”بیانیة“ نشستِ وسیع حزب کمونیست مصر: موضع‌گیری دربارة انتخاباتِ ریاست جمهوری مصر
کمیتة مرکزی حزب کمونیست مصر، جلسه‌یی با شرکت شمار زیادی از اعضای حزب در قاهره و استان‌های کشور به‌منظورِ بحث دربارة موضوع انتخابات ریاست جمهوری درپیشِ‌رویِ مصر و موضعِ حزب در قبال این انتخابات و نامزدهایی که در رقابت‌های انتخاباتی شرکت دارند، برگزار کرد.
همچنین فراز هایی از گفت‌وگو با رفیق صلاح‌عدلی، دبیرکلِ حزب کمونیست مصر: دربارة انتخاباتِ ریاست جمهوری مصر و چالش‌های پیشِ رویِ آن
پیش از برگزاری این نشست، دفتر سیاسی حزب بحث‌های گسترده‌ای را با اعضای حزب در بسیاری از سازمان‌های حزبی برگزار کرده بود. در جریان این بحث‌های دموکراتیک، مشخص شد که بین اعضای حزب در مورد هر دو نامزدِ اصلی، گرایش‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. همچنین نقطه‌نظر دیگری هم در میان عدة محدودی از اعضا وجود داشت که خواستار تحریمِ انتخابات بود. حزب پس از اینکه روند اعلام نامزدی آغاز شد، و صحنة انتخابات ریاست جمهوری راه‌اندازی شد، به برگزاریِ نشستِ وسیع تصمیم گرفت. نتیجة بحث‌های انجام گرفته در این نشست بازتاب دهندة شکل‌گیریِ تصویر سیاسی انتخابات بود. مشخصة ویژه این بحث‌ها، صراحت، شفافیت کامل، و احترام به نظرات دیگران بود. در خلال بحث‌های این نشست، بیش از بیست عضو، به نمایندگی از دیدگاه‌ها و منطقه‌های مختلف کشور، موضع‌گیری‌هایشان را تشریح کردند.
بسیاری از سخنرانان در ارائة دیدگاه‌هایشان، تجزیه و تحلیل سیاسی از اوضاع سیاسی، و استدلال‌های‌شان- که در راستای تشریحِ موضع‌گیری‌های اعضای حزب در استان‌هایی بود که نمایندگی‌شان را بر عهده داشتند- بر حمایت از یکی از دو نامزدِ اصلی (عبدالفتاح السیسی و حمدین صباحی) تأکید داشتند. بحث‌های صورت‌گرفته در نشست، میان نظرهای عدة زیادی از اعضای حزب در ارتباط با اولویت‌هایی که اساسِ انتخاب یکی از دو نامزد و همچنین دربارة چشم اندازهایی که دو نامزد تا به حال ترسیم کرده اند، وجودِ تفاوت‌های مشخصی را نشان می‌داد. ازجمله عامل‌هایی که به پیدایش این تنوعِ نظر کمک می کنند این حقیقت است که، کشور در حال گذار از هنگامه‌یی مهم است و انقلاب و میهن با خطرهایی واقعی و موقعیت‌های محلی، منطقه‌ای، و بین‌المللی‌ای پیچیده رویارویند. این شرایط در پایان موجب شد که نشست بر ضرورتِ رأی‌گیری در مورد یکی از دو گزینة مطرح‌شده در بحث‌ها، توافق کند.
پیشنهادِ نخست: اجازه داده شود که اعضای حزب آرای خود را به‌نفع یکی از دو نامزدی که خودشان مایل به‌حمایت از اویند، به صندوق‌های رأی بریزند.
پیشنهادِ دوم: در این مورد رای گرفته شود که حزب تصمیم بگیرد در انتخابات از کدام‌یک از این دو نامزد حمایت شود.
