گفت‌وگویِ «نامهٔ مردم» با نمایندهٔ رهبریِ حزب کمونیست سودان – سودان: در آستانهٔ تحول‌های پردامنهٔ سیاسی
درخواست سیستم امنیتی رژیم دیکتاتوری برای انحلال حزب “الامه” (امت) و محاکمهٔ رهبر آن(صادق المهدی) با اتهام‌هایی که به مجازات اعدام منجر می‌شوند، همراه با سیاست‌های خصوصی‌سازی و غارت اموال عمومی و تعدیلِ قانون اساسی برای تمدید زمانیِ غیرمحدود ریاست جمهوری “عمرالبشیر” در برابر اتحاد نیروهای اپوزیسیون و امضایِ سند “نداء السودان” برای سرنگونی نظام حاکم، اوج‌گیریِ بحران را گواهی می‌دهند. با توجه به نقش برجستهٔ حزب کمونیست سودان در روند وحدت نیروهای سیاسی اپوزیسیون سودان، “نامهٔ مردم”، هفته پیش، مصاحبه‌یی را با رفیق “علی الکنین”، عضو هیئت سیاسی و هیئت اجرائیه حزب کمونیست سودان و دبیر مسئول امور تشکیلات حزب برادر، انجام داد. متن کامل این مصاحبه برای اطلاع خوانندگان “نامهٔ مردم” در ادامه می‌آید.
نامهٔ مردم: رفیق گرامی علی، از اینکه در چنین اوضاع و احوالی دعوتِ “نامهٔ مردم” را برای این مصاحبه قبول کردید متشکریم. اجازه بدهید که با سئوالی دربارهٔ زمینهٔ تحولات اخیر آغاز کنیم. لطفاٌ به‌اختصار شرایط کنونی و تحول‌ها در سودان را توضیح دهید.
علی الکنین: مشخصه‌های ویژه و متمایز وضعیت فعلی در سودان را می‌باید در بطنِ تشدید رویارویی بین نیروهای مخالف و رژیم دیکتاتوری توضیح داد. برای نخستین بار از زمانی که این رژیم در سال ۱۹۸۹به قدرت رسیده است، نیروهای مخالف ، برای پیوند زدن وحدتِ اعلام‌شده‌شان با برنامهٔ مشخصی برای آینده کشور، گامی بلند برداشته‌اند. علاوه بر این، نیروهای مخالف به این درک رسیده‌اند که درگیریِ مسلحانه در دارفور، کوردوفان‌جنوبی، و “نیل آبی” مکمل اقدامات توده‌ای‌ای است که بقیه کشور را فرا گرفته است. این وضعیت جدید را باید محصول مبارزات دشواری دانست که مردم سودان از سال ۲۰۰۵ تا کنون درگیر آن بوده‌اند. حزب کمونیست سودان نقش مهمی در این مبارزه ایفاء کرد. با این حال، از سال ۲۰۰۹، حزب به این نتیجه رسید که تنها راهِ به جلو برای کشور، سرنگونی رژیم است. چند سالی طول کشید تا دیگر نیروهای سیاسی درونِ اپوزیسیون این خط “مخالفت با دیالوگ (گفت‌وگو)” با رژیم را رها کنند و به جای آن خط سرنگونیِ رژیم با اقدام متحد را بپذیرند و دنبال کنند. رژیم، با حمایتی که از سوی کشورهای ارتجاعی عربی، ایالات متحده آمریکا، و اتحادیه اروپا از آن می‌شد، در کوششی عبث، سعی کرد تا با مطرح کردن دوبارهٔ شعار گفت‌وگو وحدتِ نیروهای مخالف را درهم بشکند. این بار “سازمان وحدت آفریقا” به‌منظور تلاش بیهوده به‌ایفای نقش میانجی برای حصول موافقتی بین رژیم و نیروهای دیگر مورد استفاده قرار گرفت. حزب کمونیست سودان در مقابل این توطئه جدید با استواری مقاومت کرد و آن را “فرودِ نرم” جناح راستِ اسلامِ سیاسی ارزیابی کرد.
