اعلامیه کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران به مناسبت ۸ مارس، روز جهانی زن – جنبش زنان ایران بخش اساسی و جدایی ناپذیر جنبش عمومی خلق بر ضد حکومت استبدادی حاکم بر میهن ما
زنان مبارز!
کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران فرا رسیدن هشتم مارس (۱۷ اسفندماه)، روز گرامی داشت مبارزه زنان برای رهایی از ستم طبقاتی و جنسی و دست یابی به برابری حقوق را به همه زنان جهان و ایران تبریک می گوید. ۸ مارس، روز گرامی داشت پیکار تاریخی، آگاهانه و قهرمانانه زنان جهان بر ضد واپس گرایی و سرکوب خشن و خونین حقوق آنان است.
امسال بیش از ۱۵۸ سال از آغاز فصل نوینی در تاریخ مبارزات زنان جهان، یعنی سالروز ۸ مارس ۱۸۵۷، که شماری از زنان کارگر نیویورک به دست پلیس حافظ نظام سرمایه داری به خاک و خون کشیده شدند، می گذرد. نیروهای ترقی خواه جهان، به رهبری کمونیست ها و زنان پیشرو سال های بعد، یعنی در سال ۱۹۱۱ این روز را به عنوان روز همبستگی جهانی با مبارزه زنان پایه گذاری کردند. برگزاری روز جهانی زن، که برای سال های طولانی، پیش از فروپاشی اتحاد شوروی، به عنوان یک کارزار تبلیغاتی کمونیست ها، توسط دولت ها و رسانه های امپریالیستی در کشورهای غربی تحریم می گردید، تنها بزرگداشت نمادین یک روز نیست بلکه تجدید عهد با آرمان های مبارزه تاریخی ای است که نیروهای مترقی جهان، و در رأس آنها زنان پیشرو جهان، در راه ریشه کنی ستم جنسی و نابرابری های اجتماعی به پیش برده و می برند. جنبش زنان جهان در نزدیک به یک سده و نیم پیکار خود تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. این تاریخ سرشار از پیروزی های چشمگیر است. فراهم شدن امکانات آموزشی و تحصیل برای زنان، تغییر در قوانین کار بسیاری از کشورهای جهان و به رسمیت شناخته شدن حقوق زنان،حق طلاق و حق صیانت بر فرزند در کنار لغو قوانین زن ستیزانه ای که توسط حکومت های سرمایه داری و ارتجاعی در گوشه و کنار جهان بر زنان تحمیل شده بود و آنان را حتی از حق انتخاب کردن و انتخاب شدن محروم می کرد، شاهد نیرومند سیمای تغییر یافته جهان ما در سده بیستم و بیست و یکم و پیروزیهای درخشان جنبش زنان در گوشه و کنار جهان است. در دهه های اخیر هشتم مارس، به عنوان روز جهانی زن در سطح وسیعی در سراسر جهان برگزار می شود.
امسال ما در شرایطی به استقبال هشتم مارس می رویم که شاهد اوج گیری خشونت و جنایت بر ضد زنان، خصوصاْ در منطقه خاورمیانه و در کشورهای همسایه هستیم. نقش روز افزون و مخرب اسلام سیاسی و عملکرد گروه های جنایتکاری همچون داعش، و اعمال قوانین زن ستیزانه و قرون وسطایی، در شمار روز افزونی از کشورهای منطقه فاجعه ای بزرگ را پدید آورده است که نیازمند مبارزه مشترک همه نیروهای مترقی جهان است.
