سخنرانی نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران در فستیوال سیاسی ”ستارهسرخ“
جشنواره سیاسی ”ستارهسرخ“، ۹ تا ۱۱ مردادماه/ ۳۱ژوئیه تا ۲ اوت، در کتابخانه یادبود مارکس و سالنهای اجتماعات اطراف آن در منطقه ”کلرکن ول گرین“ در قلب لندن برگزار شد. صدها تن از فعالان و چهرههای سرشناس جنبش کارگری و چپ از سراسر بریتانیا در این فستیوال مهم که در آن مهمترین مسائل سیاسی و مطرحِ روز موردتوجه قرار میگیرد شرکت کردند. این جشنواره ویژه، شخصیتهای سیاسی و سندیکایی چپ انگلستان و مهمانان بینالمللی از کشورهای دیگر جهان را در قالب ارائهدهندگان نظر و پاسخدهنده به سؤالها در جلسههای بحث، ارائهٔ نظر و همفکری، بهدور هم جمع میکند.
این رشته فستیوالها از سال ۲۰۰۳، زیر نام ”دانشگاه کمونیستی“ و یا در سالهای پیش با نام ”مارکسیسم قرن بیست و یکم“ بهطور مرتب برگزار شده است. در فستیوال امسال نمایندگان رهبری حزب کمونیست بریتانیا، حزب تودهٔ ایران، حزب کمونیست یونان، آکل قبرس، حزب کمونیست عراق، حزب کمونیست سودان، حزب کمونیست نوین بریتانیا، حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.) و اعضای رهبری سندیکاهای ”یونایت“، یونیسون، ”آر.ام.تی.“ (اتحادیه کارگران راهآهن، حملونقل و کشتیرانی)، اتحادیهٔ معلمان، اتحادیهٔ کارمندان بخش اداری راهآهن، اتحادیهٔ اساتید دانشگاهها و برخی کارزارهای همبستگی ازجمله با مردم و زحمتکشان نیکاراگوئه و ونزوئلا، شرکت داشتند.
امسال برای اولین بار در سازماندهیِ این فستیوال، حزب کمونیست بریتانیا، روزنامه مورنینگ استار، هیئتمدیرهٔ کتابخانه مارکس، حزب کمونیست نوین بریتانیا، و کمیتهٔ هماهنگی حزبهای کمونیست در بریتانیا بهطور متحد نقش داشتند. همکاری در سازماندهیِ بحثهای بخش مسائل بینالمللی، بهعهدهٔ نماینده حزب تودهٔ ایران گذاشته شده بود.
در طول ۴۸ ساعت برنامهٔ فستیوال، بیش از ۳۰ جلسه و گردهمایی در رابطه با مسائلی نظیر: صلح جهانی و نقش جنبش صلح بریتانیا، نقش حزب کارگر در مبارزه برای تغییر در بریتانیا، بحران اقتصادی در چارچوب جهانی آن، خاورمیانهٔ جدید و گسترش تروریسم، اهمیت آموزش تاریخ جنبش کارگری، ترکیه و جنبش مردم کردستان، زنان و اقتصاد، اقتصاد سیاسی، نقش جوانان در مبارزه برای سوسیالیسم، و جز اینها، برگزار شد، و در طول آن، شرکتکنندگان بهبحث و تبادلنظر پرداختند. باتوجه به اهمیت بررسی و تجربهاندوزی از تحولهای سیاسی یونان در ماههای اخیر- و بهویژه در رابطه با فشار اهریمنی اتحادیه اروپا و صندوق بینالمللی پول برای شکستن مقاومت مردم یونان- بهپیشنهاد نمایندهٔ حزب تودهٔ ایران، رفیق دکتر استاوروس تاسوس، عضو برجستهٔ حزب کمونیست یونان و نمایندهٔ حزب در پارلمان یونان، برای شرکت در این فستیوال به لندن مسافرت کرده بود.
