گزارشی از برگزاریِ مراسم روز بین‌المللیِ “زبانِ مادری”، و گرامی‌داشتِ جان‌باختگان و فعالانِ فرهنگیِ خلق عرب ایران
مراسم بزرگداشتِ روز بین‌المللیِ “زبانِ مادری”، و گرامی‌داشتِ جان‌باختگان و فعالانِ فرهنگی خلق عرب امسال نیز مانند هر سال، در روز شنبه ۲ اسفندماه (۲۱ فوریه)، در جنوب لندن، به‌همتِ “کانون فرهنگیِ مشداخ” و باحضورِ فعالانِ فرهنگی، سیاسی، و حقوق‌بشری- از جریان‌های مختلف فکری جامعهٔ ایرانیان- برگزار گردید. نمایندهٔ حزب تودهٔ ایران، به‌دعوتِ “کانون فرهنگیِ مشداخ”، همانند دو سال گذشته در این مراسم شرکت داشت و در بخش فارسیِ آن سخن گفت.
مراسم امسال نمایشگاهی از صنایعِ دستیِ مردم عرب ایران و تعدادی از تولیدات مکتوب فعالان فرهنگی عرب در داخل و خارج از کشور و پوسترهایی از جان‌باختگانِ فرهنگی ( شهید محمد عبودی و شهید احمد عادل) را شامل می‌شد، و با پذیرایی از مهمانان با غذاهای سنتی مردم عرب همراه بود.
مراسم را “شیما ناجح”- دختر جوان عضو “کانون فرهنگیِ مشداخ”- با خواندنِ متن انگلیسیِ پیام “ایرینا بوکووا “، مدیرکل یونسکو،آغاز کرد، و سپس جوانان عضوِ کارزارِ “جهانی بدون مواد مخدر و دارو”،مراسم را با نمایش و یدئو و سخنرانی ادامه دادند.
دربخش دوم برنامهٔ این مراسم، که به زبان فارسی اجرا می‌شد، نخست دکتر “ماشالله آجودانی”- رئیس مرکز مطالعات ایرانی (کتابخانهٔ لندن)- با تاکید بر حقوق مردم عرب و دیگر خلق‌های ایران برای آموزشِ زبانِ مادری‌شان، و واقعیتِ و جود گرایش‌های مختلف سیاسی بین عرب‌ها [ی ایران]، آیندهٔ ایران را در گروِ گسترش فضایِ گفت‌وگو و تفاهم عنوان کرد، و خطاب به فعالان حقوق ملیت‌های چندگانه کشورمان، از آنان خواست تا “از هرگونه افراط‌گرایی خودداری کنند.” بانو “شادی صدر”- از مدیران “سازمان عدالت برای ایران”- در رابطه با اهمیت زبانِ مادری و جنبه‌های حقوقی فعالیت برای دستیابی به حقوق ملیت‌ها، سخن گفت. “علی دماوندی”- از فعالان سازمان “راه کارگر”- سخنران بعدی جلسه بود که در سخنانش زیر عنوان: “در دفاع از حقِ ملیت‌های ساکن ایران، خواستِ برابری و آزادی چگونه متحقق می‌شود؟ همبستگی ملیت‌ها بر چه پایه‌ای ممکن است؟ “، موضع‌گیری‌های سازمان متبوعش را در این باره تشریح کرد. نمایندهٔ حزب تودهٔ ایران در سخنان خود ضمن تشکر از “کانون فرهنگیِ مشداخ” برای دعوت از جریان‌های فکری مختلف، و تبریک به فعالانِ آن برای برگزاری سالیانه مراسم بزرگداشت روز بین‌المللی زبانِ مادری،موضع‌گیری‌های حزب توده ایران را در زمینه حقوق خلق‌های ساکن ایران برای حضار بیان کرد. او در سخنرانی‌اش از جمله گفت: “مبارزهٔ فرهنگیِ خلق‌های ساکن ایران در راستای شکل‌گیریِ فرهنگی غنی و برپاییِ اتحادی آفریننده در سراسر محدودهٔ جغرافیائیِ ایران، اهمیتی حیاتی دارد. در این راستا، بزرگداشتِ روز جهانی زبانِ مادری گامی مهم و تاثیرگذار است. از روزی که دانشجویان و استادان مترقی دانشگاه “داکا” در اعتراض به سیاستِ دولت پاکستان مبنی بر تحمیلِ زبانِ اردو بر شهروندان بنگلادش با آتش سلاح‌های مرگبار نظامیان