ما امروز در کشور دو بلوک مشخص داریم، یکی بلوک مخالفان، و دیگری بلوکی که تمامی نحله‌های متفاوت اسلام سیاسی را با هم متحد می‌کند. شایان توجه و لازم به‌یادآوری است که، در نهایت، گروهِ “حسن الترابی”، ایدئولوگِ معروف اسلام سیاسی در سودان، با رژیم به اتحاد مجدد رسید.
نامهٔ مردم: رفیق علی، در صحبت‌های ما با رفقای کادر شما این مشخص شد که شباهت‌های زیادی بین جنبش‌های اجتماعی دو کشور ایران و سودان وجود دارد. لطفاٌ ارزیابی خودتان از بافت اجتماعی جنبش مخالفتِ مردمی با رژیم دیکتاتوری را برای خوانندگان ما توضیح دهید.
علی الکنین: از همان ابتدای زمان شکل‌گیری و به‌قدرت رسیدن رژیم سودان، رژیم با روند روبه‌رشدِ مخالفت به‌ویژه در شهرها و شهرستان‌ها با آن، مواجه شد. البته سال‌ها طول کشید تا بتوانیم طیف وسیع بخش‌های جامعه، به ویژه در منطقه‌های روستایی، را برای شرکت در جنبش اپوزیسیون و ایفای نقش در آن متحد کنیم. به‌برکت ورشکستگیِ سیاست‌های رژیم، به‌ویژه در زمینه‌های اقتصادی، شکستِ آن در حفظ وحدت کشور، فسادِ روبه‌رشد، گسترشِ جنگ داخلی تقریبا در سراسر کشور، و تصویبِ سیاست خارجی‌ای در تقابل با تمامی کشورهای پیرامون آن و در حمایت از رژیم ایران، تمامی این عامل‌ها، به‌طورِفزاینده به‌پیوستن عدهٔ زیادی، به‌ویژه در بین جنبش‌های جوانان و زنان، به صف نیروهای اپوزیسیون منجر شده است. نیروهای اصلی درگیر در مبارزه، جنبشِ جوانان، هم دختر و هم پسر، طبقهٔ کارگر، بخش‌های بزرگی از دهقانان، و تقریبا همهٔ خرده‌بورژوازی و روشنفکران انقلابی‌اند. در ارتباط با حزب‌های سیاسی، ۱۵ حزب سیاسی به نمایندگی از سوی گروه‌های مسلح و حزب‌های سیاسی اصلی در کشور در این مبارزه شرکت دارند.
نامهٔ مردم: رسانه‌های خبری در ماه‌های گذشته خبرهای زیادی در مورد تشدید فشار به اپوزیسیون و چهره‌های برجسته جنبش مردمی منتشر کرده‌اند. جمعیت دفاع از آزادی‌ها و حقوق مدنی در رابطه با بازداشت چهره‌هایی نظیر “دکتر فرح عطار” و “دکتر امین مکی” و “فاروق ابوعیسی” اعتراض کرده است. دلیل تشدید این چنینیِ سرکوب از سوی رژیم را چه می‌دانید؟
علی الکنین: رژیم،در تلاش‌اش برای عقیم کردن جنبش و سرکوب مخالفان و به‌سکوت واداشتن صدای نیروهای مخالفِ درحالِ رشد، اقدام‌های سرکوبگرانه‌اش را افزایش داده است. رژیم ابتدا “اوستاز فاروق ابوعیسی”، چهره‌یی بین‌المللی و کاملاً شناخته‌شده و یکی از اعضای برجسته جنبش اپوزیسیون، و “دکتر امین مکی”، وکیل برجسته و پیشرو و فعالِ حقوق بشر، و عده‌یی دیگر را بازداشت کرد. این عمل سرکوبگرانه همراه با دیگر اقدام‌های سرکوبگرانه، ازجمله بازداشت اعضای رهبریِ حزب ما،حمله به جنبش سندیکاهای کارگری کشور و محدود کردن حقِ آزادی بیان که در هجوم‌های مداوم به روزنامه “المیدان”، روزنامه حزب کمونیست سودان، آشکار می‌شود، ادامه یافت.
