روز جهانی کارگر، نماد مبارزة زحمتکشان جهان برای زندگی بهتر
امسال نیز مثل ۱۲۵ سال گذشته، زحمتکشان جهان در روز جهانی کارگر، ۱۱ اردیبهشت و اوّل ماه مه، برای بزرگداشت این روز، نشان دادن همبستگی خود با یکدیگر، بیان روشن خواست خود برای زندگی عادلانه و شایسته و حفاظت از دستاوردهای خود، و علیه ریاضت و تضییق حقوق بنیادی‌شان، به خیابان‌ها آمدند.
در کشور ما ایران، متأسفانه ده‌ها سال است که نه‌فقط بنیادی‌ترین حقوق کارگران و زحمتکشان در زمینة تأمین معاش و برخورداری از امنیت شغلی و دستمزد و مزایای شایسته و شرایط کاری امن و انسانی زیر پا گذاشته شده است، بلکه همة تلاش‌های آنها برای ایجاد تشکل و همبستگی و فعالیت متحدانه در سازمان‌های صنفی و سندیکایی مستقل نیز به شدیدترین وجهی سرکوب و محدود شده است، و حتّی اجازة برگزاری آزادانة روز جهانی کارگر نیز به زحمتکشان داده نمی‌شود. همان‌طور که در خبرها آمد، امسال نه‌فقط به کارگران ایران اجازة برگزاری راه‌پیمایی و تجمع مستقل داده نشد، بلکه تعدادی از کارگران و فعالان کارگری را که می‌خواستند به ساده‌ترین وجهی مراسم بزرگداشت روز جهانی کارگر را برگزار کنند، دستگیر و به زندان بردند. درست در روزی که کارگران باید بتوانند آزادانه دور یکدیگر جمع شوند و همبستگی خود را به نمایش بگذارند، مخالفان این همبستگی برای خفه کردن صدای کارگران بار دیگر به خشونت متوسل می‌شوند. دردآور است که در این روز، حکومتیان حرف زدند، ولی حرف زدن برای صاحبان روز کارگر ممنوع بود! امّا مبارزة زحمتکشان ایران در نزدیک به صد سال گذشته برای احقاق حقوق‌شان نشان داده است که کارگران و زحمتکشان ایران همواره و در هر شرایطی از تلاش برای به دست آوردن و دفاع از بنیادی‌ترین حقوق خود دست برنداشته‌اند، حتّی اگر به قیمت زندان و شکنجه و مرگ بوده است، و به‌خوبی آگاهند که برای تحقق این هدف، چاره‌یی جز وحدت و تشکیلات ندارند. امسال برادران و خواهرانِ زحمتکشان ایران در دیگر کشورهای جهان، علاوه بر بیان آشکار خواست‌های ویژه و ملّی خود، بر همبستگی خود با دیگر زحمتکشان جهان نیز تأکید کردند، زیرا که مبارزه برای زندگی انسانی را مبارزه‌یی جهانی می‌دانند. هر سرکوبی را در هر جا که باشد، محکوم می‌کنند و هر موفقیتی را در هر جا که باشد، موفقیت خود می‌دانند.
یکی از باشکوه‌ترین مراسم روز جهانی کارگر امسال، در شهرهای کوبا و به‌ویژه هاوانا برگزار شد. زحمتکشان کوبا در هاوانا به خیابان‌ها آمدند تا ضمن حمایت از دولت حزب کمونیست به ریاست رفیق رائول کاسترو، خواستار بهبود کارآمدی و بهره‌وری و نظم اقتصادی کشور بشوند تا حفظ و توسعة دستاوردهای اجتماعی سوسیالیستی خود را تضمین کنند. یولیسس گیارته، دبیرکل فدراسیون کارگران کوبا تنها سخنران راه‌پیمایی و تجمع کارگران بود که پرزیدنت رائول کاسترو نیز در آن شرکت داشت. دبیرکل فدراسیون کارگران کوبا در سخنان خود گفت که حضور توده‌های مردم در راه‌پیمایی روز کارگر، اعلام حمایت صادقانه از دولت، و رساندن این پیام به گوش جهانیان است که مردم کوبا متحدانه از انقلاب خود دفاع می‌کنند. فدراسیون کارگران کوبا از اصلاح‌های اخیر دولت رائول کاسترو حمایت کرده است.
