از پیامدهای سیاست آمریکایی ”جنگ با ترور“ : تاخت ‌و تاز تروریست‌های ”داعش“ در عراق

حزب تودة ایران کشتار وحشیانة مردم عراق و یورش لگام گسیختة تروریست‌های داعش را به شدت محکوم و همبستگی کامل خود را با مردم و نیروهای مترقی این کشور و به ویژه حزب کمونیست عراق اعلام می‌کند.

عراق، کشور همسایة ما، که از زمان تجاوز نیروهای آمریکایی و انگلیسی به بهانة ”جنگ علیه ترور“ در آخرین روزهای سال ۱۳۸۱ (مارس ۲۰۰۳) تا کنون رنگ آرامش و صلح و زندگی عادی را ندیده است، بار دیگر دستخوش تاخت‌وتاز شده است. در دو هفتة گذشته، تروریست‌های تاریک‌اندیش اسلامگرایان افراطی ”دولت اسلامی عراق و شام“ (داعش) و متحدان بعثی آنان به شهرهای شمالی عراق حمله کرده‌اند و دست به کشتار و ویرانی لگام‌گسیخته‌ای زده‌اند. این گروه شبه‌نظامی، در همان یک سال اوّل جنگ عراق به عنوان یک گروه بنیادگرای اسلامی طرفدار القاعده شکل گرفت. بنیادگرایان داعش در هر دو طرف مرز عراق و سوریه فعالیت دارند، و در سه سال گذشته هم جزو نیروهایی بوده‌اند که با دولت سوریه می‌جنگند. تروریست‌های داعش پس از آنکه در اوایل سال جاری میلادی (حدود شش ماه پیش) در شهر فلوجة عراق دست به شورش زدند و اعلام حکومت اسلامی کردند، اخیراً در بخش‌هایی از آن کشور، از جمله در شهر موصل، در شمال عراق، در نزدیکی مرز ایران، دست به ویرانگری و کشتار بی‌رحمانه‌ای زدند. داعش نیز مثل بیشتر گروه‌های بنیادگرای اسلامی افراطی، از روش‌هایی مثل بمب‌گذاری، ترور افراد و بمب‌گذاری‌های انتحاری برای کشتن ”دشمنان“، از شیعه و مسیحی گرفته تا دیگر فرقه‌های مذهبی، استفاده می‌کند. از سوی دیگر، نیروهای کُرد در استان کرکوک کنترل شهر کرکوک را به دست خود گرفتند. به این ترتیب عراق این روزها در معرض هرج‌ومرج و چنددستگی قدرت و اعمال فشار برای ایجاد چندپارگی آن قرار گرفته است.
چند هفته پیش، در آستانة انتخابات سراسری عراق و بمب‌گذاری‌های گروه‌های افراطی در شهرهای آن کشور، مصاحبه با رفیقِ عراقی سلام علی را در شمارة ۹۴۶ نامة مردم منتشر کردیم که در آنجا رفیق سلام علی اشاره کرده بود که ”شهر موصل جوّ سیاسی محافظه‌کارانه‌یی دارد و ناسیونالیست‌های سنّتی و افراطی و گروه‌های سیاسی فرقه‌گرا پایگاه‌های محکمی در آنجا دارند. علاوه بر این، این شهر نسبتاً نزدیک به مرز سوریه است. مناقشة جاری در سوریه و حضور پُررنگ القاعده و داعش در آنجا موجب حضور گسترده‌تر و فعالیت شدیدتر این گروه‌های افراطی و دیگر گروه‌های مسلّح مشابه در موصل و حوالی آن شده است… بمب‌گذاری‌ها بی‌تردید بخشی از کارزار ایجاد وحشت‌ برای بی‌ثبات‌تر کردن کشور و تشدید تنش‌های فرقه‌یی‌اند تا روند گذار کشور به سوی یک