غرفة حزب توده ایران در فستیوال «آوانته»- پرتغال: صحنة کارزار جهانی برای لغوِ تحریمهای اقتصادی، و همبستگی با مبارزه برای صلح، دموکراسی، و عدالت اجتماعی
*بازدیدِ مسئول فستیوالِ آوانته و رهبریِ حزب کمونیست پرتغال ، دبیرکل حزب کمونیست انگلستان، هیئتهای نمایندگی حزبهای کمونیست آلمان، آمریکا، ترکیه، برزیل، قبرس، یونان، شیلی، فلسطین، ایرلند، صحرای غربی (پولیساریو)، از غرفه حزب توده ایران
*دیوارهای غرفه با پوسترهای: به تحریمهای اقتصادی بر ضد ایران پایان دهید! گرامیداشتِ جانباختگانِ فاجعه ملی در ۲۵مین سالگرد آن، «نه» به جنگ، مخالفت با مجازات اعدام، و مبارزه برای حقوق زنان، کارگران و جوانان- تزئین شده بود.
دیدار و تبادلِ نظر رسمی نمایندة کمیته مرکزی حزب توده ایران با رهبریِ حزب کمونیست پرتغال در رابطه با تحولهای سیاسی ایران
همه ساله در نخستین پایانِهفته در ماه سپتامبر (نیمه اول شهریورماه) جشنواره باشکوه آوانته، که آن را باید یزرگترین جشنواره کمونیستها در اروپا دانست، در حاشیه جنوبی رودخانه تاگوش و در فاصله کوتاهی از لیسبون، پایتخت زیبای پرتغال، برگزار میشود. آوانته (= به پیش!) نام نشریة ارگان حزب کمونیست پرتغال- یکی از قدرتمندترین حزبهای کمونیست جهان- است. جشنواره آوانته که در سالهای پس از پیروزی انقلاب آپریل ۱۹۷۴، که در جریان آن مردم پرتغال دولت دیکتاتوری فاشیستی سالازار را به زیر کشیدند، شکل گرفت، هر ساله موفقیتآمیزتر و پررنگتر برگزار میشود. در این جشنواره، زیباترین نمودهای هنر، تفکر، و مبارزه زحمتکشان و ترقیخواهان پرتغال به نمایش گذاشته میشوند. حضور بیش از ۵۰ هیئت نمایندگی از حزبهای کمونیست و نیروهای ترقیخواه از کشورها و قارههای مختلف و فعالیتهای متنوع آنها، به این جشنواره خصلتی انترناسیونالیستی میدهد. فستیوال آوانته صحنة اجرای موسیقی و تئاتر، و ارائة جلوههای فرهنگی گوناگونی است که مورد بازدید صدها هزار بازدیدکنندة فستیوال قرار میگیرد. حضور جوانان در این جشنوارة سیاست و هنر، و همچنین نظم ویژة آن، بینظیر است. سازمانهای حزبی شهرهای بزرگ پرتغال در غرفههای خاصشان با ارائه غذا و نوشیدنی سنتی- و در کنارِ آن اجرای هنرهای نمایشی منطقه خود- به جشنواره تنوع ویژهای میبخشند.