پیشنهادِ نخست با کسب ۷۰ درصد آرایِ حاضران در نشست، تصویب شد. شرکت کنندگان در پایانِ این نشست تاکید کردند که: حفظِ وحدتِ حزب و اطمینان یافتن از ادامة مبارزة حزب برای پیروزی و دستیابی به آماج‌‌های انقلاب و تکمیل برنامة انقلابِ دموکراتیکِ ملی، هدفِ اصلیِ ما در این مرحله است، و دیگر اینکه، کارزار انتخابات ریاست جمهوری، به‌رغمِ اهمیتِ آن، پایانِ این روند[یعنی تکمیلِ برنامة انقلابِ دموکراتیکِ ملی] نمی‌تواند باشد، بلکه نبردهای بزرگی درپیشِ رو است، و دیگرتر اینکه، ضروری است همة نیروهای میهنی و دموکراتیک به‌منظورِ دستیابی به پیروزیِ قاطعِ انقلاب در برابرِ نیروهای ضد‌انقلاب متحد شوند. موضع‌گیریِ ما نسبت به رئیس جمهور بعدی، صرف‌نظر از آنکه نام او چیست، بر پایة موضع و سیاست‌های واقعی‌اش و نیز بر اساسِ تعهد او به دستیابی به هدف‌ها و خواست‌های توده‌ها در انقلاب های ۲۵ ژانویه و ۳۰ ژوئن مشخص می‌شود. حزب ما، در اتحاد با دیگر نیروهای میهن‌پرست انقلابی، حضورش را در صف مقدم مبارزه توده‌ها برای پیروزیِ کامل در رسیدن به هدف‌های زیر ادامه خواهد داد:
نخست: پایان دادن به سرسپردگی به ایالات متحده آمریکا و امپریالیسم جهانی، تاکید بر استقلال در تصمیم‌گیری‌های ملی، و تحکیم و تقویت بنیانِ وحدت ملی؛
دوم: برای دستیابی به توسعة همه‌جانبه و مستقلی که جهت‌گیریِ آن به سوی فقرا و زحمتکشان است، و عملکرد آن متوجه برآورده کردنِ نیازهای زندگی مادی و حقوق اساسی در اشتغال، رسیدگی پزشکی، مسکن و آموزش، و ریشه کن کردنِ فساد… و به دادگاه عدالت سپردن دزدان و فاسدهایی است که ثروت‌های مردم را چپاول کرده‌اند؛
سوم: برای رسیدن به دموکراسی در معنایِ واقعی و جامعِ آن، و تصویب قوانینی که تاکیدشان بر آزادی‌های اساسی‌ای باشد که توده‌های مردم با فداکاری و مبارزات انقلابی خود به‌دست آورده‌اند، حصول اطمینان از مشارکت گستردة مردم در فرایند تصمیم‌گیری، و جلوگیری از تخلف‌ها و سوءِ استفاده[از قدرت] برضد مردم بی‌گناهی که در عملکردهای تروریستی دست نداشته‌اند. اجازه دهید به‌صراحت بگوییم که، مردم بزرگ مصر، که توانستند دو رژیم و دو رئیس جمهور را در عرض دو سال سرنگون کنند، به‌هیچ‌وجه اجازة بازگشتِ رژیم مبارک و رژیم تروریستی اخوان‌المسلمین و متحدان‌شان را نخواهد داد. مردم با هر رئيس جمهوری که انتخاب بشود و از قانون اساسی پیروی نکند و به‌امید و آرزوهای‌شان برای زیستن در آزادی، عدالت اجتماعی، و کرامت انسانی جامة عمل نپوشاند، می‌توانند مقابله کنند.
آینده به سوسیالیسم تعلق دارد… بیایید با هم آن را بسازیم.
