هدف قرار داده‌اند، بلکه به‌طور گسترده، شهروندان عادی و از جمله فعالان اجتماعی ”جنبش تسخیر وال‌استریت“ را نیز در بر می‌گیرد. نگرانی دولت آمریکا شاید بیش از آنکه از دخالت خارجی و تروریست‌های خارجی باشد، از جوش و خروش و خیزش مردم آمریکاست که باید به هر وسیله ممکن آن را کنترل کرد. جاسوسیِ الکترونیکی در زندگیِ خصوصیِ مردم، جزءِ کامل کننده دوربین‌های امنیتیِ نصب شده در خیابان‌ها و محل‌های رفت‌وآمد مردم در شهرهای آمریکا و دروغ‌پردازی‌ها و داستان‌پردازی‌های رسانه‌هایِ زیرِکنترلِ شرکت‌های غول‌پیکر به‌منظور هدایت افکار عمومی است. حتّی از استفاده از پهپادها برای ”نگاه کردنِ“ امنیتی به شهروندان آمریکایی هم صحبت شده است، و چه‌بسا عملیاتی هم شده باشد.
به نقل از “نامه مردم”، شماره 924، 10 تیرماه 1392
