مقاومت در برابر «آبه»، به‌افزایشِ رأی‌هایِ چپ در انتخابات انجامید
در انتخاباتِ مجلس‌عوام ژاپن (یکشنبه ۲۶ آذرماه/ ۱۴ دسامبر)، درحالی‌که “شینزو آبه”، نخست‌وزیر پیشین و دست‌راستیِ ژاپن و رهبر حزب محافظه‌کار “لیبرال‌دمکرات” به‌راحتی اکثر رأی‌ها را به‌خود اختصاص داد، کمونیست‌های ژاپنی عده نمایندگان منتخب‌شان [در مجلس‌عوام] را تقریباً به سه برابر افزایش دادند.
حزب”لیبرال دمکرات” آبه، ۲۹۱ کرسی و حزب بودائیِ متحدِ آن – حزب “کمیتویِ نو”- ۳۵ کرسی به‌دست آوردند، که این دو حزب درکل، تعداد ۳۲۶ کرسی از ۴۷۵ کرسی مجلس‌عوام ژاپن را از آنِ خود کردند.
رقیب اصلی”لیبرال دمکرات”ها، حزب”دمکراتیک” ژاپن، تعداد کرسی‌های خود را اندکی از ۶۳ به ۷۵ افزایش داد، اما رهبر آن، “بنری کاییدا”، کرسی خود را در مجلس از دست داد. حزب “دمکراتیک ژاپن”، از انشعاب داخلی حزب “لیبرال دمکرات”، که بسیار گروهی و محفل‌گرایانه عمل میکند، به‌وجود آمد و از همان سیاستِ حزب “لیبرال دمکرات”در پایبندی به منافع شرکت‌های بزرگ و سیاست خارجی‌‌ای طرفدار واشنگتن پیروی میکند.
حزب افراطی دست‌راستیِ”نوآوری ژاپن” ۴۱ کرسی به‌دست آورد که یک کرسی کمتر از گذشته است، درحالی‌که حزب “ناسیونالیست افراطی برای نسل‌های آینده” ۱۸ کرسی از ۲۰ کرسیِ گذشتهٔ خود را از دست داد.
کاهشِ قدرتِ راست افراطی به‌طورعمده به‌دلیل توانایی “آبه” در وارد کردنِ تمایلات ناسیونالیستی افراطی در سیاست‌های خود بوده است.
دو حزب میانه‌گرای”سوسیال‌دمکرات” و “زندگی مردم”، هرکدام ۲ کرسی به‌دست آوردند.
اما موفقیت چشمگیر در این انتخابات از آنِ حزب “کمونیست” بود که از ۸ کرسی نمایندگی‌اش در انتخابات گذشته را به ۲۱ کرسی افزایش داد. حزب “کمونیست” ۷۰۴۰۱۳۰ رأی (۳/۱۳ درصد) در بخش انتخاب‌کنندگان و ۶۰۶۲۹۶۲ (۱۱/۳۷ درصد) در لیست سهمیه‌ای حزبی دریافت کرد. این نتیجه، دنبالهٔ موج پشتیبانی‌ای است که حزب “کمونیست” در انتخابات شهری سال گذشتهٔ توکیو آرای به‌دست‌آمده‌اش به‌میزان دو برابر افزایش یافت.
حزب”کمونیست” با خط‌مشی صریحش، مبتنی بر مخالفت با: “آبه نومیکس”؛ مشارکت فراپاسیفیک؛ کوشش‌های نظامی‌گرایانه برای تغییرِ قانو‌ن‌اساسی؛ برپاییِ پایگاه‌های نظامی ایالات‌متحده[در کشور] و سوخت هسته‌ای؛ آرایِ متمایل به جریان اقلیتی که در برابر سمت‌وسوی راست گرایانه [در سیاست ژاپن] به رهبریِ “آبه” و مخالفتِ نیم‌بندِ حزب”دمکراتیک ژاپن” با این سیاست خواهانِ جهت‌گیریِ دیگری در کشور است، را توانست به‌سوی خود جلب کند
در ارزیابی نتیجهٔ انتخابات، کازوئوشیی، دبیراول حزب “کمونیست” ،اعلام کرد: “نخست‌وزیر شینزو آبه ادعا میکند که آبه‌نومیکسAbe nomics)) “تنها راه” موجود است، اما شمار قابل‌توجهی از راًی‌دهندگان احساس کردند که این می‌تواند مسیر خطرناکی برای ادامه راه باشد. ما هرگز موضع‌گیریِ صریح‌مان را در رویارویی با سیاست‌های خارج از کنترل آبه تعدیل نکردیم. به‌همین‌خاطر است که حزب ما در انتخابات کنونی این گونه موردِحمایت قرار گرفت.”
