سخنرانی جنگ طلبانه نتانیاهو، تلاشی شوم برای ادامه وضعیت کنونی در خاورمیانه
تنها چند روز پس از سخنرانی تحریک آمیز نتانیاهو در کنگره آمریکا باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، روز دوشنبه ۱۸ اسفند، نامه ۴۷ سناتور آمریکایی به رهبران ایران را ”غیر متعارف“ خواند و گفت برخی از اعضای کنگره نشان دادهاند که میخواهند خود را با ”تندروهای“ داخل ایران در یک ردیف قرار دهند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وی افزود: “این یک ائتلاف غیرمعمول است”. ۴۷ سناتور جمهوریخواه آمریکا در نامهای سرگشاده به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، هشدار دادند که هر گونه توافق هستهای با دولت آمریکا، بدون نظر موافق کنگره، پس از ریاست جمهوری اوباما دوام نخواهد یافت.
در رخدادی با اهمیتِ سیاسیای بیسابقه، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر جنگطلبِ اسرائیل، در هماهنگی با ارتجاعیترین جناحهای حاکم در ایالاتمتحده، و در سخنرانیای حسابشده، در بعدازظهر سهشنبه ۱۲ اسفندماه(۳مارس)، سعی کرد روندِ مذاکرات کنونی میان ایران و ایالاتمتحده را مسدود و تخریب کند، و بارِ دیگر جَوِ رودررویی، جنگطلبی، و نظامیگری را بر آن حاکم کند. نتانیاهو در سخنرانیِ گزنده و متهمکنندهاش بر ضد دیپلماسیِ دولت اوباما در رابطه با ایران، در حالیکه بهشدت از سوی نمایندگانِ جمهوریخواه کنگره تشویق میشد، اظهار داشت: “نتایج مذاکره و موافقتنامهٔ پیشنهادی مسیرِ ایران به سوی بمب اتمی را مسدود نمیکند، بلکه این مسیر را هموار میکند.” دروغپردازیهای ناتانیاهو دربارهٔ امکانها و تواناییهای هستهای ایران، درواقع پوششی برای بیانِ خشم و نارضایتیِ اسرائیل و حاکمانِ عربستانسعودی و شیخنشینهای حاشیهٔ خلیجفارس از نقشِ مهمی است که ایران پس از امضای موافقتنامه در قبال طرحِ آمریکاییِ “خاورمیانهٔ جدید” بر عهده خواهد گرفت. تاکیدِ نتانیاهو در سخنرانیاش در کنگرهٔ آمریکا بر نفوذِ تعیینکنندهٔ جمهوریاسلامی در عراق، افغانستان، سوریه، و یمن را در ارتباط با این نقش باید ارزیابی کرد.
نیروهای صلحطلبِ جهان و خاورمیانه، سخنرانی دروغپردازانهٔ نتانیاهو را در سمت و مسیرِ ابقای وضعیتِ کنونی در منطقه و کوشش در راستای تداومِ هژمونیِ نظامی و هستهای اسرائیل در آن میدانند. این نیروهای صلحطلب معتقدند که مهمترین مسئله در ارتباط با سخنرانیِ نتانیاهو در کنگره این حقیقت است که بر زبان نخستوزیرِ تنها کشور در خاورمیانه که دارای سلاحهای هستهای و نزدیک به ۲۰۰ کلاهکِ اتمیِ آمادهٔ استفادهٔ نظامی است و برتریِ نظامیای همهجانبه بر همه همسایگانش دارد، و علاوه بر اینها، سابقهیی طولانی در استفاده از خشونت و اتخاذِ سیاستهای تهاجم نظامی و اشغالگرانه بر ضد دیگر کشورها و خلقهای خاورمیانه دارد، چنین سخنانی جاری میشود. منتقدان نتانیاهو در اروپا، بهدرستی به این نکته اشاره میکنند که او در برابر ابتکار دیپلماتیک “اوباما” به آغازِ مذاکره با دولت ایران، جنگ بر ضد ایران و درپیش گرفتنِ سیاستِ “تغییرِ رژیمِ” این کشور را پیشنهاد میکند، سیاستی که پیامدهایِ فاجعهآمیز آن در تجربه لشکرکشی های دولت بوش در رابطه با اشغال و ساقط کردنِ رژیمها در عراق، افغانستان، لیبی، و سوریه برای همگان از روز روشنتر است.