جلسهٔ افتتاحیه برنامه رسمی فستیوال با حضور گستردهٔ شرکت کندگان در پانل بحثی با شرکت آقای وینس میلز (از رهبران حزب کارگر در اسکاتلند و از تدوینکنندگان خوشنام پلاتفرم سوسیالیستی در این حزب)، مارتین مایرز (عضو برجسته اتحادیه بزرگ ”یونایت“ و نمایندهٔ آن در کمیتهٔ اجرائی حزب کارگر)، و رفیق دکتر لیز پین، صدر حزب کمونیست بریتانیا در مقام مجری و مسئول پانل، برگزار شد. مضمون محوری بحثِ ”گامهای بعدی برای حزب کارگر، سندیکاهای کارگری و مبارزه سیاسی در بریتانیا“ انتخاب شده بود. دو سخنران در آغاز در رابطه با دیدگاههایشان در رابطه با جنبش کارگری، حزب کارگر و جایگاه آن، و مبارزه برای بازگرداندن این حزب به مواضع چپ، سوسیالیسم، و دفاع از طبقه کارگر، توضیح دادند و آنگاه بهطورِعمده، به اهمیت مبارزهیی که درحالحاضر در زمینهٔ انتخاب رهبر حزب کارگر درجریان است، پرداختند. آنچه اکنون مشخص است اینکه، آقای جرمی کوربین، نمایندهٔ چپ، مارکسیست، و ترقیخواه، در انتخابات رهبری حزب کارگر- بهطور غیرقابلانتظاری- از همه رقیبهای معروف راست و میانهٔ خود پیشی گرفت و به معضلی برای نیروهایی که حزب کارگر را به ادامه همان مواضع سوسیال دموکراتیکِ دهههای اخیر تشویق میکنند، تبدیل شده است. حضور بیسابقهٔ دو خبرنگار بیبیسی برای ضبط بحثهای این اجلاس را باید در همین رابطه تلقی کرد.
مارتین مایر، عضو هیئت اجرایی سندیکای “یونایت“ و نمایندهٔ آن در کمیتهٔ اجرائی حزب کارگر، اظهار داشت که، فعالان چپ باید با متحد شدن در ساختاری واحد، بر عملکرد قوی کارزار انتخاباتی جرمی کوربین سرمایهگذاری کنند. او پیشنهاد کرد که، ساختارهای مدافع یک موضع چپ و ترقیخواه در حزب کارگر باید کارگروه واحدِ جناحِ چپ در این حزب را تشکیل دهند. او گفت که، این امر، از بین نرفتنِ دستاوردهای حاصلشده در طول مبارزات انتخاباتی جرمی کوربین- درصورتیکه او به دلایلی و ازجمله سیستم انتخاباتی پیروز نشود- تضمین میکند. مارتین مایر به مخاطبان خود در این جلسه گفت: “حتی اگر جرمی کوربین شکست بخورد و نفر دوم بشود، قطعاً به این معنی خواهد بود که صدای سمت چپ در حزب دیگر نمیتواند به حاشیه رانده شود.” او افزود:”اگر لیز کندال نامزد جناح نولیبرال که پرچم گردش به راست در جهت برنامه موردنظر تونی بلیر را بر دوش دارد، آنگونه که انتظار میرود، شکست سختی بخورد، آیا این یک شکست عظیم برای راستگرایان “حزب کارگر نوین” و آغاز پایان کنترل ایدئولوژیک آنها بر حزب کارگر نخواهد بود؟”
یکی دیگر از بحثهای بسیار مهم فستیوال در پانلی که رفیق جان فاستر، دبیر شعبهٔ روابط بینالمللی حزب برادر، و رفیق رابرت گریفیث، دبیرکل حزب، در آن سخنرانی میکردند، در رابطه با ”بحران اقتصادی در چارچوب جهانی آن“ بود.