در میان تمامی اقتصادهای بزرگ سرمایه‌داری، مدلِ ژاپنی به‌نظر می‌رسد که به آخر خط خود رسیده است، و بررغم بزرگنمایی‌ها، “آبه” نتوانسته است آن را دوباره شکوفا کند.
یک دادهٔ آماری رکودِ درازمدت در ژاپن را به‌طورکامل نشان می‌دهد: در سال ۲۰۱۰ اقتصاد ژاپن از سال ۱۹۹۲ کوچک‌تر بوده است. کشور در آنچه “دو دهه ازدست‌رفته” نامیده می‌شود به‌سر برده است که با بدهی ملی نجومی ۲۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی همراه بوده است .گناه این نابسامانی بر دوش سیاست‌های حزب” لیبرال دمکرات” بوده است که در طول دوران پس از جنگ دوم به‌طورعمده بر کشور حاکم بوده است، موضوعی که به‌نظر می‌آید برای اکثر راًی‌دهندگان ژاپنی جا نیفتاده است.
یکی از برخوردهای رایج صاحبان رأی [در ژاپن]، احساس بی‌تفاوتی است، که در شرکت پائینِ ۵۳ درصدی در این انتخابات عمومی نمود یافت.
با نشانه‌های اندکی که از سوی حزب‌های دیگر برای آمادگیِ مقاومت در برابر ماشین سیاسی”آبه” دیده می‌شود، راهکارهای حزب “کمونیست” محدود می‌شوند.
تنها در جزیره اوکیناوا- مرکز جنبش توده‌ای برضد حضور نظامی ایالات‌متحده- بود که حزب کمونیست ژاپن توانست با دیگر نیروهای مخالفِ پایگاه نظامی به توافقی برسد که انتخاب شدن یک عضو حزب کمونیست از لیست انتخاب‌کنندگان را ممکن کرد. این درحالی است که ۲۰ تن از کاندیداهای حزب کمونیست در منطقه‌های دیگر توانستند به‌واسطه سهم نسبی حزب از آراء از طریق لیست سهمیه‌ای حزب‌ها انتخاب شوند.
مشکلِ جذب و به‌همراه داشتنِ متحدان، در سخنرانی ماه نوامبر کازوئوشیی، دبیراول حزب “کمونیست”، در جمع خبرنگاران خارجی، مطرح شد. رهبر حزب کمونیست ژاپن اظهار داشت: “ماه گذشته، حزب کمونیست اختلافات پیوندهای سیاسی را کنار گذاشته و به پیروزی کاندیداهای مخالف پایگاه نظامی در انتخابات استانداری در اوکیناوا و شهرداری شهر ناها کمک کرد. پیروزی این حزب‌ها در متحد و منسجم کردن نیروهای‌شان در انتخابات، دولت مرکزی را بسیار تکان داده است. بنابراین هر جا شرایط برای همکاری انتخاباتی مناسب باشد، حزب کمونیست ژاپن ائتلاف با دیگر نیروهای سیاسی را ترویج میکند. بنابراین، در حوزه‌هایی به‌جز اوکیناوا چنین شرایطی هنوز مهیا نشده است. هم‌اکنون هیچ‌کدام از حزب‌ها به ائتلاف بر سر کارپایه‌یی مشترک در برابر رژیم آبه و در مخالفت با: افزایش مالیات بر مصرف، سیاست اقتصادی آبه‌نومیکس، حق دفاع خودجمعی، شروع دوبارهٔ نیروگاه‌های هسته‌ای، و ساختمان پایگاه جدید ایالات‌متحده در اوکیناوا، تمایلی ندارند. حزب دمکراتیک ژاپن، برای نمونه، از افزایش مالیات بر مصرف حمایت میکند، اما تنها عقب انداختن آغاز اجرای آن را خواهان است.”
رهبران حزب “کمونیست” ژاپن اغلب به این نکته اشاره می‌کنند که حزب آنان تنها حزب اپوزیسیون راستین در کشور است.
اگرچه حزب “کمونیست” ژاپن دهه‌ها پیش عبارت “مارکسیسم-لنینیسم” را با جایگزین کردنِ آن با مفهوم “سوسیالیسم علمی”کنار گذاشته و منتقدِ سرسختِ تجربه شوروی است، اما اعضای حزب همچون متعهدترین و باانضباط‌ترین نیروی سیاسی در کشور مورداحترامند. ۳۱۸هزار عضو حزب در ۲۲۰هزار حوزهٔ حزبی در سرتاسر کشور سازمان یافته‌اند، و روزنامهٔ ارگان حزب به نام “آکاهاتا” (“پرچم سرخ”)، با تیراژ روزانه و هفتگی‌ای درمجموع ۱/۴ میلیون نسخه، منبع درآمد مهمی برای حزب به‌شمار می‌رود.