سخنرانی جنجالبرانگیز و حسابشدهٔ بنیامین نتانیاهو در کنگرهٔ آمریکا در رابطه با مذاکرات میان ایالاتمتحده و جمهوریاسلامیایران، جدالِ سیاسی کمسابقهای بین نمایندگان دو حزب قدرتمند در کنگره برپا کرده است. ناتانیاهو با این سخنرانی، که امکانِ ایراد شدنِ آن از تریبون کنگره با همدستیِ رهبران کنگره آمریکا از حزب جمهوریخواهِ فراهم شد، با تلاش به مهندسی کردنِ شرایط سیاسی و جلوهگری و نمایاندنِ خویش در مقامِ تنها رهبرِ سیاسیای که میتواند رئیسجمهور کشور قدرتمندی چون ایالاتمتحده را بهچالش بطلبد، سعی بر این دارد تا موضعِ ضعیف حزب جنگطلبِ “لیکود” را در انتخابات پارلمانی درپیشِ رو- که در اواخر اسفندماه برگزار میشود- تقویت کند. در هفتههای اخیر، بخشهای مهمی از مردم اسرائیل رویگردانیشان از سیاستهای تهاجمی، جنگافروزانه، و اشغالگرانهٔ حزب لیکود و رهبرِ افراطیِ آن، و درعینِحال، گرایششان بهحمایت از نیروهای سیاسی متمایل به چپ و طرفدارِ صلح را بهعیان نشان دادهاند. تظاهرات پنجاه هزارنفریِ نیروهای طرفدارِ صلح در روز شنبه [۱۶ اسفندماه/ ۷ مارس] در تل آویو همراه با شعارهایی ضد نتانیاهو را باید بازتابدهندهٔ خواستِ شهروندان عادی اسرائیل دانست. سخنران اصلی این تظاهرات- که خود رئیس پیشینِ “موساد” [“سازمان امنیت و اطلاعات اسرائیل”] بوده است- اظهار داشت:”اسرائیل در بدترین بحرانِ رهبریای که میتوانم از زمان تشکیل این کشور بهیاد آورم قرار دارد.”
از سویی دیگر، شخصیتهای برجسته حزب دموکرات در کنگره، از اینکه جمهوریخواهان سعی کردهاند با سازماندهیِ این سخنرانی- که گفته میشود در مورد انجام آن با رئیسجمهور اوباما مشورت نشده- و همچنین اینکه جمهوریخواهان با تردستی کوشش دارند از شرایط بهوجودآمده در پیِ سخنان نخستوزیرِ جنگطلب و مرتجع اسرائیل برای تصویب سریع لایحهیی برای اعمال فشار بیشتر به ایران در هفتهٔ آینده استفاده کنند، بهشدت برآشفتهاند. سختترین انتقاد از برخورد و موضعگیریِ نخستوزیر اسرائیل را خانم نانسی پلوسی، رهبر دموکراتها در مجلسنمایندگان، مطرح کرد، و سخنرانیِ نتانیاهو را “توهین به شعورِ ایالات متحده” توصیف کرد.
روشن است که جمهوریخواهان و جناحی از دولتِ ایالاتمتحده از ادامهٔ گفتوگوهای “۵ بهعلاوهٔ ۱” و امکان عادیشدنِ روابط دیپلماتیک آمریکا با ایران راضی نیستند، و میکوشند با زیر فشار گذاشتنِ حکومت ایران توافقِ نهایی را بهتسلیمِ همهجانبه و علنیِ رژیم اسلامی در مورد اختلافنظرهایِ پایهایِ دو طرف و ازجمله در ارتباط با جهتِ تحولها در خاورمیانه و موازنهٔ نیروها در منطقه، موکول کنند. اینکه دعوتکنندگان از بنیامین ناتانیاهو بهطورِحسابشده و با زبانِ نخستوزیرِ مرتجعِ راستگرایِ جنگافروزِ اسرائیل در جلسهٔ رسمیِ کنگره موضعگیریهای دولت آمریکا و شخصِ “اوباما” را در انظار بهچالش طلبیده و زیر علامت سئوال بردهاند، نمایشی از قدرت و امکانهایشان و بهنوعی خرابکاری در روند گفتوگوها بوده است.