زنان مبارز ایرانی نیز به عنوان بخشی از جنبش جهانی و همدوش همرزمان خود راه پر افتخاری را پیموده اند و با وجود دشواری های فراوان، و با وجود حاکمیت حکومت های واپس گرا و زن ستیز توانسته اند دست آوردهای عظیمی را به دست آورند و نقش انکار ناپذیری را در تحولات میهن ما ایفا کنند. از برگزاری نخستین بزرگداشت هشتم مارس در ایران، در سال ۱۳۰۱، بیش از ۹ دهه می گذرد و با وجود همه فراز و نشیب ها، و با وجود همه تلاش های تاریک اندیشان حاکم برای واپس راندن جنبش زنان و خواست های برحق آنان در سه دهه اخیر، پیکار زنان دست آوردهای مهمی به همراه داشته است. اغراق نیست اگر بگوییم در تاریخ معاصر ایران کمتر حادثه مهمی را می توان یافت که زنان در آن حضور فعال نداشته اند. از نقش برجسته و فعال در جنبش ملی شدن نفت، در دوران حکومت ملی دکتر مصدق، تا حضور قهرمانانه در سنگرهای انقلاب بهمن ۱۳۵۷، و سرنگونی رژیم پلیسی و وابسته شاه، و مبارزات خستگی ناپذیر سال های اخیر در راه پیشبرد اصلاحات، و در مخالفت دلیرانه با کودتای خشن و خونین انتخاباتی ولی فقیه در سال ۱۳۸۸، از جمله شواهد انکار ناپذیر نقش تاریخی و مهم جنبش زنان در تحولات میهن ماست.
زنان آگاه و مبارز!
ما در شرایطی به استقبال روز جهانی زن در ایران می رویم،که با وجود گذشت ۳۶ سال از پیروزی انقلاب بهمن ۵۷،که زنان نقش برجسته و اساسی ای در پیروزی آن داشتند، بسیاری از خواست های جنبش زنان و آرزوی های زنان میهن ما توسط حاکمان کنونی و خائنین به آرمان های انقلاب بهمن زیر پا لگدمال شده است. ارتجاع از همان ماه های نخست انقلاب ماهیت زن ستیزانه خود را به عیان به نمایش گذاشت و تلاش کرد تا با تصویب قوانین قرون وسطایی حقوق، جایگاه و شخصیت فردی و اجتماعی آنان را در خانواده و جامعه پایمال و نابود کند. در نخستین ماه های شکل گیری جمهوری اسلامی قانون حمایت از خانواده، “خلاف شرع” معرفی و ملغی اعلام گردید و جای خود را به “قانون مدنی” مصوب سال ۱۳۱۴ (دوران حکومت رضا خان) داد که به موجب یکی از مواد آن مرد حق داشت هر وقت اراده کند، زن خود را طلاق دهد. درحالی که در قانون حمایت از خانواده ملغی شده از سوی خمینی و نیروهای مرتجع جمهوری اسلامی، طلاق از یک امر خصوصی به یک موضوع حقوقی بدل و شرایطی را به طور یکسان برای زن و مرد در نظر گرفته بود که تحت این شرایط هر یک از طرفین می توانست از دادگاه تقاضای طلاق کند. بعلاوه واپس گرایان در تمام طول بیش سه دهه اخیر با ارتقائ نقش و جایگاه زنان در جامعه مخالفت کرده و کوشیده اند با توسل به قوانین تبعیض آمیز موقعیت اجتماعی زنان را تضعیف سازند. مخالفت با کار و تحصیل زنان، اعمال تبعیض جنسیتی در عرصه های مختلف، کوشش برای راندن زنان از حیات جامعه و خانه نشین ساختن آنها، تبعیض در پرداخت دستمزدها، تحمیل حجاب اجباری و قوانین ضد انسانی چون سنگسار و جز اینها، پیدایش وضعیت ناگوار و فاجعه باری را سبب شد،روندی که با شدت و ضعف تا به امروز ادامه یافته است.
