کنگره های تاریخی کمونیست های هند
* کمونیست‌های هند در کنگره‌های‌شان به مسئلهٔ مبارزه با تهاجمِ نولیبرالیسم اقتصادی را از یک سو، و به رشدِ بنیادگرایی مذهبی که در چهرهٔ ”هندوئیسم“ افراطی و برخوردهای قومی بین مسلمانان و هندوها نمود یافته است از سوی دیگر، توجهی ویژه داشته‌اند.
* گسترش و تعمیقِ مبارزه با نولیبرالیسم از راهِ دقیق کردنِ شعارهای تاکتیکی و استراتژیک سیاسی و مبارزاتی، تأکید بر ضرورت تقویتِ جبههٔ چپ (مرکب از: دو حزب کمونیست و یک حزب سوسیالیست)، و کوشش برای اعادهٔ کنترلِ سیاسی بر سه ایالتِ “بنگال غربی“، “کرالا”، و “تریپیورا“ و گسترش آن، در مرکز توجه کنگره‌های کمونیست‌های هند بوده است.
یک میلیون و نیم کمونیستِ هندی، که در “حزب کمونیست هند“ و متحدِ آن یعنی “حزب کمونیست (مارکسیست)” تشکل یافته‌اند، همراه با ده‌ها میلیون کوشنده در جنبش‌های سندیکایی که دهقانان، زنان، و جوانان را نمایندگی می‌کنند، در کنگره‌هایی جداگانه، در فروردین‌ماه امسال، مسیر، آماج‌ها، و شعارهای تاکتیکی و استراتژیکِ دو حزب برادر را به‌بحث گذاشتند و به‌تصویب رساندند. بیست‌ودومین کنگرهٔ “حزب کمونیست هند“، حزبی که بیش از ۹۰ سال عمر دارد، در روزهای ۵ تا ۹ فروردین‌ماه ۱۳۹۴، با شعار:“تقویت و گسترشِ حزب از طریقِ مبارزه“، و با شرکتِ بیش از ۹۰۰ نماینده و میهمان ویژه، در ایالت ساحلی پودچری، در کنارهٔ خلیج بنگال، باشکوه و موفقیت فراوان برگزار شد. کنگره، برنامهٔ جدید حزب را که از سه سال پیش در ساختارهای پایهٔ حزب موردبحث بوده است، به‌تصویب رسانید. کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران، پیام تبریک و همبستگی‌ای به‌مناسبت برگزاریِ بیست‌ودومین کنگره، خطاب به‌رهبری، اعضا، و نمایندگانِ کنگرهٔ “حزب کمونیست هند“ ارسال داشت و ضمن آن، برای بیست‌ودومین کنگرهٔ حزب برادر آرزوی موفقیت کرد. در خلال این پیام مفصل، کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران از همبستگیِ پیگیر و همه‌جانبهٔ حزب برادر از مبارزهٔ مردم ایران و حزب تودهٔ ایران، تشکر کرد.
