بدرود مادیبا، فرزند شایسته خلق های آفریقا!

مراسم یادبود تاریخی وداع با مبارز آزادی و صلح، رهبر جنبش ضدنژادپرستی آفریقای جنوبی و رئيس جمهور سابق آفریقای جنوبی، رفیق نلسون ماندلا، با حضور نزدیک به 100 تن از سران و شخصیت های سیاسی برجسته جهان در روز 10 دسامبر در استادیوم شهرک ”سووتو“، در حومه ژوهانسبورگ، برگزار شد.

بی اغراق باید گفت که بخش بزرگی از مردم جهان این مراسم را از طریق پوشش تبلیغاتی بسیار وسیع آن توسط رسانه های جهانی دنبال کردند.  آفریقای جنوبی آن چنان که شایسته بود و انتظار می رفت با فرزند وفادار خود، با رهبر جنبشی که مشعل مبارزه را حتی در تاریک ترین و سخت ترین روزهای پیکار طولانی لحظه ای رها نکرد، و در انتها با استفاده از تمامی فرصت هایی که مبارزه تاریخی جنبش کارگری در اختیار او گذارده بود، رژیم نژاد پرست، خونریز و تا بن دندان مسلح حاکم بر آفریقای جنوبی را به زیر کشید، وداع کرد.
این مراسم در عین حالی که منعکس کننده غم و اندوه جهانی از درگذشت این مبارزه نستوه بود در عین حال بازتابی بود از ویژگی های شخصی نلسون ماندلا و میراث انقلابی و ارزشمند این مبارز و آرمان گرای تاریخ معاصر جهان. هیچ رهبر سیاسی در تاریخ معاصر چنین خالصانه و واقعی توسط چنین طیف وسیعی از مردم در اقصی نقاط جهان مورد ستایش و حمایت قرار نگرفته است.   اما باید تاکید کرد که همیشه اینگونه نبوده است. ماندلا زمانی به شخصیت برجسته سیاسی ارتقاء یافت که بیشتر آفریقا هنوز تحت دیکتاتوری استعماری، تحت سرکوب امپراتوری های بریتانیا، فرانسه ، بلژیک و پرتغالی قرار داشت و رژیم نژاد پرست آفریقای جنوبی هنوز به مثابه ”غده متعفن جهان“ شناخته نشده بود. نلسون ماندلا هیچگاه حاضر نشد که در هیچ شرایطی مشروعیت و قانونیت رژیم آپارتاید را به رسمیت بشناسد.  او این واقعیت را در سخنرانی تاریخی خود در مراسم تحلیف مقام ریاست جمهوری خود پس از انتخابات تاریخی سال 1994 در مقابل چشم های صدها میلیون نفر از مردم جهان با صراحت بیان کرد. اینکه رهبران کشورهای امپریالیستی، و از جمله چهار رئیس جمهور دو دهه اخیر ایالات متحده، در کنار سران کشورهای گوناگون جهان خود را ملزم به شرکت در مراسم یابود ماندلا می دیدند، اثبات حقانیت تاریخی چهره ای بود که جهان به انسانیتش، به مبارزه گری اش، به انقلابی گری او، به انعطاف اصولی اش بارها رای تائید و تحسین داده بود. 
این حقیقتی است که دولت نژاد پرست آفریقای جنوبی برای دهه ها با اصرار سعی داشت که مبارزه مردم این کشور بر ضد آپارتاید را، که آن ها خود به درستی آن را مبارزه برضد ”استعمار نوع ویژه“  معرفی می کردند، بخشی از مبارزه میان سوسیالیسم و سرمایه داری قلمداد کند و بر این اساس حمایت کشورهای سرمایه داری را برای ادامه حیات خود تضمین نماید.
گفته می شود که شاید دلیل اینکه نلسون ماندلا با در نظر گرفتن شرایط حساس مبارزه ”کنگره ملی آفریقای جنوبی“ هیچگاه این راز را که او در زمان دستگیری خود، در سال 1962، عضو برجسته کمیته مرکزی حزب کمونیست افریقای جنوبی بوده است را آشکار نکرد، این نشانگر اوج ملاحظه سیاسی و وفاداری به جنبشی بود که او وجود خود را وقف آن کرده بود.  و این فقط پس از درگذشت او بود که حزب کمونیست همزمان با کنگره ملی آفریقا این حقیقت تاریخی را اعلام  کردند. 