در ترکیه، دولت آن کشور تجمع مردم در روز جهانی کارگر را در میدان تقسیم قدغن کرده بود و به همین منظور ۳۰ هزار پلیس به خیابان‌ها اعزام کرده بود. مردمی که به‌رغم ممنوعیت دولت برای بزرگداشت روز جهانی کار به خیابان‌های استانبول آمده بودند، با خشونت پلیس روبرو شدند که به سوی آنها گاز اشک‌آور پرتاب کرد. میدان تقسیم از این لحاظ برای زحمتکشان ترکیه اهمیت نمادین فراوانی دارد که ۳۷ سال پیش در چنین روزی در همین میدان، به سوی راه‌پیمایان روز کارگر آتش گشوده شد که منجر به کشته شدن ۳۴ نفر شد. برگزاری روز جهانی کارگر امسال در ترکیه، فرصت دیگری بود برای زحمتکشان آن کشور که نارضایتی خود را از وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور و دولت حاکم نشان دهند، که متأسفانه پلیسی آن را به خشونت کشید. به گفتة نمایندة سندیکای کارکنان پزشکی، ”این فاشیسم است. این [برخورد خشونت‌آمیز] نشان دهندة دلبستگی وسوسه‌آمیز اردوغان به قدرت است و بس.“
در روسیه، امسال در حدود صد هزار نفر برای نخستین بار پس از ۲۳ سال در میدان سرخ مسکو جمع شدند تا مراسم بزرگداشت روز جهانی کارگر را برگزار کنند که توسط سندیکاهای کارگری روسیه سازمان‌دهی شده بود. حزب کمونیست فدراسیون نیز راه‌پیمایی جداگانه دیگری را تدارک دیده بود که هزاران نفر در آن شرکت داشتند و علاوه بر مطرح کردن شعارهایی در مورد مبارزة کارگران برای احقاق حقوق و همبستگی جهانی، نسبت به عملکرد ضعیف دولت نیز اعتراض کردند. در دیگر شهرهای روسیه، از جمله در کراسنویارسک در سیبری نیز تظاهرات و راه‌پیمایی مشابهی برگزار شد.
در جمهوری صربستان، شماری از سندیکاهای کارگری تظاهراتی اعتراضی را در بلگراد برگزار کردند تا نگرانی خود را نسبت به اقدام‌های ریاضتی اعلام شده توسط دولت جدید صربستان اعلام کنند.
در اوکراین، حزب کمونیست آن کشور تظاهراتی را برای روز جهانی کارگر در اسلوویانسک در مقابل ساختمانی که مجسمة لنین بر بالای آن برپا شده است، تدارک دیده بود. حامیان حزب کمونیست پارچه‌نوشت‌هایی در دست داشتند مبنی بر آنکه رئیس‌جمهور کنونی غاصب و قاتل است و باید از آن مقام استعفا دهد.
در فرانسه، مطابق سنّتی دیرینه، زحمتکشان برای اعلام همبستگی طبقاتی خود و علیه اقدام‌های ریاضتی به خیابان‌ها آمدند. در یک تظاهرات در مارسی در جنوب فرانسه، نوشته‌یی دیده می‌شد به این مضمون: ”نه به دیکتاتوری بازار“.
در یونان، ده‌ها هزار تن در شهر آتن به خیابان‌ها آمدند تا در روز جهانی کارگر صدای اعتراض خود را علیه اقدام‌های ریاضتی دولت و ضربه زدن به دستاوردهای اجتماعی زحمتکشان را بلند کنند.
در جمهوری دومینیکن نیز ده‌ها هزار تن به دعوت سندیکاهای کارگری در شهر دومینگو به خیابان‌ها آمدند تا ضمن بزرگداشت روز جهانی کارگر، خواست خود برای زندگی بهتر و علیه و فقر و نابرابری را اعلام کنند.
تظاهرات مشابهی در کلمبیا و السالوادور و ونزوئلا و شیلی و برزیل نیز برگزار شد که در مواردی به خشونت نیز کشیده شد، از جمله در کلمبیا.
در کوالالامپور، پایتخت مالزی، تظاهرات بزرگی به مناسب روز جهانی کارگر برگزار شد. یکی از عمده‌ترین موضوع‌های روز در مالزی، مسئلة افزایش شدید قیمت‌ها و قطع یارانه‌ها بر موادی مثل شکر است. نارضایتی مردم از این وضعیت اقتصادی، به‌روشنی در تظاهرات کوالالامپور دیده می‌شد.