در عصر روز جمعه ۱۵ شهریورماه، در میان پایکوبی و سرود خوانی هزاران عضو و هوادار حزب، و حضور هیئت اجرائی و سیاسی حزب کمونیست پرتغال، فستیوال بهطورِ رسمی گشایش یافت. هزاران جوان کمونیست، که با کار و فعالیت در طولِ ماههای متوالی- از اردیبهشتماه تا شهریورماه- در برپاییِ این فستیوال نقشی بیبدیل داشتهاند، حضوری پررنگ داشتند. رفیق «جرونیمو دو سوزا»، دبیر کل حزب کمونیست پرتغال، در سخنرانیاش در مراسم گشایش جشنواره، به شرایط مبارزاتی در کشور پرتغال که این فستیوال در بطن آن شکل گرفته است، اشاره کرد و گفت: ”به این محیط که اینک به شهری ساخته شده از همبستگی و مبارزه تبدیل شده است، خوش آمدید! به محیطی که تجربه و خرد را با جوانمردی و یادگیری جوانان میآمیزد، که خلاقیّت و آفرینندگی را در عرصة هنر و فرهنگ آزاد میکند، و احساس صلح و همبستگی را برمیانگیزد، که به جوهر و سرشت سیاست بُعدی تازه در خدمت کارگران، مردم و میهن میبخشد خوش آمدید!… ما این جشنواره را زمانی تدارک دیدیم که کارگران و مردم پرتغال در پیکارهایی سهمگین درگیر بودند، از جمله در برگزاری راهپیمایی در ”ترییرو دو پاسو“ (میدان کاخ)، در دو اعتصاب سراسری، و در پیشبُردِ مبارزه در چندین شرکت و بخش اقتصادی، که برای نخستین بار شمار زیادی از مردم پرتغال را که از اجرای این سیاست [ریاضت] ضربه دیده و به خشم آمدهاند، به عرصة پیکار کشاند.“
در سیوهفتمین فستیوال آوانته، امسال نیز همچون ۷ سال گذشته، به دعوت رهبری حزب کمونیست پرتغال غرفه حزب توده ایران در قلب فستیوال پیام آورِ مبارزه مردم و زحمتکشان ایران برای صلح، دموکراسی، و حقوق بشر، و برضد تحریمهای امپریالیستی بود. غرفه حزب توده ایران- که امسال در مجاورت غرفههای حزبهای کمونیست چین و شیلی و در همسایگی دیوار به دیوار حزب کمونیست ترکیه بود- مورد بازدید هزاران تن از شرکت کنندگان فستیوال قرار گرفت. غرفه که با آرم بزرگ حزب و دهها پوستر گویا و زیبا با شعارهای سیاسی مربوط به مبارزه زحمتکشان و مردم ایران تزئین شده بود، یکی از فعالترین غرفههای جشنواره آوانته بود. به ابتکارِ حزب کمونیست پرتغال، یک اعلامیهیی دو صفحهای همراه با نقش سمبل حزب بر سرصفحة آن و تیترِ: ”حزب توده ایران، ۷۲ سال مبارزه در راه صلح، دموکراسی، و سوسیالیسم“- که تاریخچهیی مختصر همراه با نکتههایی عمده از زندگی، فعالیت، و موضعگیریهای سیاسیِ حزب توده ایران و هم چنین شرایط کنونی کشور را به زبان پرتغالی توضیح میداد، در میان هزاران بازدید کننده از جشواره آوانته پخش شد. همچنین با ارائه نشریههای انگلیسی زبان ”توده نیوز“ با مقالههایی در ارتباط با ۲۵مین سالگرد فاجعه ملی، انتخابات ریاست جمهوری، تحریمهای اقتصادی، و شرایط فاجعهبار کشور در نتیجه سیاستهای رژیم، و ”ایران امروز“ (نشریه کمیته دفاع از حقوق مردم ایران)، به علاقمندان پیگیری مسائل ایران، غرفه حزب به مرکز بحثهای زندهای در رابطه با مسائل ایران و خاورمیانه تبدیل شده بود. غرفه حزب توده ایران در طول مدت جشنواره همچنین از سوی رفیق ”آلکساندر آرائوجو“، مسئول فستیوال آوانته، و عضو هیئت اجرائیه حزب کمونیست پرتفال و دیگر رفقای رهبری حزب برادر ازجمله رفقا: ”آلبانو نونش“، ”مانوئلا برناردینو“، و ”پدرو گوئریرو“ (مسنول شعبه روابط بین المللی)، و همچنین رفیق ”رابرت گریفیث“، دبیرکل حزب کمونیست انگلستان، هیئتهای نمایندگی حزبهای کمونیست آلمان، آمریکا، برزیل، ترکیه، قبرس، یونان، شیلی، فلسطین، ایرلند، و جبهه پولیساریو، مورد بازدید قرار گرفت.
هیئت نمایندگیِ حزب توده ایران در مراسم گشایش و پایان فستیوال شرکت داشت، و در روز سوم فستیوال با رفیق ”جرونیمو دو سوزا“، دبیر کل حزب برادر، دیدار کرد. نماینده حزب مان همچنین به دعوت رهبری حزب کمونیست پرتغال در جلسه تبادل نظری با رفقای میزبان به بررسیِ شرایط سیاسی در دو کشور، تهدید جنگ در خاورمیانه، انتخابات ریاست جمهوری، بحران اقتصادی سرمایه داری، و روابط متقابل دو حزب و گسترش و تعمیق این روابط، شرکت کرد.