علی خامنهای، ”ولی فقیه“، رژيم در دیداری که در آغاز سال جدید خورشیدی با “زنان فرهیخته و نُخبه” داشت، بار دیگر بر سیاستهای زن ستیزانهاش- که زیر پوششِ سخنانی در “دفاع از مقامِ زنان” ارائه شد- تاکید ورزید، و چارچوب سیاستهای آتیِ رژیم را در مورد زنان ترسیم کرد. خامنهای در سخنانش ضمن توجیهِ ایدئولوژیک نابرابری بین زن و مرد و طبیعی جلوه دادنِ این نابرابریِ، خانه نشینی، دوری از فعالیتهای اجتماعی، اشتغال، و کوشش برای تحصیل را برای زنان منطقی و طبیعی خواند، و غیر از آن را ”متحجرانه“ و فریبکاری نامید. او در بخشی از سخنان خود گفت: “نگاهِ کاسبکارانه به ظرفیتِ زنان در مسائل اقتصادی از جمله اشتغال و نگاه تحقیرآمیز به زن و تنزل دادن او به وسیلهای مبانی دیگری است برای اطفای شهوات مردان، که تفکرات غربی را دربارة زنان، کاملاً ظالمانه و متحجرانه ساخته است” (پایگاه اطلاع رسانی “دفتر رهبری”، ۳۰ فروردینماه ۱۳۹۳)
این سخنان ولی فقیه رژیم در شرایطی طرح میشود که در ایران بر اساس قوانین جاری و قوانین “شرعی”، اسلامگرایان حقِ داشتنِ چهار زنِ عقدی را بهطورِ همزمان دارند و در کنارِ آن نیز ازدواجهایِ موقت (چندساعته) و “صیغه”، از سوی روحانیتِ حاکم تبلیغ و ترویج میشود. خامنه ای با دادنِ چراغ سبز برای محدود کردن بیشتر حقوق زنان از تحصیل در رشتههای مورد علاقهشان و اشتغال در آنها، اضافه کرد: “دربارة تحصیل زنان در برخی رشتههای تحصیلی دانشگاهی… اگر در این مسئله تفاوتی هم باشد ضد عدالت نیست چرا که نباید رشتههای تحصیلی و مشاغلی که متناسب با طبیعت زنان نیست به آنان تحمیل شود… اینکه زنان برخی مشاغل را برعهده نگیرند هیچ ننگ و نقصی نیست بلکه آن چیزی غلط است که متناسب با طبیعتِ الهیِ زن نباشد.” علی لاریجانی ، رییس مجلس شورای اسلامی، نیز یک روز پس از سخنان خامنهای، در جلسه علنی مجلس، در تأییدِ سخنان “رهبر” و در همآهنگیِ با آن، بهطورِ صریح، “دستورِ” تدوینِ قوانین جدیدِ زنستیزانه را به مجلس صادر کرد و گفت: “باید بیش از گذشته در تدوین قوانین و مقررات توجه کرد و رسانهها تلاش کنند که حضور زنان در فعالیتهای مختلف باعث عدم توجه و وقتگذاری آنها در خانواده نشود که هیچ چیزی جای این خلأ را نمیتواند پر کند و نتیجة آن برخی آسیبهای اجتماعی است… بهدرستی رهبر معظم انقلاب در سخنان روز گذشتهشان این موضوع را متذکر شدند که جایگاهِ زن و سَبکِ زندگیِ زنان باید مُنبعِث از سنتِ فکری اسلامی نه کپیبرداریِ تقلیدی از شیوههای غربی باشد.” (خبرگزاری ایسنا، ۳۱ فروردینماه ۱۳۹۳)
زنان مبارز و آگاه!
مبارزه شما در خرداد سال ۱۳۷۶ به روی کار آمدن دولت اصلاحات محمد خاتمی و در پی آن مجلس مدافع اصلاحات انجامید، با وجود تمام قول های داده شده، به علت حاکمیت رژیم استبدادی متکی بر قوانین قرون وسطایی، بخش اساسی ای از قول های داده شده تحقق نیافت. در پی برگماری دولت مزدور احمدی نژاد در سال ۸۴، تهاجم گسترده ای بر ضد حقوق زنان و جنبش اجتماعی مدافع این حقوق در ایران آغاز گردید ولی با وجود همه بگیر و ببندها و آزار و پیگرد فعالان جنبش زنان، رژیم نتوانست مبارزه زنان در میهن ما را متوقف و خاموش سازد. شرکت تاریخی و تحسین برانگیز زنان در اعتراض های میلیونی مردم برضد کودتای خونین و خشن انتخاباتی سال ۱۳۸۸ و نقش برجسته آنان در “جنبش سبز” بار دیگر نشان داد که مبارزات پیگیر زنان میهن ما بخش اساسی و جدا ناپذیری از جنبش عمومی خلق بر ضد ارتجاع و رژیم استبدادی حاکم است.