در لندن، پایتخت انگلستان، ده هزار فعال سندیکایی و کارگری و اجتماعی مراسم روز جهانی کارگر را در میدان ترافالگار برگزار کردند که در آن از دو رهبر برجستة سندیکایی و سیاسی چپگرای آن کشور، تونی بن و باب کرو، که چند هفته پیش درگذشتند، تقدیر شد. حضور بی سابقه فعالان سندیکایی در این تظاهرات با توجه به اینکه روز اول ماه مه در انگلستان تعطیل عمومی نیست، قابل توجه بود. پیام زحمتکشان انگلیسی به دولت آن کشور این بود که ”مبارزه برای احقاق حقوق کارگران ادامه دارد.“
در اسپانیا نیز تظاهرات و راه‌پیمایی روز جهانی کارگر در شهرهای کشور برگزار شد که سازمان‌های کارگری بزرگ آن کشور، CCOO و UGT، و حزب کمونیست و سازمان جوانان کمونیست اسپانیا از سازمان‌دهندگان آن بودند. در یکی از پارچه‌نوشت‌هایی که در دست راه‌پیمایان بود نوشته شده بود: ”بدون اشتغال عادلانه، بازیابی اقتصادی ممکن نیست. یکپارچگی اجتماعی بیشتر برای دموکراسی بیشتر“.

در مرکز شهر بغداد، پایتخت عراق، نیز تظاهراتی به مناسب روز جهانی کارگر برگزار شد که حزب کمونیست عراق از سازمان‌دهندگان آن بود. چند روز پیش از اوّل ماه مه، درخواست حزب کمونیست برای برگزاری راه‌پیمایی از سوی دولت رد شده بود، ولی تلاش گستردة حزب کمونیست در رسانه‌ها برای برگزاری این راه‌پیمایی، بالاخره دولت نوری‌المالکی را مجبور کرد که به خواست حزب کمونیست عراق گردن بگذارد. روی یکی از پارچه‌نوشت‌هایی که تظاهرکنندکان در دست داشتند نوشته بود: ”قانون جدید کار یک خواست ملّی است؛ ما خواهان حقوق سندیکایی در بخش دولتی و آزادی تشکل هستیم“. تظاهرات مشابهی نیز در شهرهای بصره و نصیریه نیز برگزار شد. حزب کمونیست کردستان عراق نیز مراسم و راه‌پیمایی روز کارگر را در اربیل و سلیمانیه برگزار کرد.
در آمریکا و کانادا، به‌رغم آنکه اوّل ماه مه به عنوان روز جهانی کارگر شناخته نمی‌شود (در عوض اوّلین دوشنبة سپتامبر را روز کارگر می‌دانند) امّا به همت فعالان کارگری و سیاسی، در شهرهای نیویورک، سیاتل، لوس‌آنجلس، مونترآل و تورنتو گردهمایی‌ها و راه‌پیمایی‌هایی به مناسبت روز جهانی کارگر برگزار شد. در لوس‌آنجلس، خواست اصلاح قوانین مهاجرت علیه مهاجران ”غیرقانونی“ مطرح شد. در سیاتل تظاهرات به خشونت کشیده شد و پلیس چندین نفر را دستگیر کرد. در مونترآل (کانادا)، تظاهرکنندگان اعتراض خود را نسبت به ”ویرانگری سرمایه‌داری“ و سیاست‌های ریاضتی دولت و بی‌توجهی به محیط زیست و تخریب آن توسط شرکت‌های معدن‌کاری و بخش مالی حامی آن، اعلام کردند. در کرة جنوبی، کنفدراسیون سندیکاهای کره تظاهراتی را در مقابل ایستگاه راه‌آهن سئول برگزار کرد که در آن تظاهر کنندگان نوشته‌هایی در دست داشتند با این مضمون که ”ما چنین رئیس‌جمهوری نمی‌خواهیم.“
در کنیا، هزاران نفر از کارگران کنیایی به سنّت هر سال در پارکی در شهر نایروبی، پایتخت کشور، گرد هم آمدند تا روز جهانی کارگر را جشن بگیرند. معمولاً در این روز دولت حداقل دستمزد جدید را اعلام می‌کند، امّا امسال چنین نشد. فعالان کارگری کنیایی می‌گویند که دولت از افزایش حداقل دستمزد امسال سر باز زد، که علّت عمدة آن سیاست‌های ریاضتی دولت است.
در آفریقای جنوبی، مراسم روز جهانی کارگر در استادیوم پیتر موکابا در شهر پولوکوآن در شمال کشور برگزار شد که توسط کنگرة ملی آفریقا، کنفدراسیون سندیکایی آفریقای جنوبی (کوساتو) و حزب کمونیست آن کشور تدارک و سازمان‌دهی شده بود. سایة انتخابات هفتة آینده و اعتصاب‌های کارگری اخیر در برخی از معادن کشور، بر روی مراسم دیده می‌شد.
به نقل از نامه مردم، شماره 946، 15 اردیبهشت ماه 1393