۲۳ فروردین‌ماه ۱۳۹۳ (۱۲ آوریل ۲۰۱۴)
فراز هایی از گفت‌وگو با رفیق صلاح‌عدلی، دبیرکلِ حزب کمونیست مصر: دربارة انتخاباتِ ریاست جمهوری مصر و چالش‌های پیشِ رویِ آن
با خاتمة مهلت برای ثبت نام نامزدهای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری در پیشِ رویِ مصر در روز ۳۱ فروردین‌ماه، مبارزه برای تعیین مسیر در تحول‌های سیاسی بغرنج سال‌های اخیر در این کشور به مرحلة حساسی وارد شد. تحلیلگران سیاسی معتقدند که، با نامزدیِ ژنرال عبدالفتاح السیسی، فرماندة ارتش مصر در سال‌های اخیر، و همچنین حمدین صباحی، نامزدِ مستقل و سکولار، صحنة اصلی مبارزه انتخاباتی از هم اکنون مشخص شده است. با حذفِ اخوان‌المسلمین از صحنة مبارزه‌های انتخاباتی، مردم مصر باید بین نامزدِ تضمین کنندة ثبات سیاسی و نامزدِ جریان ناصریسم مدرن یک را به‌ریاست جمهوری برگزینند. شرایط بغرنج سیاسی ۱۰ ماه گذشته، بالا گرفتنِ درگیری‌های خشن سیاسی، و تروریسم، ضرورت برقراریِ دموکراسی و ثبات در کشور حیاتی خواهد بود. اینکه نیروهای سیاسی با چه تحلیلی به روند انتخابات وارد می‌شوند، از هم اکنون توجه دقیق تحلیلگران را در جهان به خود جلب کرده است.
رفیق صلاح عدلی، دبیرکلِ حزب کمونیست مصر، اخیراٌ و در جریان سفری به لبنان، در روز ۲۰ فروردین‌ماه (۹ آوریل) در گفت‌وگویی به شرایط کشور و انتخاب‌های درپیشِ رویِ نیروهای ترقی‌خواه پرداخت. رفیق عدلی در ابتدا حمایتش را از رخدادهای ۳۰ ژوئن گذشته که در جریان آن ارتش این کشور در حمایت از قیام میلیونی مردم به برکناری اخوان‌المسلمین اقدام کرد، به‌صراحت بیان کرد: ”انقلاب ۳۰ ژوئن… در حکم موج دوم انقلاب مردم مصر بود، که در جریان آن ده‌ها میلیون نفر از مردم مصر برای تحقق هدف‌های انقلاب و حفاظت از دستاوردهای آن به خیابان‌ها آمدند، برای تصحیح شعارهای انقلاب و صراحت بخشیدن به آن‌ها، که به‌دلیلِ تبانیِ شورای نظامیان و جماعت اخوان‌المسلمین در معرض شکست قرار گرفته بودند، برپا شد. …“ رفیق عدلی سپس و بلافاصله عملکرد دولت ”حازم بیلاوی“ را که پس از سرنگونی دولت محمد مُرسی مصدر امور شد، مورد انتقاد قرار داد و گفت که، گرچه دولت حاکم در بین ماه‌های مرداد و بهمن‌ماه گذشته توانست روند طرح تا تصویب نهایی قانون اساسی دموکراتیک جدید، به مثابه مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب، را با موفقیت پیش ببرد، اما این دولت در پاسخ به خواست‌های زحمتکشان موفقیتی نداشت. صلاح عدلی یادآور شد: ”عملکرد دولت با داشتن ضعف درهمه زمنیه‌ها صدمة جبران‌ناپذیری را به توده‌های وسیعی ازمردم وارد آورد و سردرگمیِ آنان را در این دوره از مرحلة گذار را باعث گردید… درنتیجه ما هیچ‌گونه تغییری در معیشت مردم زحمتکش را شاهد نبودیم.“
جنبة دیگر شکست دولت قبلی ”شیوة عملکرد دولت به‌خصوص پس از صدور قانون تظاهرات و بازداشت‌های بی‌رویة جوانان انقلابی‌ای بود که هیچ‌گونه ارتباطی با گروه اخوان‌المسلمین و دیگر گروه‌های تروریست نه داشتند و نه دارند، و این باعث انشقاق درصف‌های جوانان انقلابی وگروه‌های سیاسی‌ای شد که ستون فقرات انقلاب ۳۰ ژوئن بودند. … همچنین کارزار رسانه‌ها به‌ویژه کانال‌های تلویزیونی وابسته به نظام مبارک برای منحرف کردن انقلاب ۲۵ فوریه… به‌وجود آمدنِ حالتی از اضطراب و ترس در صف‌های شمار چشمگیری از جوانان ونیروهای انقلابی را باعث گردید.“