بیست‌ویکمین کنگرهٔ “حزب کمونیست هند (مارکسیست)”، که بیش از یک‌میلیون عضو دارد و امسال پنجاهمین سالگرد پایه‌گذاری‌اش را جشن می‌گیرد، درحالی‌که رسانه‌های گروهی هند توجه ویژه‌ای به تصمیم‌های آن نشان می‌دادند، از ۲۵ تا ۲۹ فروردین‌ماه ۱۳۴۹، در ویساخاپاتنام، برگزار شد. بیست‌ویکمین کنگرهٔ “حزب کمونیست هند (مارکسیست)”، وظیفهٔ بحث، بررسی، و تصویبِ ”طرح خط سیاسیِ تاکتیکیِ“ حزب برای تنظیم پلاتفُرم مبارزهٔ حزب- که در سال‌های اخیر با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است- را در برابر خود داشت. علاوه بر این وظیفه، کنگره انتخابِ دبیرکلِ جدید حزب را نیز در دستورکار داشت. کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران، در پیام تبریک و همبستگی‌ای به‌مناسبت برگزاری بیست‌ویکمین کنگرهٔ حزب برادر، خطاب به‌رهبری، اعضا، و نمایندگان کنگره “حزب کمونیست هند (مارکسیست)“، که در دهه‌های اخیر رابطه بسیار نزدیکی با حزب ما داشته است، برای این کنگره آرزوی موفقیت کرد. بیست‌ویکمین کنگره، گزارشِ کمیسیون ویژهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب دربارهٔ مشکلات سیاسی در مسیر مبارزات انتخاباتی و عملکرد ضعیف حزب در انتخابات را موردبررسی قرار داد. کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست هند (مارکسیست)، در خردادماه گذشته، بر پایهٔ نقد و بررسی گزارش کمیسیون، ضرورت ۴ اقدام اساسی، ازجمله بازنگری در خط سیاسیِ تاکتیکی، بررسیِ عملکرد سازمان حزب و جهت کار در میان مردم، بررسیِ کار و فعالیت هدفمند و مستقل سازمان‌های توده‌ای، و مطالعهٔ دقیق در ارتباط با تغییر در شرایط اجتماعی و اقتصادی به‌دلیلِ عملکردِ نولیبرالیسم اقتصادی و تأثیر آن بر طبقات مختلف باهدف تدوین و تکامل شعارهای مشخص حزب در مبارزه، را تصویب کرده بود.
بیست‌ویکمین کنگره، در ادامهٔ کار خود، رفیق “سیتارام یچوری“ را، 
که تا پیش از این کنگره دبیرِ شعبهٔ بین‌المللی حزب، رهبرِ فراکسیون چپ در مجلس سنا [ی هند] و سخنگویِ محبوب حزب در کشور بوده است، به مقام دبیرکل حزب انتخاب کرد. رفیق سیتارام یچوری که مسئولیت بخش اقتصادی حزب را به عهده داشته و مدارک تحصیل دانشگاهی در رشته اقتصاد دارد، از سال ۱۹۹۲ عضو کمیتهٔ مرکزی حزب بوده است. او در نخستین سخنانش در مقام دبیرکل جدیدِ حزب پس از پایان کار کنگره، اعلام داشت که وحدتِ دو حزب کمونیست، که دربارهٔ آن سال‌ها میان دو حزب بحث و تبادل‌نظر شده است، در دستورکار قرار دارد. او برای دستیابی به این وحدت چارچوب زمانی‌ای تعیین نکرد، اما بر پایهٔ سخنان ایشان و رهبران برجسته حزب کمونیست هند در گذشته‌یی نه‌چندان دور، می‌توان نتیجه گرفت که روند وحدتِ دوبارهٔ کمونیست‌های هند، به‌لحاظ کیفی، وارد مرحلهٔ جدیدی شده است.
متن سخنرانی رفیق ”سودهاکار‌ردی“- دبیرکل حزب کمونیست هندوستان- در مراسم گشایشِ کنگرهٔ بیست‌ودوم – پودچری، ۵ فروردین‌ماه ۹۴
رفقای گرامیِ رهبری، رفیق عزیز ”پراکاش کارات“، دبیرکلِ حزب کمونیست هندوستان (مارکسیست)، رفیق عزیز ”دبابراتا بیسواس“، دبیرکلِ بلوک ”به‌پیش“ سراسر هندوستان، رفیق گرامی ”دی پانکار بهاتاچاریا“، دبیرکلِ حزب کمونیست هندوستان (مارکسیست – لنینیست)، رفیق گرامی ”آبانی روی“، دبیر حزب سوسیالیست انقلابی، رفیق ”عزیز پرواش گوش“، دبیرکلِ مرکز وحدت سوسیالیستی (کمونیست)، رفقای گرامیِ نماینده، نمایندگان جانشین، ناظران، دعوت‌شدگانِ پیشکسوت، و میهمانان عزیز!