سران کشورهای امپریالیستی و به ویژه ایالات متحده و انگلستان که تا لحظه پیروزی انقلاب ملی- دموکراتیک مردم آفریقای جنوبی ”کنگره ملی آفریقای جنوبی“ را یک سازمان تروریستی می شناختند، و در دو دهه اخیر تلاش داشتند که با تحسین وجوه انسانی شخصیتش و اینکه او در پایان حکومت ترور نژادپرستان در آفریقای جنوبی حاضر به انتقام جویی متقابل نشد، موضعگیری های ننگین خود را به فراموشی بسپارند.  نیروهای سیاسی ترقی خواه و دموکرات هنوز به خاطر دارند که خانم تاچر، خصم طبقه کارگر انگلستان ماندلا را ”کمونیست تروریست“ نامید و رونالد ریگان، مدافع سرسخت جنگ سرد ”کنگره ملی آفریقای جنوبی“  را در لیست سازمان های تروریستی قرار داد. اما واقعیت اینست که حقانیت تاریخی به نیروهای سیاسی ترقی خواه جهان تعلق دارد که در آن روزهای سخت در اروپا و آمریکای شمالی با کارزارهای متنوع در همبستگی با مبارزه مردم آفریقای جنوبی، نگذاشتند که آتش مبارزه فروکش کند، و با حمایت مردمی از سیاست تحریم اقتصادی آفریقای جنوبی عرصه عمل و مانور  را به شدت برای رژیم آپارتاید تنگ کرده بودند.
نقشی که حزب های کمونیست و کشورهای سوسیالیستی در حمایت از این مبارزه تاریخی با رژیم آپارتاید که مورد حمایت همه جانبه جبهه سرمایه جهانی بود، ایفاء کردند بی سابقه و نمونه درخشانی از تجلی عالی ترین مشخصه های انترناسیونالیسم پرولتری است.  ده ها میلیون تن از مردم عادی و زحمتکشان جهان به این جنبش با شکوه و مبتکرانه پیوستند و از آن حمایت ملی و معنوی کردند تا عاقبت پس از بیش از چهل سال مبارزه بی وقفه در های زندان بر روی قدیمی ترین زندانی سیاسی جهان گشوده شود.  اعضاء و هواداران حزب توده ایران در این مبارزه جهانی شرکت فعال داشتند و بر طبق رهنمود حزب از همه ابتکارهای جنبش ضد آپارتاید حمایت کردند. در قدردانی از چنین نقشی بود که پس از تغییر رژِیم  در آفریقای جنوبی نمایندگان کمیته مرکزی حزب توده ایران به دعوت سفیر دولت ترقی خواه این کشور در انگلستان در مراسمی در ”خانه آفریقای جنوبی“، سفارت خانه آفریقای جنوبی در مجاورت میدان ترافالگار لندن شرکت واز این بنای تاریخی، نقاشی های دیواری آن در تصویر جنبش ضد آپارتاید و از جمله بالکن مشهور آن که مشرف به میدان ترافالگار است، بازدید کردند. نمایندگان کمیته مرکزی حزب توده ایران در جریان اجلاس تاریخی کنگره نهم اولین کنگره حزب کمونیست آفریقای جنوبی پس از رفع ممنوعیت در نیمه دوم فروردین 1374 (8- 6 آوریل 1995) در حومه ژوهانسبورگ با رفیق ماندلا، این سمبل مقاومت خلق آفریقای جنوبی ملاقات و گفتگو کردند. ماندلا که در ابتدای  فعالیت سیاسی اش نظرگاه های مشخصی در مخالفت با فعالیت اعضای حزب کمونیست در ”کنگره ملی آفریقای جنوبی“ ابراز داشته بود، در بحث های خود در درون جنبش با رهبرانی نظیر ”اولیور تامبو“ موضع خود را تصحیح کرد و در ادامه به حزب کمونیست پیوست و این پایبندی را تا انتهای زندگی اش حفظ کرد و بااعتقادی راسخ به قانونمند بودن فعالیت متحدانه همه گردان های مبارزه بر ضد نژاد پرستی