آیا ارتش با انقلاب مردم همراه است؟
رفیق عدلی با حساسیت مسئولانه‌ای نسبت به ضرورت ارزیابی‌ای دقیق وعینی از موضع‌گیری ارتش مصر در شرایط کنونی و نامزدی ژنرال عبدالفتاح السیسی هشدار می‌دهد و می‌گوید: ”… و از طرف دیگر و به‌رغم احترام بسیار مردم به نقش ارتش و تقدیر از آن و به‌خصوص از نقش ارتشبد عبدالفتاح السیسی و پشتیبانیِ او از مبارزة مردم در به‌ثمر رساندن انقلاب ۳۰ ژوئن که به سقوطِ دولت اخوان‌المسلمین و نجات کشور از درگیر شدن در جنگی داخلی ومذهبی و جلوگیری از توطئه‌های آشکاروپنهان کشورهای امپریالیستی آمریکا و اتحادیه اروپا- که خواهان تخریب نهادهای دولت و تقسیم ارتش مصرند- و مبارزة با آن‌ها منجر شد، ظهور بعضی شاخص‌ها وشواهد از مداخلة ارتش در پشتیبانی صریح از السیسی برای رسیدن به ریاست جمهوری باعث افزایش نگرانی و ترس مردم و نيروهاى انقلابى از تبلور موزانة قدرت در کشور به‌نفع وی گردید، و اعتراض مردم را برانگیخت، اعتراض به آنچه که مردم آن را تجاوز آشکار به قانون اساسی و آزادی‌های فردی و اجتماعی‌شان و درنهایت بالا رفتن نقشِ سیاسی واقتصادی ارتش می‌پندارند.“
رفیق عدلی آنگاه به صف بندی‌های درون نیروهای چپ و ترقی‌خواه اشاره می‌کند و اینکه: ”بدون شك این تجاوزها واشتباه‌ها در خلال ۹ ماه گذشته اثرهای منفی‌ای برجای گذاشته‌اند و درحال‌حاضر باید راهی برای حل آن‌ها داشته باشیم، مخصوصا که ما اکنون در آستانة برگزاریِ انتخابات ریاست جمهوری هستیم.“ رفیق عدلی در بخشی از مصاحبه‌اش زمینة ارزیابی متفاوت نیروهای سیاسی از دو نامزد اصلی و ”عوامل و ملاحظات دیگر که باعث بروز اختلاف در عمده‌ترين نیروهای سیاسی ازجمله لیبرال‌ها و ناسیونالیست‌ها ونیروهای چپ به‌خصوص در محفل‌ها و قشرهای جوانان انقلابی گردیده است“ را به‌اشاره توضیح داد. ”با وجود استمرار تایید مردمی وسیاسی‌ای قدرتمند در رابطه با ارتش و عبدالفتاح السیسی، و پس از انصراف ابوالفتوح و شفیق [دو تن از نامزدهای انتخابات سال ۲۰۱۲] از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری این رقابت تقریباً میان السیسی و حمدین صباحی محصور شده است و به‌احتمال قوی در آینده فشرده‌تر خواهد شد. … حزب ما از تصمیم حمدین صباحی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری استقبال کرد چرا که معتقدیم وارد شدن او به صحنه انتخابات این تفکر نادرست واغراق‌آمیز که در برخی ازمردم نسبت به سیر انتخابات، به‌خصوص دربارة نامزدی السیسی، درجامعه رسوخ کرده است را کاهش می‌دهد. و از جهت دیگر ما رقابت سالم و آزادانه و دمکراتیک را خواهانیم. … در هفته‌های گذشته نمایندگان ستاد انتخاباتیِ حمدين صباحی پیشنهاد ملاقات با حزب ما دادند که در هفته گذشته با حضور در مقر حزب کمونیست با رهبران حزب ملاقات کردند و با شرح دیدگاه های او[حمدين صباحی]، با ما به‌بحث وگفت‌وگو نشستند، و در مقابل، حزب ما نیز از این ملاقات اظهار خرسندی کرد. اما حزب تا کنون تصمیم نهایی‌اش را [در مورد نامزدها] اعلام نکرده است و این امر را به ارائة برنامه‌های سياسی و اقتصادى از سوی نامزدها پیش از پایان مهلت مقرر موکول كرده است، چنان که بتوان تصویر واضح‌تری از برنامه‌های نامزدها به‌دست آورد. …“