در آغاز خرسندم از اینکه از سوی شورای ملی حزب کمونیست هندوستان حضور شما را در نشست گشایش بیست و دومین کنگرهٔ حزب کمونیست هندوستان در شهر تاریخی ”پودچری“ خوش‌آمد بگویم. و نیز خرسندم از اینکه رهبران برجستهٔ حزب‌های کمونیست هندوستان در این نشست حضور دارند، رویدادی که نه‌تنها برای نمایندگان ما، بلکه برای دوستداران جنبش چپ الهام‌بخش است و نشان مثبتی از سیر تکوینیِ اتحاد بین نیروهای چپ است. ما در زمانی گرد هم آمده‌ایم که زحمتکشان در سراسر جهان و اینجا در هندوستان با دشواری‌های بی‌شمار گرسنگی، بیکاری، کمبود اشتغال، سرکوب حقوق دمکراتیک و حقوق بشر و بهره‌گیری بی‌رحمانهٔ سرمایه‌داری روبه‌رو‌یند. سرمایه‌داری در بحرانی عمیق به‌ویژه در ایالات‌متحده و اروپا بسر می‌برد. بازار آزاد با ولع پایان‌ناپذیرش برای سودِ کلان، صدها بانک و مؤسسهٔ مالی را به ورشکستگی کشاند که به بیکاری بیشتر، افزایش قیمت‌ها همراه با نگون‌بختی برای مردم منجر گردید.
در کشورهای به‌اصطلاح آسوده از بحران، همانند آلمان، فرانسه، و ایتالیا، رشد ناخالص داخلی میان یک‌دهم تا دودهم درصد در نوسان و یا در حالت نیمه رکود است. ایالات‌متحده بزرگ‌ترین کشور بدهکار جهان شده است. بدهی‌ها در ژاپن و برخی کشورهای اروپایی بالغ‌بر ۲۵۰ تا ۴۰۰ درصد تولید ناخالص داخلی آن‌ها است. باوجود بحران، دارایی شرکت‌ها و افراد ثروتمند رو به افزایش دارد و فاصلهٔ میان فقیران و ثروتمندان به‌طور ناهنجاری در حال افزایش است. بار بحران به‌طرز بی‌رحمانه‌ای بر دوش زحمتکشان، فقیران و بازنشستگان سالخورده انداخته می‌شود.
اتحادیهٔ اروپا در تبانی با ایالات‌متحده علیه کشورهایی که پا را از گلیم خود فراتر می‌گذارند با محاصرهٔ اقتصادی و راهکارهای ترورآمیز برخورد می‌کند. کمونیست‌ها پی‌درپی مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرند. اما شبح کمونیسم امروز بار دیگر بر فراز اروپا در حال گردش است. شیوه‌های دیکتاتوریِ تک‌قطبیِ نیروهای نو‌امپریالیستی از سوی مردم به‌چالش طلبیده می‌شوند. هرکجا که چپ قدرتی دارد اعتصاب و تظاهرات صورت می‌پذیرد. انتخابات اخیر در یونان، بر اندام اتحادیهٔ اروپا، صندوق بین‌المللی پول و دیگر نهادهایی از این دست، لرزه انداخته است. طبقهٔ کارگر یونان بر سبد به‌اصطلاح کمک- که درواقع دام‌هایی کار گذاشته‌شده از سوی اتحادیهٔ اروپا هستند، دست رد زده است. بیانِ ارادهٔ مردم یونان بدون شک الهام‌بخشِ مردم اروپا در مبارزه با تهاجم اتحادیهٔ اروپا علیه مردم زحمتکش خواهد شد. افزایش نفوذ حزب‌های کمونیست روسیه، ژاپن، و نپال، مایه خشنودی است. تحکیم نیروهای چپ و سوسیالیست در آمریکای لاتین، پذیرش ایالات‌متحده به شکست تحریم‌های نخ‌نما شده‌اش برضد کوبا، همگی، پیروزی‌هایی تاریخی برای مردم کوبا و آمریکای لاتین بشمار می‌روند. انقلاب یاسمنی هرچند اکنون از تب‌وتاب افتاده است، اما نشانه‌یی از خشم توده‌های عرب علیه حکومت‌های فاسد و دیکتاتوری‌های دست‌نشاندهٔ ایالات‌متحده است. این آتش‌فشانی است که هر آن می‌تواند دوباره فوران کند. امپریالیست‌ها نیروهای هار بنیادگرای اسلامی را به دامن زدنِ جنگ داخلی میان فرقه‌های مختلف مردم تشویق می‌کنند تا به‌این‌ترتیب توجه تودهها را از مبارزه‌های اصلی منحرف سازند. تروریست‌های داعش، که تا دندان از سوی نیروهای امپریالیستی مسلح شده‌اند، خونریزی دهشتناک و مرگ را بر هزاران تن از مردم بی‌گناه تحمیل کرده‌اند.