رفیق جان فاستر، سخنران اصلی بخش اول جلسه، که پروفسور اقتصاد است و مسئول شعبهٔ بررسیهای اقتصادی حزب برادر است، بحران سالهای پس از ۲۰۰۸ را با بحرانهای پیشین در طول قرن گذشته مقایسه کرد. او استدلال کرد که، همهٔ بحرانها در اساس بهدلیلِ انباشت بیشازحد سرمایه است. او در مورد بحران ۲۰۰۸، در قیاس با بحران سال ۱۹۳۰، متذکر شد که، بحران اخیر در شرایط بهشدت غیربرابر عمق و شدت بحران در کشورهای سرمایهداری قویتر و ضعیفتر، و بنابراین، شیوه های برخورد با آن بههزینهٔ کارگران و کشورهای سرمایهداری ضعیفتر، عملاً در قالب ادامهٔ انباشت بیشازحد سرمایه تجلی خواهد کرد. شیوههای بهکار گرفتهشده برای مقابله با بحران- که ایجاد اعتبارهای بانکی با بهره بیشتر و شرایط دشوارتر و همچنین کاهش درآمد کارگران است- به این معنی است که سرمایهداری به علتهای بهوجود آمدنِ انباشت بیشازحد برخورد نکرده و محتمل است که بحران دوباره و از طریق بحران بدهی در بازارهای در حال ظهور مجدداً نمود پیدا کند. بنابراین، بسیار مهم است که جنبش برای درپیش گرفتنِ سیاستهایی جایگزین که بهطور رادیکال بتواند با علتهای واقعی بحران در جامعه برخورد کند، حیطه نفوذ و عملکرد مخرب انحصارهای سرمایه داری را موردتوجه قرار دهد.
یکی دیگر از جلسههای مهم فستیوال، به بحث در رابطه با طرح آمریکاییِ خاورمیانهٔ نوین و گسترش تروریسم اختصاص یافته بود که با مسئولیت صدر حزب کمونیست بریتانیا، برگزار شد و در آن نمایندگان حزب تودهٔ ایران، حزب کمونیست عراق، و حزب کمونیست سودان سخنرانی کردند. نمایندهٔ حزب تودهٔ ایران، ضمن توضیح اهمیت ژئواستراتژیک منطقهٔ خاورمیانه در محل تلاقیِ سه قارهٔ آسیا، آفریقا، و اروپا، توجه حاضران را به کوششهای توقفناپذیر ایالاتمتحده آمریکا برای حفظ هژمونی سیاسیاقتصادیاش در منطقهیی که بزرگترین منابع نفت و گاز جهان را در خود دارد، جلب کرد. رفیق حزبی به نتیجهٔ سیاستهای امپریالیسم در بهزیر کشیدنِ دولتهای دموکراتیک و ملی و مستقر کردنِ دولتهای دیکتاتوری حافظ منافع حیاتی ایالاتمتحده، و همچنین حمایت از نیروهای ارتجاعی و اسلامگرای تروریست بهمنظور رسیدن بههدفهای غارتگرانهاش، اشاره کرد. نمایندهٔ حزب، در بخش مهمی از سخنانش،”پس از ارابه ارزیابی درباره موافقتنامه وین، بازچینیِ عناصر سیاست آمریکا در خاورمیانه بر محور تعامل با دیکتاتوری ولایتفقیه” و پیامدهای آن و کوشش ایالاتمتحده به برپاییِ نوعی توازن چندجانبه بین کشورهای بزرگ و پرقدرت منطقه و ازجمله ایران، ترکیه، عربستان، مصر، و اسرائیل، و چگونگیِ کنش و واکنشهای مرتبط با این کشورها در آیندهٔ منطقه را مورد تحلیل قرار داد.