رهبر حزب کمونیست مصر در بخشی از سخنانش این نکته را مطرح کرد که: ”طرفداران حمدین با مخالفت آشکار با نامزدی السیسی بر این امر مهم[حاشیه‌آفرین] پافشاری می‌کنند که ایشان ادامه دهندة نظام قدیم و مسؤل اساسی عملکرد وعدم موفقیت حکومت بیلاوی است، زیرا او اساسی‌ترین عنصر و ازارکان اصلی این حکومت به‌شمار می‌آید و همچنین مسئول خطاها واشتباه‌های شورای نظامی سابق است.“ البته رفیق عدلی این انتقاد مهم[حاشیه‌آفرین] را برجسته کرد و گفت: ”با تبلیغات گسترده‌ای که از جانب رسانه‌های گروهی‌ای که بیشترشان به چپاولگران و فاسدان و سرسپردگان نظام مبارک تعلق دارند و از نامزدی السیسی طرفداری می‌کنند، کوشش می شود که با جاری کردن سیل افترا و اتهامات به مخالفان السیسی و به هر صدای مخالفی که برضد برنامه سیاسی ایشان بلند شود، آنان را بدنام کنند. آن‌ها برای بدنام کردن مخالفان او[السیسی] از شیوه‌ها و وسایل اهریمنی استفاده می‌کنند و به اشکال و جلوه‌های غیراخلاقی به این کار دست می‌زنند.“
آیا السیسی پیروز انتخابات خواهد بود؟
رفیق صلاح عدلی در سخنانش احتمالِ پیروزی ژنرال السیسی را به‌دلیل اینکه او از سوی مردم همچون چهره‌یی مصمم و پا برجا در مقابله با بازگشت اخوان‌المسلمین به قدرت شناخته شده است و موضع‌گیری‌هایی روشن و پیگیر دارد، را به‌طور ضمنی امکان‌پذیر می‌داند. او، در مقابل، اذعان می‌کند که حمدین صباحی در تقابل با نیروهای اسلام سیاسی چنین موضع‌گیری صریح و روشنی[مانند السیسی] ندارد. رهبر حزب کمونیست مصر در بخشی از مصاحبه‌اش اشاره می کند که: ”به‌نظر ما السیسی مرد توانا و قادری است که می‌تواند ضامن و اطمینان‌دهندة جلوگیری از فروپاشی نهادهای دولت باشد و در مقابل توطئه‌های خارجی که از هر جهت ما را احاطه کرده‌اند، کشور را حفظ کند و ضامن استقلال وطن باشد و از دنباله روی از کشورهای امپریالیستی ممانعت کند… در همین راستا طرفداران السیسی تاکید می‌کنند که اظهارات اغراق‌آمیز نیروهای سیاسی مبنی براینکه با انتخاب ایشان[السیسی] نظام قدیم و استبداد و دولت پلیسی سرکار خواهد آمد، عاری ازصحت است، چون مصر قانون اساسی‌ای مدرن دارد که در آن حیطه قدرت ریاست جمهوری محدود شده است و مسئولیت تصمیم گیری گسترده ای به مجلس انتخابی داده شده است وهمچنین بر اراده و قدرت مردم مصر تأکید گردیده است، یعنی بر اراده وقدرت مردمی که بارها ثابت کرده‌اند که به‌هیچ‌وجه اجازة بازگشت به دیکتاتور نخواهند داد و برای نمونه، در خلال تحول‌های این مدت زمان، برکناری و بازداشت و محاکمه دو رئيس جمهور را شاهد بوده‌ايم.