در زندگی سیاسی خود عمل کرد. او در دفاعیات تاریخی خود در دادگاه با اشاره به نقش سوسیالیسم در حمایت از جنبش رهایی بخش ملی اظهار داشت: بسیاری از مردم آفریقا بر پایه تجربه مشخص خود از مبارزات آزادیبخش ملی ”گرایش به این دارند که آزادی را مترادف با کمونیسم بدانند. … برای دهه ها کمونیست ها تنها گروهی در آفریقای جنوبی بودند که حاضر بودند سیاهان آفریقائی را انسان و برابر با خود بدانند، که حاضر بودند با ما غذا بخورند، با ما صحبت کنند، با ما زندگی کنند و با ما کار کنند.“   آنچه اوج قدرت و اصولیت معنوی نلسون ماندلا محسوب می شود اینکه او در جریان مذاکره برای آزادیش، نه فقط آزادی همزنجیرانش را نیز درخواست کرد، بلکه قبول آزادی خود از زندان را به رفع ممنوعیت برای فعالیت های ”کنگره ملی آفریقای جنوبی“ (ANC) و متحدان آن، حزب کمونیست کمونیست آفریقای جنوبی و ”کنگره اتحادیه های کارگری آفریقای جنوبی“ (کوساتو) مشروط کرد. 
او در سال 1976 آزادی مشروط به بهای فاصله گرفتن از ”کنگره ملی آفریقا“ را رد کرده بود.  در حمایت او از سوسیالیسم و کمونیسم همین بس که بهترین و وفادار مشاوران او در مبارزه، چه قبل از دستگیری، چه در دوره زندان طولانی و چه در سال های ریاست جمهوری و پس از آن رهبران حزب کمونیست آفریقای جنوبی نظیر ”والتر سیسولو“، ”یوسف دادو“، ”جو اسلوو“؛ ”کریس هانی“ بودند. برای ماندلا، آشتی ملی پلاتفرمی برای پیشبرد هدف ایجاد جامعه متکی بر عدالت، آزاد از تهدید های بین المللی، و رها از نژادپرستی، مردسالاری و نابرابری فاحش در آفریقای جنوبی بود
نلسون ماندلا پس از رهایی از زندان در اولین فرصت برای قدردانی از نقش ویژه کوبا در شکست رژیم  آپارتاید به هاوانا مسافرت کرد و در ملاقاتی تاریخی مصرانه از فیدل کاسترو دعوت کرد که از آفریقای جنوبی بازدید کند.  او خوب می دانست که کمک برادرانه کوبا در حمایت از آنگولای انقلابی و فرستادن نیروهای نظامی کوبا در سد کردن تجاوز ارتش رژیم نژاد پرست و شکست تاریخی آن  که به بهای جان بیش از 2000 نظامی کوبائی تمام شد، نقشی کلیدی در به پایان رساندن حیات رژیم مستقر در پرتوریا و هموار کردن مسیر پیروزی انقلاب ملی- دموکراتیک در کشور داشت. 
جامعه آفریقای جنوبی به شهادت آمارهای بین المللی در دهه های اخیر تغییرهای مهم اقتصادی و سیاسی ای را شاهد بوده است که زندگی مردم و به ویژه اکثریت سیاهپوست را دگرگون کرده است.  دولت های پیشین این کشور در 20 سال گذشته با رهبری ماندلا و جانشینان او تابو امبکی و ژاکوب زوما در کنار سهیم کردن اکثریت سیاهپوست در قدرت سیاسی با تامین مسکن، آب آشامیدنی و برق برای میلیون تن دستاردهای مهمی را به مردم ارائه کرده اند. روند انقلاب ملی و دموکراتیکی که به رهبری نلسون ماندلا (مادیبا) در این کشور آغاز شد، مطمئناٌ در آینده عرصه های بیشتری از پیشرفت را برای مردم خواهد گشود.  این راز محبوبیت جهانی و بی سابقه فرزند شایسته خلق آفریقای جنوبی است.
  بدرود رفیق مادیبا!

به نقل از “نامه مردم” شماره 936، 25 آذرماه 1392