سیستم دموکراتیک را به طور کامل به شکست بکشانند و متوقف کنند“. رفیق عراقی ما در همان مصاحبه از ”داعش“ به عنوان یکی از گروه‌هایی نام برد که چنان هدفی را دنبال می‌کنند. او در ارتباط با ترور رفیق مهدی مصطفی در روز ۲۰ آوریل (۳۱ فروردین) در شهر موصل (در استان نینوا) به دست نیروهای مسلّح تاریک‌اندیش و تروریست، بار دیگر به فعالیت گروه‌های افراطی مثل ”داعش“ اشاره کرد که در آن شهر و حوالی آن پایگاه‌های محکمی دارند. همین گروه سه‌شنبة هفتة پیش با حمله به شهر موصل، بار دیگر دست به عملیات خشونت‌بار و کشتار زد. حمله به شهر موصل و کشتار شهروندان غیرنظامی و ”فتح“ این دوّمین شهر بزرگ عراق (بعد از بغداد)، مصیبت بزرگ دیگری بود که دامنگیر مردم سختی‌کشیدة عراق شد. تا زمان تهیة این مطلب، درگیری برای بیرون راندن نیروهای داعش از موصل ادامه داشت. موقعیت ناروشن دولت عراق پس از انتخابات سراسری اخیر که نتیجة نهایی آن هنوز اعلام نشده است، نبودن نظم در ساختار دولتی کشور، شیوة تقسیم قدرت بر اساس گروه‌بندی‌های قومی و فرقه‌یی، در کنار از هم‌گسیختگی نیروهای نظامی این کشور در نتیجة تجاوز آمریکا و انگلیس و همکاری‌های پنهان و آشکار نیروهای بعثی با نیروهای داعش (به هر علّت و منظوری که باشد)، وضعیت حسّاس و شکننده‌ای را در این کشور به وجود آورده است. حکومت عراق در امر مقابله با بنیادگرایان مسلّح داعش با دشواری‌هایی جدّی روبروست. برای نمونه، در واکنش به درخواست نوری‌المالکی (نخست‌وزیر عراق) از پارلمان آن کشور برای اعلام وضعیت اضطراری، حتّی پارلمان کشور نیز در گرد آوردن تعداد نمایندة کافی و تشکیل یک جلسة رسمی برای تصمیم‌گیری در مورد وضعیت اضطراری با مشکل روبرو بوده است. به نوشتة خبرگزاری فرانسه، در نشست فوق‌العادة روز ۲۲ خرداد فقط ۱۲۸ نفر از ۳۲۵ نماینده به مجلس رفتند؛ بنابراین جلسه به حد نصاب نرسید! گفتنی است که برخی از حزب‌های بلوکِ ”ائتلاف ملّی“، که مجموعه‌ای است از حزب‌های اسلامگرای شیعه، با اعلام وضعیت اضطراری مخالفت کرده‌اند چون آن را ترفندی برای حفظ اقتدار نوری المالکی می‌دانند. برخی از احزاب دیگر نیز معتقدند که نوری المالکی قدرت و اختیار کافی برای تصمیم‌گیری در مورد وضعیت امنیت کشور دارد، و نیازی به اعلام وضعیت اضطراری نیست. بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها در زمان تهیة این مطلب، در پی فتوی آیت الله سیستانی، مبنی برای سلاح به دست گرفتن شیعیان و حمایت از دولت، پیشرفت نیروهای ”داعش“ به سوی بغداد متوقف شده و نیروهای عشایری و بخش‌هایی از ارتش عراق توانسته‌اند تروریست‌ها را در برخی از مناطق عقب بنشانند و مواضع تصرف شده توسط آنها را بازپس بگیرند.