نزدیک به ۶۰ نماینده دموکرات کنگره در اعتراض به برنامهریزی جمهوریخواهان و بهویژه موضعگیریِ پرخاشگرانه، غیرمستند،و غیردیپلماتیکِ نتانیاهو نسبت به سیاست محوری پرزیدنت اوباما در ارتباط با مسئلهٔ راهبردیِ (استراتژیکِ) مذاکره با ایران دربارهٔ مسئلهٔ هستهای و آیندهٔ خاورمیانه، از حضور در جلسه سخنرانی نخست وزیر اسرائیل خودداری و آن را بایکوت کردند. برخی از این نمایندگان دموکرات در کنفرانسی مطبوعاتی آشکارا از سخنان نتانیاهو انتقاد کردند و آن را در اساس غیرواقعبینانه دانستند. ۱۰ تن از سناتورهای بانفوذِ دموکرات- که تا کنون در هماهنگی با جمهوریخواهان و جناحِ جنگطلبِ “باز ها” با سیاستِ بهکارگیریِ فشار بیشتر بر ایران موافق بودهاند و جزو گروهیاند که پیش از دعوت نتانیاهو در گروه تدوین پیشنویسِ لایحه اشارهشده در بالا شرکت داشتند- گفتهاند که نخواهند گذاشت این “لایحه” بهتصویب سنای آمریکا برسد. گویا قرار بوده است این لایحه پس از تصویبِ آن از سوی کنگره و سنای آمریکا- و درنتیجه، امکانناپذیر بودنِ وتویِ آن از سوی اوباما- تحریمها و فشارهای بیشتری بر ایران تحمیل کند. رابرت منندز، نمایندهٔ حزب دموکرات از نیوجرسی و یکی از آن اعضای کنگره که ارزیابیای منفی از نتایج و پیامدهای روند مذاکرات با ایران دارند، پس از سخنرانی نتانیاهو در کنگره، گفت که، از آنچه اتفاق افتاد به شدت “خشمگین” است، و افزود:”من باید از رهبرِ اکثریت [آقای مککانل] بپرسم چه اتفاقی افتاد؟ پس همکاریِ دو حزب [در رابطه با پرونده هستهای ایران و مذاکرات آن ] کجا رفت؟” سناتور آنگوس کینگ، عضو مستقل کنگره از نیوجرسی که معمولاً به دموکرات ها رأی میدهد، در نامهیی مشترکی با ۸ نماینده حزب دموکرات و مستقل خطاب به مککانل، او را به تلاش برای کسب “امتیاز حزبی سیاسی” متهم کرد. این عملاً بهاین معنا است که، این دسته از نمایندگان حزب دموکرات دیگر آمادهٔ حمایت از این “لایحه” نیستند و این میتواند به بومرنگی هم در رابطه با طرح لایحهٔ پیشنهادیِ جمهوریخواهان با هدفِ خرابکاری در گفتوگوهای “۵بهعلاوهٔ۱” با ایران و هم برضد منافع درازمدتِ اسرائیل در رابطه با ایالات متحده تبدیل شود.
پرزیدنت اوباما ضمن تاکیدِ مجدد بر سیاست ایالاتمتحده در رابطه با اسرائیل، سخنان نتانیاهو مبنی بر وجود خطرِ دستیابیِ ایران به سلاحهای هستای بر اثر انعقاد موافقتنامه در گفتوگوهای هستهای را دربردارندهٔ محتوا و اطلاعات جدید و مهمی ندانست و عملاً آن را فرعی قلمداد کرد. اوباما افزود:”اگر ما در مذاکرات موفق بشویم، آنگاه این در حقیقت بهترین راه ممکن برای جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته ای خواهد بود.” “هیچ چیز دیگری محسنات این گزینه را ندارد. تحریم ها قادر به آن نخواهند بود. حتی عمل نظامی هم به موفقیت معامله ای که ما مطرح کرده ایم نمی تواند باشد.”
نیروهای سیاسی ترقیخواه ایران و ازجمله حزب تودهٔ ایران درحالی که بر موضعگیریهای صلحطلبانهشان در نقدِ روند مذاکرات هستهای پای میفشرند، سخنان جنگافروزانهٔ نتانیاهو را رویِ دیگرِ سکهٔ موضعگیریهای تحریکآمیز و تشنجآفرین سرانِ سپاه پاسداران اسلامی رژیم و جناحهای تمامیتخواه رژیم ولایی میدانند. تبلیغات گمراهکنندهٔ نیروهای جنگطلب، بیانیهها، سخنرانیها، و مانورهای نظامی از هر دو طرف، در چارچوبِ تلاش ارتجاعیترین محفلها در ایران، منطقه، ایالاتمتحده، و اتحادیهٔاروپا و بههدفِ تامین منافعِ راهبردی (استراتژیک)شان در ابقای وضعیت کنونی در منطقه است. جنبشِ ترقیخواهی و صلحطلبیِ ایران و جهان، چنین تبلیغات زهرآگین و گرایشهای جنگطلبانهای را بهشدت محکوم میکند.
به نقل از «نامه مردم»، شماره ۹۶۸، ۱۸ اسفندماه ۱۹۹۳