“ رفیق صلاح عدلی در این اراتباط اضافه می‌کند: ”و به‌نظر من رئيس جمهور آينده این آزادی عمل را نخواهد داشت که برنامه اقتصادی‌ای را به‌طورِ خودسرانه اجرا کند، بلکه از برخی عامل‌ها و شرایط جاری در جامعه اثر خواهد پذیرفت، و از جمله زیرِ تاثیر توازن سیاسی داخلی و خارجی قرار خواهد گرفت. نخست اینکه، طبقات ودسته‌بندی‌ها‌یی از کارگران و کشاورزان و حاشیه نشینان و همچنین بخش گسترده‌ای از خرده بورژوازی و قشرهای میانی موجودند که در رابطه با از دست دادن حقوق‌شان ساکت نخواهند نشست. به‌ویژه اینکه بعد از انقلاب این مسئله را به‌روشنی درک کرده‌اند که اعتراض‌های منظم بهترین وسیله برای دستیابی به خواست‌های‌شان است، به‌خصوص در مصر که تقریبا ۵۰ درصد مردم زیر خط فقر زندگی می‌کنند. علاوه بر این‌ها، مشکل بیکاری و حاشیه نشینی همانند بمب‌های آمادة انفجار، هرلحظه می‌توانند منفجر شوند… این مسئلة مهم از طریق تغییری ریشه‌ای در سیاست‌ها وشیوه‌هایی که هدف‌شان دست یافتن به توسعة همه‌جانبه در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است، می‌تواند حل شود. نقش رئیس حکومت در یافتنِ راه حل در برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی نباید نقشی تسکین‌دهنده باشد، زیرا این امر نزد توده‌های تشنه آزادی و عدالت کارایی نخواهد داشت. دوم اینکه، مسئله تبديل استقلال ملى به خواستی ملى، از مهم‌ترين و اساسى‌ترين مطالبه مردم به‌خصوص بعد از انقلاب ۳۰ ژوئن به‌حساب مي‌آيد و این امر نیاز به مقاومت در مقابل فشارها و توطئه‌هایی دارد كه از سوی كشورها ونهادهای امپریالیستی وارد و یا چیده می‌شوند و به‌دنبال آن سعی می‌کنند از طریق ایجاد هرج ومرج به استمرار برنامه‌های شوم‌شان در شکستن ارادة ملی به‌‌منظور مهار انقلاب مصر و ضمانت ادامه تسلط بر منطقه و حفظ منافع خویش و همچنین حمایت از امنیت اسرائيل دست یابند. سوم اینکه، بزرگ سرمایه‌داران و تجار وسرمایه‌گذاران و گروه‌های ذی‌نفع در نهادهای دولتی برای حفظ منافع‌شان و اطمینان بخشیدن به جهت‌گیری سیاست‌های نوليبراليستی حکومت قبلى و ادامة آن‌ها تلاش‌های مذبوحانه می‌کنند و همچنین برای تامین شبکه نفوذ و منافع خودشان وهم پیمانانشان در شرکت‌های انحصاری پرشمار جهانی و به‌کارگیری توانایی‌های مالی بالقوه‌شان و کنترل رسانه‌های گروهی وانحصار بازار و کالاهای اساسی و حیاتی و استراتژیک- و از همه خطرناک‌تر اصرارشان به ادامة رواج فساد و غارت و چپاول و کنترل مؤسسه‌های ذی‌نفع و نهادهای دولتی- به این تلاش‌ها ادامه می‌دهند. در اینجا به نقش دستگاه نظامی باید اشاره کرد. این نهاد درپی حفظ امتیازهای بالقوه‌اش و به‌رسمیت شناختن نقش کلیدی‌اش به‌خصوص در مرحله بعدی است. بنابراین، من معتقدم که در مرحله بسيار بغرج و حساس كنونی و با بررسی همه این عامل‌ها که مبارزه سختی بین طرف‌های متخاصم وجود دارد، هرکدام سعی می‌کند با استفاده از امکان‌ها و توانائی‌هاى بالقوه‌اش کفة قدرت را به‌نفع خود سنگین کند و بر طرف مقابل تحمیل کند، و این عامل بسیار مهم در شیوة عملکرد رئيس جمهور آينده خواهد بود.“
به نقل از نامه مردم، شماره 945، 1 اردیبهشت ماه 1393