در این باره می‌خواهم روی ابن مسئله که تقریباً تمام اعضای هیئت تحریریهٔ “المیدان” درحالِ حاضر با اتهامی غیرعادی روبه‌رویند، تاکید کنم. کافی است به اتهام سردبیر “المیدان”، رفیق خانم “محدیه عبدالله”، اشاره کنم. او به ارتکاب جنایت علیه کشور و دولت و اشاعه و دامن زدن به نفرت در میان مردم متهم شده است. ایشان به‌قید وثیقه از زندان آزاد شده است.
نامهٔ مردم: “المیدان” هفته پیش، در روز ۲۸ دی‌ماه (۱۸ ژانویه ۲۰۱۵)، گزارش داد که حزب کمونیست سودان فراخوانی برای تشکیل جبههٔ وسیع نیروهای اپوزیسیون منتشر کرده است. لطفاٌ در رابطه با چگونگیِ رشد و توسعه اپوزیسیونِ سیاسیِ متشکل در حزب‌های سیاسی توضیح دهید.
علی الکنین: همه نیروهای سیاسیِ درگیر در مبارزه با نظام، خواستارِ وحدتِ گسترده‌تر مردم در مبارزهٔ نهایی برای سرنگونی رژیمند. در این رابطه باید متذکر شوم که رژیم به‌تازگی برای اینکه به البشیر شانس شرکتِ دوباره درانتخابات را بدهد، دست به اصلاحِ قانون اساسی زد. به‌طورِ‌هم زمان این اصلاحات جدید دولت پلیسی را ایجاد کرده‌اند که در آن دستگاه امنیتی امکان عمل آزادانه و بی‌کنترل را داشته باشد و نقشی معادل ارتش به آن داده شده است. به‌این‌خاطر، حتی برخی از نیروهایی که در سال‌های اخیر امیدوار بودند که بتوانند با رژیم ارتباطی داشته باشند، برنامه‌شان را در این رابطه کنار گذاشته‌اند.
نامهٔ مردم: حزب کمونیست سودان تجربهٔ ویژه‌ای را درپیش گرفته است. حزب، با وجود سرکوب پلیسی رژیم دیکتاتوری، چند سال پیش تصمیم به فعالیت علنی گرفت. لطفاٌ در مورد شرایط فعالیت سیاسی حزب توضیح بدهید.
علی الکنین: حزب کمونیست سودان در پلنوم کمیته مرکزی‌اش در سال ۲۰۱۲، برای فعالیت و عمل توده‌ای و وسیع به‌منظور سرنگون کردن رژیم فراخوانی را اعلام کرد. اعضای حزب در قیام سپتامبر ۲۰۱۳ نقش چشمگیری ایفاء کردند. حزب کمونیست سودان به مبارزه‌اش در کنار و همدوشِ دیگر نیروهای اپوزیسیون به‌منظور وسعت بخشیدن به فعالیت‌های توده‌ای مردم ادامه می‌دهد، که عبارتند از: شرکت دادنِ همه نیروهای اپوزیسیون تا حد ممکن در این مبارزه، بهره‌گیری از درس‌های یادگیری‌شده در تجربه‌های گذشته، و اینکه چگونه از بهترین تاکتیک‌ها در زمان مساعد و مناسب استفاده کرد، چگونه از فعالیت‌های توده ای مردم حفاظت کرد، و چگونه به اوج جنبش نافرمانی عمومی رسید، و چگونه برای حرکت نهایی به‌منظور خلاص شدن مردم ما از شر رژیم فاشیستی تدارک دید و آمادگی یافت.