حسن روحانی در جریان انتخابات مهندسی شده سال ۱۳۹۲،قول های زیادی در زمینه تغییر وضعیت اجتماعی زنان داد. در آستانه روی کار آمدن دولت روحانی،در همایشی که در تهران با عنوان “پیگیری مطالبات زنان ایران”، روز ۱۱ تیرماه ۱۳۹۲، برگزار شد، خواست های مطالباتی زنان از دولت جدید به این ترتیب عنوان گردید: ” لغو تفکیک جنسیتی و سهمیه بندی در دانشگاهها، دادن اجازه فعالیت نهادهای مدنی و تشکلهای غیر دولتی در این حوزه، بازگرداندن رشته مطالعات زنان به دانشگاهها، و حذف نگاه امنیتی به فعالان زنان. همچنین تاکید شده رئیسجمهور جدید در انتخاب اعضای کابینه آینده دقت کند تا کسانی که نگاه ضد زن و مردسالارانه دارند وارد کابینه نشوند. در یک کلام حرکت به سمت رفع هرگونه تبعیض علیه زنان”.
در طول نزدیک به هیجده ماهی که از روی کار آمدن دولت حسن روحانی می گذرد، بر خلاف همه قول های داده شده، نه تنها هیچ یک از خواست های مطرح شده در بالا تحقق نیافته است یلکه فشارها بر ضد فعالان جنبش زنان همچنان ادامه دارد و با فرمان ولی فقیه رژیم در آغاز سال ۹۳، کارزار گسترده ای برای محدود کردن هرچه بیشتر حضور و فعالیت های اجتماعی زنان آغاز شد. از کارزار های سازمان یافته جنایتکارانه حاکم و اسید پاشی در شهرهای گوناگون تا حمله با چاقو و کشتن زنان بی گناه همه بخشی از برنامه واحد مزدوران رژیم برای حاکم کردن جو خفقان و وحشت و به حاشیه راندن جنبش زنان در جامعه ماست.
مبارزه قهرمانانه شما بر ضد این اعمال جنایتکارانه و همچنین نقش برجسته شما در اعتصاب ها و اعتراض های معلمان و پرستاران که ما در ماه های اخیر شاهد آن بودیم و همچنین در اعتراض های کارگری و دانشجویی نشانگر نقش و اهمیت اساسی مبارزه زنان در جنبش عمومی خلق بر ضد استبداد حاکم است.
زنان آگاه و مبارز!
کمیته مرکزی حزب ما ضمن شادباش مجدد فرا رسیدن روز جهانی زن بار دیگر بر این اعتقاد خود تأکید می کند که آزادی هر جامعه ای در گرو آزادی زنان آن جامعه است، و از این رو حمایت و شرکت فعال در مبارزه و تلاش برحق شما در راه دست یافتن به خواستهای برابریخواهانه و لغو هر نوع ستم جنسی وظیفه اساسی و انقلابی هر مبارز آزادی خواهی است. جنبش زنان ایران به رغم همه سرکوب ها و همه تلاش های مرتجعان حاکم همچنان به پیکار خود ادامه داده و ادامه خواهد داد و دیر نیست آن روزی که مستبدان کنونی همچون سلف شاهنشاهی خود از کرسی حاکمیت شان به زیر کشیده شوند و راه برای تحقق حقوق برحق زنان میهن ما و استقرار آزادی، استقلال و عدالت اجتماعی، گشوده شود. مبارزه مشترک و سازمان یافته همه گردان های اجتماعی و نیروهای مدافع آزادی گام اساسی در راه سازمان دهی این وظیفه تاریخی است.
درود آتشین به زندانیان زن مبارز که در زندان های قرون وسطایی رژیم به پیکار دلیرانه خود ادامه می دهند!
پیروز باد پیکار جنبش زنان میهن، در کنار کارگران و زحمتکشان و جوانان و دانشجویان در راه طرد رژیم استبدادی ولایت فقیه!
پیروز باد جنبش زنان ایران و جهان برای برابری حقوق و پایان ستم جنسی!
کمیته مرکزی حزب توده ایران
۴ اسفندماه ۱۳۹۳
به نقل از «نامه مردم»، شماره ۹۶۷، ۴ اسفندماه ۱۹۹۳