اینجا، در هندوستان، انتخاباتِ سال گذشته، حزب هارِ فرقه‌گرای طرفدار سرمایه‌داری، یعنی حزب ”بهاراتیا جاناتا“، را در پیش‌زمینهٔ خشم مردم از حکومتِ ائتلافیِ ”متحد پیشرو“ به‌رهبریِ حزب ”کنگره“ و بر‌ملا شدنِ فساد سیاسیِ گسترده و حیف‌و‌میل صدها‌هزار روپیه، بر سر کار آورد. این تنها انتقال قدرتی از سوی حزبی بورژوایی به حزب بورژوایی‌ای دیگر نبود، بلکه انتقالِ قدرت به واپس‌گراترین گروه سیاسی با هدایت مستقیم سازمان ناسیونالیستی هندوی ”سانگه پاریوار“ بود. رسانه‌های جانب‌دار شرکت‌های خصوصی و قدرتِ مالی آن‌ها نیز به‌طور‌مستقیم و بی‌شرمانه پا به میدان گذاشتند تا فضایی از “رضایتِ‌مهندسی‌شده” به‌نفع ”بهاراتیا جاناتا“ پدید آورند. مردم‌فریبیِ ”نارندرا مؤدی“ [نخست‌وزیر کنونی] با قول‌های بلندبالا برای بازگرداندن پول‌های سیاه انبارشده در بانک‌ها و مؤسسه‌های مالیِ خارجی، پاک‌سازیِ کشور از فساد مالی، تنظیم قیمت‌ها و غیره، بخش‌های بزرگی از مردم مردد را به‌دام انداخت و راه را برای قدرت گرفتنِ حزب ”بهاراتیا جاناتا“ هموار کرد.
همان‌طور که انتظار می‌رفت، حزب ”بهاراتیا جاناتا“ به‌رهبریِ نارندرا مؤدی، بدون از دست دادن وقت، برای خوشنودی شرکت‌های فراملی وکسبِ تسهیلات مالی سودآور و دادن امتیازهای بی‌شمار به شرکت‌ها و کارخانه‌داران هندی، دست به‌کار شد. مالیات بر درآمد برای ثروتمندانِ زالوصفت کاهش پنج‌درصدی یافت، و روی‌هم‌رفته، مالیات بر ثروت از میان بر‌داشته شده است. قانون کار به‌سودِ نیازهای کارخانه‌داران اصلاح گردیده است. لایحه کسب و ترمیم زمین، نخست با مقررات محلی اصلاح شد و اکنون تلاش می‌شود که این اصلاحیه‌ها در شورای‌عالی مجلس‌ملی به‌تصویب رسانده شوند. در متن لایحه اصلاحِ بیمه در جهت سرمایه‌گذاریِ مستقیم خارجی، با حمایت حزب کنگره هند، تا ۴۹ درصد، در آن تجدیدنظر شده است. برای پیاده کردن سیاست‌های اقتصاد نولیرالی‌ای همانند لایحهٔ اصلاح بیمه، میان حزب ”بهاراتیا جاناتا“ و حزب ”کنگره“ مسابقه‌یی از پیش تعیین‌شده در جریان است تا این سیاست‌های اقتصادی نولیبرالی اجرایی گردند. به‌بهانه مزایدهٔ الکترونیکی، بهره‌برداری از کان‌های زغال‌سنگ به‌اجاره‌های طولانی‌مدت داده می‌شود که در عمل به خصوصی‌سازیِ کامل آن‌ها می‌انجامد. ادعای گزافِ بازگرداندن پول سیاه، که تنها به دادن قول برای انجام برخی اقدام‌ها محدود می‌شود، چهرهٔ واقعی“بهاراتیا جاناتا“ را آشکار می‌سازد. کمیتهٔ برپاشده که هواداران ”بهاراتیا جاناتا“ بر عملکرد آن کنترل دارد، پیشنهاد کرد تا تأمین غذایی را به ۴ درصد از مردم محدود شود، و بدین ترتیب رساندن غذا به فقیران و نیازمندان دریغ شده است. هیچ کوششی برای تنظیم بهای دانه‌های غذایی و فراورده‌های اصلی کشاورزی که بهای آن‌ها بار دیگر سر به آسمان گذاشته است، صورت نمی‌گیرد.