در این رابطه باید وحدت به‌دست‌آمده را بیشتر تقویت کرد، و هماهنگی بهتر فعالیت بین بخش‌های مختلف مخالفان مورد نیاز است. با این حال، ضمن ابراز رضایت عظیم، حزب کمونیست سودان عزم خود برای ادامه مبارزه تا پیروزی نهایی را ابراز کرده است. مردم ما، با با برخوردار بودن از میراثی انقلابی، فراخوانده شده‌اند تا برای نبرد اصلی صفوف خود را تقویت و آمادگی کسب کنند. حزب کمونیست سودان معتقد است که همبستگی بین‌المللی از طریق حزب‌های برادر، در مبارزاتی که در آینده پیشِ روی دارد، نقشی عظیم خواهد داشت. رابطه ما با حزب تودهٔ ایران نمونه‌یی درخشان از پیوندهای مبارزاتی‌ای است که حزب‌ها و خلق های ما را متحد می‌کند.
نامهٔ مردم: روزنامه “المیدان” اخیراٌ در شماره ۲۹۱۴ خود در رابطه با بایکوت انتخاباتِ پیشِ رو مطالبی نوشته است. سیاستِ حزب کمونیست سودان در رابطه با شرکت در انتخابات چیست؟
علی الکنین: حقیقت اینکه، حزب کمونیست سودان با مطرح کردن برخی شرایط مشخص و از جمله: بی‌طرفیِ ارگان مسئول اداره و برگزاری انتخابات، توافقی ملی و سراسری در مورد نحوهٔ تعیین حوزه‌های انتخاباتی، دسترسیِ عادلانه به رسانه‌های جمعی، احترام به حقِ بیان به‌ویژه آزادیِ مطبوعات، و در نهایت، حقِ سازمان‌دهی مبارزهٔ انتخاباتی‌ای آزادانه، برای شرکت در انتخابات سال ۲۰۱۰ آماده بود. هیچ یک از این شرایط محترم شمارده و اجرا نشدند. برای مثال، در حرکتی نمادین، رژیم به هفت نامزد برای انتخابات ریاست جمهوری در تلویزیون ملی امکان شرکت در مصاحبه‌یی ده دقیقه ای داد. با هشتمین نامزد انتخابات، شخصِ عمر البشیر، هیچ‌گاه مصاحبه نشد، اما پوشش کارزار انتخاباتی او همواره در صدر اخبار روز قرار داشت. حزب ما با تمام متحدان خود از شرکت در چنین انخاباتی خودداری کرد. در انتخاباتِ پیشِ رو حتی حزب‌های دست راستی نیز حاضر نیستند مُهر تأیید بر سلامت انتخابات بزنند. حتی دو جناح و فراکسیون حزب البشیر هم تغییرهای انجام‌شده در قانون اساسی را محکوم کردند و بایکوت و تحریم انتخابات را خواستار شدند. حزب کمونیست سودان به مبارزه خود برای سرنگونی رژیم ادامه می‌دهد.
نامهٔ مردم: در سال‌های اخیر گزارش‌های متعددی در رابطه با شرایط در دارفور و جنوبِ سودان منتشر شده‌اند و حزب شما در این رابطه کارزار های وسیعی داشته است. اوضاع در حال حاضر در این مناطق چگونه است و تاثیر آن در تحولات سیاسی سودان چیست؟
علی الکنین: وضعیت در غرب کشور، دارفور، جنوب کوردوفان، کوه نوبیا و “نیل آبی” در جهت وخیم‌تر شدن پیش می‌رود و در حقیقت به شکلی بسیار غیرانسانی درآمده است. اراذل و اوباش وابسته به دولت و “جنجوید” وارداتی در این بخش‌های کشور ویرانی و نابسامانی حاکم کرده اند. البته به‌برکت مقاومت و دفاع مسلحانهٔ مردم، تلاش‌هایی جدی شده است که بر دست‌های متجاوزان زنجیر زده شود تا از دراز شدن به جان و مال مردم کوتاه گردند. با این حال، وضعیت بسیار خطرناک و اسف‌بار است. حتی در اردوگاه‌های پناهندگان، جائی که در آن نیروهای سازمان ملل و سازمان وحدت آفریقا مستقرند ار تا از ساکنان آن‌ها دفاع کنند، حمله‌های مهلک و ویرانگر گروه‌های جنایتکار به غیرنظامیانِ بی‌گناه ادامه دارد.