عامل دیگر در موفقیت حزب “کمونیست”، خودکفا بودنِ آن به‌لحاظ منابع مالی بوده است. اوئدا هیتوشی، مسئول کمیسیون مدیریت و مالی حزب، گفت: “منابع مالی حزب کمونیست ژاپن شامل حق عضویت‌های اعضا، کمک‌های مالی فردی، و درآمدهای تجاری‌ای همچون آبونمان [رونامهٔ] آکاهاتا است. ما هرگز پشتیبانی مالی‌ای از سوی شرکت‌ها و یا یارانه‌های دولتی را نپذیرفته‌ایم، زیرا کمک‌های مالی شرکت‌های بزرگ سیاست را تحریف می‌کنند و یارانه‌های دولتی آزادی اندیشه و باور را که در قانون اساسی تضمین شده است زیر پا می‌گذارد. حزب کمونیست ژاپن ۶/۸۷ درصد درآمد کل خود را از انتشار نشریات و مجلاتش به‌دست می‌آورد.”
در مقابل، دو حزب اصلی حکومتی از سوی مالیات‌دهندگان یارانه هنگفتی دریافت می‌دارند. حزب “لیبرال دمکرات” ۹/۶۳ درصد درآمد کل خود به ارزش ۵۴ میلیون پاند استرلینگ را از دولت دریافت کرده درحالی‌که حزب “دمکرات ژاپن” میزان باورنکردنی ۸۸ میلیون پاند استرلینگی‌ای را پذیرفته است که حدود ۸۵ درصد کل درآمد آن است.
جدا از مهارت در امور نشر، حزب “کمونیست” ژاپن در عرصه به‌کارگیریِ پایگاه‌های شبکه‌های اجتماعی نیز – به‌ویژه پایگاه‌‌هایی که از سوی نسل جوان بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرند- به نحو شایسته‌ای پیشرفت کرده است. نسلی که معجزهٔ اقتصادِ ژاپن نه به آنان، بلکه به تاریخ پدران و مادران‌شان تعلق دارد.
متن سخنان کازوئوشیی، دبیراول حزب “کمونیست” در کنگره، در سال ۲۰۰۸، دربارهٔ دشواری‌های زندگی کارگران جوان، در سایت‌های بحث مجازی به‌طور‌گسترده پخش شد، و به سیل پرسش‌ها از سوی جوانان [از دبیراول حزب] انجامید. حزب به‌تازگی به ارائهٔ داستان‌هایی در شکل پویانماییِ آنلاین به نام کاکوسانبو دست زده است که در آن به توضیح و بحث دربارهٔ سیاست‌های حزب کمونیست ژاپن پرداخته می‌شود. برای نمونه، کوبو نو یوکو، یک رزمنده سندیکایی زن است که استثمارِ انحصارهای بزرگ را به تازیانه می‌بندد، درحالی‌که اوتنتو سون، که به‌شکل خورشید است، بر ضداستفاده از سوختِ هسته‌ای در منابع سوخت‌زا را با پیام‌هایش ترویج میکند، و شیسا، یک شیرسگ افسانه‌ای اوکیناوایی، مبارزه با برپاییِ پایگاه‌های نظامی در اوکیناوا را به پیش می‌برد. در کشوری که کودکان و نیز بزرگ‌سالانش شیفتهٔ داستان در قالب کتاب چاپی،فیلم سینمایی یا مجازی در شکل پویانمایی‌اند،چنین نوآوری‌هایی بسیار موردتوجه قرارگرفته‌اند و پیام حزب “کمونیست” ژاپن را به لایه‌های بیشتری از مردم می‌رسانند.
حزب “کمونیست” ژاپن وظیفه کنونی‌اش را مبارزه برای اصلاحات و جستجو برای یافتن مسیری قانونی و مسالمت‌آمیز به‌سوی سوسیالیسم برای آینده می‌داند.
کازوئوشیی گفته است:”ما بر این باوریم که سرمایه‌داری واپسین نظام اقتصادیِ تاریخ بشر نیست. ما به‌سوی جامعه‌یی حرکت خواهیم کرد که آزادی و دمکراسی می‌توانند رشد کنند و بارور شوند.” و در پاسخ به این پرسش که چرا حزب کمونیست همچنان خود را کمونیست می‌خواند، گفت: “نام ما ۹۲ سال تاریخ پرافتخاری را با خود دارد و دربرگیرندهٔ آرمان‌های جامعه‌یی دمکراتیک برای آینده است. ما آن را تغییر نخواهیم داد.”
به نقل از «نامه مردم»، شماره ۹۶۳، ۸ دی ماه ۱۳۹۳