همچنین در زمانی که ۲۵ درصد دارایی ملی از سوی ۶۸۱ خانواده یا شرکت‌های سهامی چپاول می‌شود، ۲۸۰ میلیون نفر در یک زندگی فلاکت‌بار از تهیدستی و بینوایی کامل رنج می‌برند. روستاییان در وضعیت درماندگی و افسردگی بسر می‌برند و در منطقه‌های ”ویدارپها“، ”تلانگانا“، ”کاماتاکا“ و جاهای دیگر صدها تن از آنان برای رها شدن از زنجیرهای بدهی دست به خودکشی می‌زنند. دولت از پذیرفتن چنین داده‌هایی [فاکت‌هایی] سرباز می‌زند. فساد در نهادهای دولتی همچنین رو به افزایش است. نخست‌وزیر با روشی مستبدانه، غیرشفاف، و فردگرایانه، انجام‌وظیفه می‌کند. کیش شخصیت تا پیش ازهم‌پاشیدگی در انتخابات دهلی فراز ناخوشایندی را طی می‌کرد. از سوی دیگر، نیروهای تندرو مذهبی هندو- ”گهار واپسی“- زیر پوشش فعالیت‌های نوکیشی به کارزار وحشت‌آفرینی‌ای بر ضد پیروان دین‌ها و آیین‌های دیگر دست زده‌اند تا آن‌ها را به تغییر مذهب وا‌دارند. کلیساهای مسیحیان در دهلی و دیگر منطقه‌ها مورد یورش و ویرانی قرار می‌گیرند. ترور فرهنگی با ارشاد ”سانگه پاریوار“، که ائتلافی از سازمان‌های ناسیونالیست هندو است، به‌کار گرفته می‌شود. برای سوزاندن کتاب‌های تاریخی و بازنویسی آن‌ها- متناسب با پنداشته‌‌های ذهنی خودشان فراخوان داده می‌شود و با تاخت‌وتاز به گرایش‌های علمی و دانش‌پژوهانه، هنرمندان و نویسندگان به‌شدت نادیده گرفته می‌شوند. نگاره‌های گاندی و دیگر رهبران جنبش ملی مخدوش می‌شوند تا تصویرهای ”گودسه“، فرقهٔ آمران توطئه و قاتلان گاندی، را جایگزین آن‌ها کنند.
از هیچ کوششی برای تقسیم کشور بر اساس مرزبندی‌های مذهبی و آفرینش تنش و ترس روانی به‌قصد به انحراف کشاندن توجه همگانی از مسئله‌های عمده میهن کوتاهی نمی‌شود. نارواداری و کینه‌ورزی نسبت به دیگراندیشان در حال افزایش است. رفیق ”گوویند پانساره“، رهبر باسابقه حزب و یکی از مبارزان بی‌همتا بر ضد نیروهای واپس‌گرا، نخستین شهید حزب به سبب مبارزه سرسختانه‌اش علیه فرقه‌گرایی و برای گسترش بینش علمی- پس از تصرف قدرت از سوی ”بهاراتیا جاناتا“ – به‌شمار می‌رود.