فستیوال امسال به دلیل مصادف شدن با صدمین سالگرد تولد رفیق آلوارو کونیال، رهبر فقید و نامدار حزب کمونیست پرتغال، که فعالیتهای حزب در دوره سلطة فاشیسم سالازاری را رهبری کرد و در پیروزی انقلاب آوریل ۱۹۷۴ نقش برجستهای داشت و معماری بازسازیِ هوشمندانه و اصولی حزب کمونیست پرتغال در مقام یکی از قدرتمندترین حزبهای کمونیست اروپا را به عهده داشت، جلوه دیگری پیدا کرده بود. اختصاص بخش ویژهای از محوطه فستیوال به نمایشگاه زندگی آلوارو کونیال، نمایشگر اهمیتی است که کمونیستهای پرتغالی برای حیات، مبارزه، و ارثیه معنوی این رهبر برجسته جنبش کمونیستی جهان قائلاند. رفیق کونیال در ۸۰ سالگی در جریان کنگره ۱۴ حزب کمونیست پرتغال از سمت دبیرکلی کناره گرفت، اما تا آخر عمر در سمت رهبرِ معنوی حزب کمونیست پرتغال، آموزگار و هدایت کننده مبارزه نسل نوین کادرها و مسئولان حزب برجا ماند. در مراسم تشییع جنازه او در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۵ (خردادماه ۱۳۸۴) بیش از ۵۰۰ هزار نفر شرکت داشتند.
سرانجام پس از سه روز فعالیت، بحث، یادگیری، و برقراریِ رابطههای جدید، جشنواره آوانته در عصر روز یکشنبه در خلال مراسمی ویژه، به پایان رسید. در آغاز این مراسم که در آن نزدیک به از ۱۰۰ هزار شرکت داشتند، نماینده حزب توده ایران در کنار هیئتهای نمایندگی حاضر و بههمراه اعضای رهبری حزب کمونیست پرتغال و سازمان جوانان کمونیست پرتغال در تریبون مخصوص قرار گرفتند. پس از سخنرانی نمایده سازمان جوانان کمونیست و همچنین رفیق ”خوزه کازانووا“، سردبیر نشریه آوانته، نوبت به رفیق جرونیمو دو سوزا، دبیرکل محبوب حزب کمونیست پرتغال رسید، که ضمن ارائة تحلیلی همه جانبه از شرایطی که فستیوال در آن انجام میشود، پایان این جشنواره بینظیر و شروع فصلی جدید از مبارزه کمونیستهای پرتغالی را اعلام کرد. رفیق پرتغالی در میان ابراز احساسات دهها هزار شرکت کننده و در جوی رزمجویانه و مملو از اعتماد بهنفس، در سخنرانی خود راه حل پیشنهادی کمونیستهای پرتغالی بهمنظور غلبه بر بحران عمیق اقتصادی این کشور را ارائه داد، و از جمله گفت: ”قلع و قمع سازمانیافته و بیرحمانة دستمزد و حقوق کارگران، نشانة نهادینه شدن سیاست بارز غارت و استثمار کارگران است که باید آن را لغو کرد و به آن پایان داد: سیاستِ غارتی که به منابع کشور و بودجههای دولتی دستاندازی میکند، نتیجهاش چیزی نیست جز فساد و آشفتگی و بیبندوباری میان منافع همگانی مردم و منافع کسبوکارهای خصوصی، تقلبهای مالیاتی گروههای اقتصادی بزرگ در کشورهای خارجی، پدید آمدن و رواج شیّادی و نزولخواری، و انتقال هزاران میلیون یورو از راه اجرای سیاستهای خصوصیسازی، و میلیاردها یورو که هر سال به روشهای گوناگون ناپدید میشود. زمانی که صحبت از سیاستهای جایگزین میشود، پیاده کنندگان و پشتیبانان ”پیمان تجاوز“ ترویکا [کنایه از سیاستهای ریاضتی تحمیل شده از سوی نهادهای سهگانة کمیسیون اروپا، بانک مرکزی اروپا، و صندوق بینالمللی پول] همیشه میگویند که پولی در کار نیست: پول برای بهبود دستمزدها و حقوقهای بازنشستگی نیست؛ پول برای بهبود خدمات بهداشتی و درمانی و برای تقویت اقتصاد ملّی و ایجاد کار موجود نیست. … امروز ما بار دیگر تأکید میکنیم که: یا ما نخست در درون ملت خودمان و با همة میهندوستان و دموکراتها، و