هیئت سیاسی حزب کمونیست عراق در بیانیه‌ای که روز ۲۱ خرداد و در ارتباط با تهاجم داعش به موصل منتشر کرد، نوشت که ”استان نینوا و چند شهر و استان دیگر عراق روزهای بسیار سخت و حسّاسی را می‌گذرانند. تروریست‌های جنایتکار توانسته‌اند کنترل موقعیت‌های استراتژیک و مهمی را [در موصل و استان نینوا] به دست بگیرند، و اکنون به طرف دیگر شهرهای امن عراق در حرکت‌اند. صدها خانواده در این شرایط وخیم و وضعیت حسّاس مجبور به ترک خانه و کاشانة خود شده، به محل‌های امن‌تر پناه برده‌اند.“ بیانیة هیئت سیاسی حزب برادر در ادامه به هدف‌های ”غدة سرطانی“ داعش اشاره می‌کند و می‌نویسد: ”تروریسم همة ما را هدف قرار داده است، و هیچ دین و مذهب و ملّیتی ندارد، و می‌خواهد روند سیاسی جاری در کشور ما [به سوی برقراری آرامش] را بر هم زند و بار دیگر کشور ما را به روزهای استبداد و تاریک‌اندیشی بازگرداند… داعش و قدرت‌های منطقه‌یی و جهانی حامی آن قصد دارند وحدت ملّی ما را بر هم زنند و به کشمکش‌های فرقه‌یی و گرایش‌های تنگ‌نظرانة ناسیونالیستی و شوونیستی دامن بزنند.“ در پایان بیانیه، حزب برادر همة نیروهای سیاسی و مردمی عراق را فرامی‌خواند که: ”بیایید همه با هم در برابر تروریسم و نیروهای بربرمنش آن بایستیم و آن را هرچه سریع‌تر شکست دهیم.“
بر اساس گزارش‌های خبرگزاری‌ها و رسانه‌های جهان، نوری‌المالکی نخست‌وزیر عراق عدم مقابلة نیروهای انتظامی شهر موصل با نیروهای داعش را ”توطئه“ خواند، که البته هنوز چند و چون این مسئله روشن نشده است. اخبار منتشر شده در روز 23 خردادماه حاکی از این است که نیرو های تروریست حاکم بر موصل ”شورای فرماندهی 20 نفره“ مناطق آزاد شده از کنترل دولت عراق را باشرکت 13 فرمانده نظامی بعثی تشکیل داده اند. برخی از تحلیلگران سیاسی ترقی‌خواه عراق معتقدند که از هم گسیختگی نیروهای انتظامی عراق و عدم مقابلة آنها با داعش، آن طور که در موصل دیده شد، ناشی از این واقعیت است که پس از تجاوز آمریکا-انگلیس در سال ۱۳۸۱ به عراق، ارتش کشور بخشی از سیستم سیاسی کشور شده است که در آن تقسیم قدرت بر پایة وابستگی‌های قومی و فرقه‌یی انجام می‌شود، و همین عاملی شده است برای نبود یکپارچگی در ارتش و نیروهای انتظامی. سیاست‌های فرقه‌یی گروه‌های اسلامگرای شریک در قدرت دولتی نیز عامل عمده‌ای در ناخشنودی و کناره‌جویی بخش‌های بزرگی از مردم شده است که خود زمینة مساعدی را برای گروه‌های اسلامگرای افراطی و تروریست فراهم آورده است. در روز
نیروهای داعش و متحدان بعثی آن پس از آنکه کنترل شهر موصل را به دست آوردند،‌ به طرف جنوب حرکت کردند و برای مدتی شهر تکریت را نیز به تصرف خود درآورند، و سپس یورش خود را به سوی شهر سامره ادامه دادند. تهاجم تازة داعش بی‌ارتباط با جنگ داخلی خونین در سوریه نیست. سیل پول و اسلحة آمریکا و عربستان و قطر که در سه سال و اندی گذشته از طریق ترکیه به سوریه و با مقصد نیروهای جهادی مخالف حکومت سوریه سرازیر شده است، به دست نیروهایی مثل داعش نیز افتاده است که در سوریه هم فعالیت داشته‌اند (و دارند). کشتار بی‌رحمانة مردم عراق در شهرها و خیابان‌های این کشور، که ”مجاهد“های این گروه به آن افتخار می‌کنند و با وقاحت آن را به نمایش می‌گذارند، نشان دهندة قساوت این آدم‌کشان وحشی و حاصل بی‌ثباتی و آشفتگی ناشی از دخالت‌های ویرانگر قدرت‌های غربی در این منطقه از این جهان است. مشابه همین وضعیت را پس از تجاوز به لیبی و ایجاد اغتشاش و هرج‌ومرج در این کشور آفریقایی شاهد بوده‌ایم و هستیم، که بخشی از قارة سیاه را عرصة تاخت‌وتاز نیروهای واپسگرا و تروریست کرده است. در مورد عراق، شواهدی نیز وجود دارد حاکی از آنکه نیروهای مسلّح بعثی و مأموران امنیتی رژیم صدام نیز در حملة نیروهای شورشی به موصل و استان‌های کرکوک، صلاح‌الدین (که مرکز آن تکریت است) و دیاله شرکت فعال داشته‌اند.