با اینهمه، تودهها با صراحت، ناخوشنودی‌‌شان را از سیاست‌های اقتصادی ضدمردمی و ترفندهای پلشت فرقه‌گرایانه ابراز می‌کنند. اعتصاب اتحادیه‌های کارگران مرکزی معدن(CTU)، اعتصاب کارکنان بانک‌ها، اعتصاب کارکنان اداره پست، اعتصاب پیشنهادی کارکنان دولت مرکزی، فراخوانِ CTU برای یک اعتصاب سرتاسری، مبارزه مردم کیسان [قبیله‌یی در هند و در زبان هندو اشاره به دهقانان و زارعین تهیدست است]، همگی، تنها بخشی از ناسازگاری‌ها‌ی مردم با این سیاست‌ها است.
نتیجه انتخابات دهلی‌نو نشان‌دهنده رد سیاست‌های اقتصادی و فرقه‌گرایانه دولتِ ”بهاراتیا جاناتا“ از سوی مردم است، نتیجه‌یی که باعث تزلزل در شیادی‌ها و سنگدلی‌های حزب ”سانگه پاریوار“ [ائتلافی از سازمان‌های ناسیونالیست هندو] شده است. چه‌بسا که آنان به‌جای درس‌آموزیِ مناسب از این نتیجه، سیاست تفرقه‌اندازی فرقه‌گرایانه‌شان را شدت بخشند.
در انتخابات اخیر نیروی چپ تضعیف شد و مردم را دلسرد کرد. اما باید گفت که چپ درمانده نشده است. به‌روی کار آمدن و قدرت‌گیری راست، چالش و فرصت‌هایی نو را برای نیروهای چپ به ارمغان آورده است تا برنامه عمل نیروهای راست را افشا و مردم را برای مبارزه با آن‌ها بسیج کند، که وظیفه دشواری است، ولی تنها چپ می‌تواند از عهده آن برآید. از نظام غیرمذهبی برای حفظ یکپارچگی کشور بزرگ‌مان باید با هر بهایی دفاع شود.دمکراسی باید موردحمایت قرار گیرد. حقوق کارگران و دهقانان که به‌سختی به‌دست‌آمده‌اند باید در برابر یورش بی‌امانِ ثروتمندان و قدرتمندان بازپس‌گرفته شوند. از آزادی بیان باید حمایت شود.
منبع‌های طبیعی و دارایی ملی را باید پاس داشت. سیاست‌های اقتصادی نولیرالی باید پس زده شوند و حقوق اقتصادی ما باید حمایت شوند. تاریخ بار این پیکار بزرگ را بر شانه‌های نیروهای چپ نهاده است. بیایید آن را بپذیریم. برای به سر‌انجام رساندنِ این نبرد دشوار، ما باید اعتماد مردم را جلب کنیم. اتحاد چپ، پیش‌شرطِ دستیابی به اتحاد گسترده و دمکراتیک چپ است. بیایید متحد شویم و این اعتماد را به مردم بازگردانیم. آری، ما بر این مرحلهٔ دشواری که مردم‌مان با آن رودررویند، چیره خواهیم شد. بیایید با سرافرازی و شهامت، به‌اتفاق و همراه با یکدیگر،گام به‌پیش بگذاریم. بیایید به نویسندگان، تاریخ‌شناسان، هنرمندان، اقلیت‌های مذهبی با زبان‌های گوناگون، بینوایان، دهقانان ”آدیواسیس“، مجموعه‌یی از گروه‌های ناهمگن بومی، قبیله‌ای و مذهبی در هندوستان، و همهٔ زحمتکشان، این اطمینان را بدهیم که، نیروهای چپ با آنان همراهند، برای نیازهای آنان مبارزه می‌کنند، و مدافعِ حقوق دمکراتیک مدنی آنان‌اند. بیایید در پیش‌رَوی، همگام شویم.
رفقای گرامی، در پایان، یک‌بار دیگر به‌حضور شما در بیست‌ودومین کنگره حزب کمونیست هند، خوشامد می‌گویم.
پایدار باد اتحادِ کمونیست‌ها! پایدار باد اتحادِ چپ! پایدار باد حزب کمونیست هند!
به نقل از «نامه مردم» شماره ۹۷۲، ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۹۴