نامهٔ مردم: حزب کمونیست سودان یکی از با‌سابقه‌ترین حزب‌های سیاسی چپ در قاره آفریقا است و پیشینهٔ مبارزاتی درخشانی دارد. مانند حزب توده ایران، شما هم سالیان متمادی در شرایط مخفی و دشوار مجبور به فعالیت بوده‌اید. رفیق علی، در انتها لطفاٌ در رابطه با حزب کمونیست سودان و برخی عرصه‌های فعالیت آن برای خوانندگان ما توضیح دهید.
علی الکنین: حزب کمونیست سودان، که در سال جاری ۶۹ مین سالگردش را جشن خواهد گرفت، تنها کمتر از ده سال در شرایط قانونی فعالیت کرده است. با وجود این واقعیت، حزب موفق شده است پنج کنگره را سازمان‌دهی کند، و در حالِ حاضر، در تدارک برگزاریِ ششمین کنگره خود است. حزب ما به ریشه‌ها و بنیانگذاران تاریخی خود، به مارکسیسم و مردم سودان صادق و وفادار باقی مانده است. حزب در مبارزه‌یی دشوار و سهمگین با رژیم قرار دارد. رژیم اعلام کرده است که حزب کمونیست سودان دشمن اصلی آن است. حزب ما آماده مبارزه رویاروی با رژیم استبدادی است.
ما با اطمینان می‌توانیم بگوئیم که با وجود فقدان رفیق “محمد ابراهیم نقود”، دبیرکل سابق حزب (که چند سال پیش درگذشت)، و برای ما ضایعه‌یی بزرگ بود، رهبریِ حزب همان سنت انقلابی را ادامه می‌دهد و به توسعه فعالیت‌های سیاسی‌اش به‌طورمشخص ادامه می‌دهد. حزب خود را در خدمت مبارزات مردم قرار داده است. هر ساله صدها جوان به حزب می پیوندند، شاخه‌ها و سازمان‌های حزبی تقریباً تمام منطقه‌های مهم جغرافیایی و صنعتی کشور را پوشش می‌دهند. فعالیت‌های حزب اکنون ثبات و استمرار ضرور خود را پیدا کرده‌اند. ما به همهٔ این‌ها در شرایط رویاروییِ روزانه و مرگبار با هجوم‌های مداوم رژیم دست پیدا کرده ایم.
حزب، در نهایت، مانند نیروهای دیگر، می‌دانست که این رژیم ظالم و دیکتاتوری برای حفظ قدرت در چنگال خود از بهره‌گیری از هیچ حربه‌یی ابا ندارد. رژیم تا کنون ۹ موافقتنامه متفاوت با نیروهای مخالف امضاء کرده است، اما تا به‌حال به هیچ یک از این موافقتنامه‌ها پایبند نبوده است و به مفاد آن‌ها احترام نگذاشته است. در حال حاضر وضعیت بیش از هر مقطع دیگری برای تغییری رادیکال در کشور آماده است. با وجود سرکوب، بازداشت کادرهای حزبی در پایتخت و استان ها، و هجوم‌های روزانه بر “المیدان” (روزنامهٔ ارگان حزب) و دبیران و سردبیر آن، حزب بر مواضع خود و عزم به ادامهٔ مبارزه تا پیروزی نهایی استوار ایستاده است.
از این فرصت استفاده کرده و از حزب تودهٔ ایران، رهبری، و اعضای آن برای حمایت و ابراز همبستگی با مبارزات مردم و حزب ما تشکر می‌کنیم. ما هنوز هم فکر می‌کنیم که دورانی که پیشارویِ ما قرار دارد در مبارزه در کشور ما تعیین‌کننده خواهد بود. ما همهٔ حزب‌های برادر را فرامی‌خوانیم تا پرچم‌های همبستگی با مبارزهٔ مردم و کمونیست‌های سودان در راه دموکراسی، صلح و سوسیالیسم بر افراشته نگه دارند.
به نقل از «نامه مردم»، شماره ۹۶۵، ۶ بهمن ماه ۱۳۹۳