سپس با کشورهایی که در وضعیتی مشابه با ما هستند متحد میشویم و مسیر یا راهی را دنبال میکنیم که از راه اتحاد اروپایی شرکتهای بزرگ، از استثمار، از فدرالیسم و استعمار اقتصادی، و از اتحادیة اروپایی نظامیگری و جنگ جداست، یا اینکه وضعیت از این هم که هست، برای کشور ما و قارة اروپا بهطورِکلی، وخیمتر و ویرانکنندهتر خواهد شد. ما باید مسیری را که در پیش گرفته شده است تغییر دهیم. در این عرصه، ما از همراهی نیروهای بسیاری در سراسر اروپا برخورداریم که هماینک پیکارهای چشمگیر و پراهمیتی را بهپیش میبرند و پیامآور امید در طی مسیری متفاوت برای اروپایند. و این مسیر، تکرار همان مسیری نیست که تا کنون پیموده شده است. راهکردهای دروغین ندارد. واقعیتهای اقتصادی را پنهان نمیکند چون انتخابات در آلمان در جریان است. این مسیر، مسیری نیست که ترویکا [نهادهای مالی سهگانه] پیشِ پای ما میگذارد و تمرکز قدرت اقتصادی و سیاسی بیش از پیش را در دستانِ مظنونهای همیشگی و بهویژه در دستان شرکتهای غولپیکر قرار میدهد. این مسیر، مسیر سوسیال دموکراسی تسلیم شده در برابر نظامیگری و شرکتهای بزرگ نیست، که امثال اولاند سوسیالیست [در فرانسه] میخواهند در اروپا بهپیش ببرند، ولی سرانجامشان دفاع از جنگ امپریالیستیای دیگر در خاورمیانه بوده است. تجاوز امپریالیسم جهانی به حقوق اجتماعی و حقوق کارگران فقط یکی از وجههای تحوّل خشونتآمیز نظام سرمایهداری و بحران این نظام است. این تجاوز چندوجهی و بسیار خطرناک است. رخدادهای اخیر نشان دهندة ستم فزاینده بر مردم و میزان توهّم وجود آزادی در چشم مردمی است که در کشورهای سرمایهداری زندگی میکنند. سرکوب خشن و وحشیانة تظاهرات و جنبشهای مردمی در خاورمیانه یا در شمال آفریقا (برای نمونه در مصر) یا حتی اینجا در اروپا و در آمریکا؛ دست زدن به اقدامهای خودکامانه و سرکوب فزاینده بهمنظور درهم کوبیدن و مهار کردن پیکارهای مردمی، اذیت و آزار کسانی که در برابر تبلیغات ضدکمونیستی مقاومت میکنند؛ تجاوز لگامگسیخته به استقلال مردم به شیوههای استعماری گذشته در بطن یا در پیرامون نظام؛ استقرار ارتجاعیترین نظامهای سیاسی؛ اقدامهای گستردة جاسوسی و خبرچینی در میان مردم، مانند آنچه اخیراً فاش شد و جرم و جنایتهای بیپایان دولت آمریکا را نشان میدهد؛ همه و همه فقط مثالها و نمونههایی از بربریت سرمایهداری و خطر بزرگی است که از این سوی بشریت را تهدید میکند. شدت گرفتن اقدام امپریالیسم جهانی در روزهای اخیر در توسل به زور، و احتمال وقوع جنگ تجاوزکارانة تازهای در خاورمیانه، نشان از افزایش چشمگیر خطری دارد که بشریت با آن روبهروست… این روزها روزهای سخت و پرمسئولیتی است. با در نظر گرفتن میزان حملههای صورت گرفته، شدیدتر شدن استثمار، پَسرَفت، و کوششی که اینک برای بازگرداندن وضع به گذشته لازم است، هستند کسانی که نصحیت میکنند که دست از تلاش برداریم و تسلیم شویم. میخواهند روزنههای امید و دریچههای آینده را ببندند. امّا اکنون زمان پیکار است؛ زمان مقاومت و حرکت بهپیش در رزمی مصممانه و بیباکانه است. ما، حزب کمونیست پرتغال، در این عرصه است که از دشواریها نمیهراسیم، و خود را در برابر کارگران و میهن مسئول میدانیم، و نسبت به وظیفة انترناسیونالیستی خود کاملاً آگاهیم.“
به نقل از “نامه مردم”، شماره 931، 15 مهرماه 1392