پاکستانی به‌خون درغلتیدند، ۶۵ سال می‌گذرد. در طول این مدت، جهان تغییرهای بزرگی را از سر گذرانده است، و اکنون این روز [روزِ زبانِ مادری] از سوی سازمان‌ملل در مقام روزی رسمی در تقویم این نهاد معتبرِ جهانی پذیرفته شده است.” او در ادامه، سخنی از خانم “فین بوگادوتیر”- رئیس‌جمهور پیشین ایسلند و از مدافعان گسترش بین‌المللی فعالیت‌های فرهنگیِ خلق‌های جهان که به “سفیر حُسنِ نیت زبان‌ها” مشهور است- با این مضمون:”زبان‌ها هم ابزار ارتباطی و هم بیانگر فرهنگ و هویتِ انسانی‌اند. زبان ها به عنوان با ارزش ترین و در عین حال شکننده ترین گنجینه های بشریت به شمار می روند” نقل کرد. نمایندهٔ حزب در پایان سخنانش با اشاره به سیاست‌های سرکوبگرانه و فاجعه‌بارِ رژیم ولایی در کشورمان، گفت:”حقیقت اینکه دامنهٔ اجحاف‌های رژیم نسبت به خلقِ عرب و به‌طورِکلی اقلیت‌های ملی در ایران به مسئلهٔ زبانِ مادری ختم نمی‌شود، بلکه عرصه‌های مهم دیگری از حیات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این خلق‌ها را دربر می‌گیرد، و طبیعی‌ست که در رویارویی با تجاوز به حقوق‌شان، آنان نیز به مقاومت برمی‌خیزند. این رویارویی نه فقط طبیعی بلکه احترام برانگیز است. حزب تودهٔ ایران، مدافع و همراهِ مبارزان راستین راه دستیابی به حقوق ملی خلق‌های ایران، ازجمله خلق عرب، است و همواره نقش مبارزان و پیکارگران خلق‌ها را ستوده است. ما سرکوب خلق‌ها از سوی رژیم ولایی را محکوم می‌کنیم. … مبارزهٔ همهٔ ما در این مقطع هدفی مشترک دارد، چرا که اتحاد همهٔ نیروهای رزمندهٔ مردمی در راستای تغییرهای ملی و دموکراتیک طبیعی و ضروری است. … کنگرهٔ ششم حزب تودهٔ ایران در دو سال پیش و پلنوم دوم آن در آبان‌ماه امسال، به مسئلهٔ محوری اتحادِ نیروهای سیاسیِ مردمی و ترقی‌خواه در مبارزه برای آزادی‌ها و برای به‌وجود آوردنِ شرایط رشدِ آزاد و هماهنگِ همهٔ مردم و همهٔ خلق‌های ایران تاکید ویژه داشتند. برنامهٔ نوین، مصوبِ کنگرهٔ ششم، در امتداد سیاست پیشین حزب، از فدرالیسم درحکم راه‌حلی اساسی برای مسئلهٔ ملی دفاع می‌کند. حزب، فدرالیسم ترقی‌خواهانه را که تضمین‌کنندهٔ حقوقِ ملی، اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی خلق‌های ایران است، همچون عنصری مهم در این مسیر، تصویب کرده است.”
در بخش سوم برنامهٔ این مراسم، که به‌طورِعمده به زبان عربی بود، “سعیده صادق” و “سحر بیت‌مشعل”- از فعالان زن عرب در لندن- در دو سخنرانی به زبان‌های فارسی و عربی، از تجربه‌های‌شان در زمینهٔ محروم ماندن از آموزش به زبانِ مادری و اثرهای منفیِ این محرومیت بر رشدِ تحصیلیِ دانش آموزان، و همچنین از ستمِ چندگانه‌ای که زن عرب در ایران باید تحمل کند، گفتند..”علی معارچ” و “موسی مزیدی” نیز در زمینهٔ ستمِ ملی و نقشِ قصهٔ کوتاه سخنانی ایراد کردند. در پایان،”ناصر ابوالفوز”- شاعر مبارزِ عرب (از مؤسسان کانون فرهنگی خلق عرب پس از پیروزی انقلاب بهمن ۵۷) اشعاری به زبان‌های فارسی و عربی از سروده‌هایش خواند.
به نقل از «نامه مردم»، شماره ۹۶۸، ۱۸ اسفندماه ۱۹۹۳