روشن است که تنها مردم این کشورها از این وضع زیان و آسیب می‌بینند، و تنها سلطه‌جویان و غارتگران ثروت کشورها هستند که از چنین وضعیت نابسامانی بهره می‌برند. شکل‌گیری و تاخت‌وتاز نیروهای تاریک‌اندیش و تروریستی مثل داعش که در دو سوی مرز عراق و سوریه می‌جنگد، و وضعیت نابسامان کنونی در خاورمیانه و آفریقا، یکی از پیامدهای به‌اصطلاح ”جنگ علیه ترور“ است که بیشتر از ده سال پیش توسط آمریکا و متحدانش به راه انداخته شد. روندی که با ایجاد طالبان و ”مجاهدین اسلامی“‌ در افغانستان در دهة ۱۳۶۰ برای مقابله با نیروهای سکولار و ترقی‌خواه آغاز شد، و در یوگسلاوی و چچن و سودان و مصر و سوریه و لیبی… با شکل‌های گوناگون دنبال شد، همچنان ادامه دارد. این وضعیت فاجعه‌بار و تنش‌آفرین، همواره زمینة مناسبی را برای دخالت‌های بیشتر قدرت‌های سلطه‌جوی منطقه و جهان فراهم می‌کند، خطر درگیری‌های خونبار بیشتر را افزایش می‌دهد، و زندگی مردم را نابسامان و ناامن می‌کند. در روزهای اخیر گزارش‌هایی در رسانه های خبری جهان منتشر شده است که حاکی از احتمال مداخلة مستقیم آمریکا و بریتانیا و حتّی ایران در عراق برای متوقف کردن پیشروی تروریست های داعش و متحدان بعثی آنان است. از سوی دیگر حزب توده ایران مقابله با روند واپسگرایی و تروریستی کنونی در عراق و دیگر کشورهای جهان و بازگرداندن صلح و آرامش و نظم به زندگی ملّت‌های آسیب دیده، را وظیفة همة نیروهای ترقی‌خواه جهان می داند. در عراق، حزب کمونیست از همة نیروهای سیاسی کشور در درون یا بیرون از دایرة قدرت دولتی خواسته است که به منظور گفتگو و یافتن راه‌های لازم برای به کار بستن هر تلاش ممکن برای مقابله با مسئلة تجاوز تروریست‌ها، هرچه زودتر گرد هم آیند تا بتوان امنیت شهروندان را تأمین کرد، وضعیت پایداری را در کشور ایجاد کرد، و به خواست‌های برحق توده‌های مردم در زمینة عدالت اجتماعی رسیدگی کرد. به اعتقاد حزب برادر، که در برنامه و سندهای آن حزب نیز به کرّات آمده است، تنها راه پایان دادن به بحران سیاسی جاری در ادارة کشور، پایان دادن به سیستم تقسیم قدرت فرقه‌یی-قومی و بنیاد گذاشتن یک دولت دموکراتیک مدنی است. نیروهای سیاسی مترقی و از جمله کمونیست‌ها همیشه از نخستین قربانیان ناامنی و از هم گسیختگی و ترور بوده‌اند.