رفیق سلام علی، نمایندهٔ کمیته مرکزی حزب کمونیست عراق، در سخنانش به شرایط و عوامل ایجاد و قدرتگیری داعش در عراق اشاره کرد و علاوه بر پیامدهای مداخله کشورهای امپریالیستی در عراق، بر فاکتورهای مهمی از قبیل مداخله کشورهای قدرتمند منطقه نظیر ایران، عربستان سعودی و ترکیه در تحولهای سیاسی عراق، تأکید ورزید. رفیق رشید الشیخ، نمایندهٔ حزب کمونیست سودان، سخنرانیاش را به عاملهای مؤثر داخلی و انسانی در موفقیت نیروهای تروریستی در جلب نیرو و جذب جوانان سرخورده و محروم و تحقیرشدهٔ جوامع اسلامی به صفوف داعش و نقش دولتهای دیکتاتوری منطقه در این روند، اختصاص داد.
در جلسه مهمی که روز یکشنبه با شرکت رفیق استاوروس تاسوس، عضو پارلمان یونان و از اعضای حزب کمونیست یونان برگزار شد، رفیق یونانی سیاستهای محوری حزب کمونیست یونان در رابطه با تحولهای سیاسی کشور را تشریح کرد. نکتههای کلیدی سخنرانی رفیق یونانی را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
“حزب کمونیست یونان از همان آغاز استدلال کرد و نشان داد که سیریزا برای رویارویی با تفاهمنامههای بستهشده بین ترویکا و دولت یونان و انحصارها- هم یونانی و هم اروپایی- نمیخواهد و نمیتواند مردم را بسیج و آماده کند. دقیقاً به این دلیل که، این حزب [سیریزا] در مسیر مقاومت و برخورد، هیچ جهتگیریای ندارد…. بهاصطلاح “سیاست چندبُعدی” سیریزا در رابطه با روسیه و چین، با بریکس، ازنقطهنظر پیشبرد منافع گروههای انحصارات بهمنظور پیشبرد و تقویت موقعیت آنها درزمینهٔ انرژی، در چارچوب رقابت عمومی امپریالیستی، تنظیمشده و میتواند موجب درگیری مردم ما در خطرات جدیدی بشود….برای یک راهحل واقعی در حمایت از مردم نیاز به یک متارکه واقعی و قطع کردن رابطه با اتحادیه اروپا است…پیشنهاد سیاسی حزب کمونیست یونان: مالکیتِ اجتماعی، خروج از اتحادیهٔ اروپا و ناتو، لغوِ یکجانبه بدهی، و به قدرت رسیدن کارگران و مردم است، که به کارگران حقوقبگیر و قشرهای مردمی، جوانان و زنان از خانوادههای طبقه کارگر، و بازنشستگان ارائه شده است، چراکه این نیروها موتور واقعی حرکت در جامعه بوده و هستند. آنان میتوانند رفاه اجتماعی را بر اساس کارشان، بدون بیکاری، گرسنگی، فقر، بدون استثمار تضمین کنند. آنچه موردنیاز است اینکه این نیروها در مبارزه برای تحولات اجتماعی و سیاسی، در اقدام در جهت منافعشان، برای زندگیشان، همراه با حزب کمونیست یونان در رویارویی با قدرت استثمارگران نقش اصلی را بهدست بگیرند.”
رفیق تاسوس در پایان سخنانش به سؤالهای حاضران در رابطه بااینکه برای بهدست گرفتن قدرت دولتی از سوی طبقه کارگر آیا شرایط عینی و ذهنی آماده است؟ پاسخ داد که، گرچه شرایط عینی آماده است، اما شرایط ذهنی این تحول مهیا نیست. او همچنین دربارهٔ امکان وجود مرحلههای بینابینی برای تدارک شرایط مرحله گذار به سوسیالیسم، پاسخی منفی داد. از نکتههای عمده دیگر در پاسخهای رفیق یونانی به سؤالهای شرکتکنندگان، مردود دانستن داشتن هرگونه پتانسیلِ فدراسیونهای اتحادیههای کارگری یونان برای کارگران بخش خصوصی و همچنین کارگران بخش عمومی در مبارزه در جهت راهحلهای ترقیخواهانه بود. رفیق تاسوس این دو فدراسیون را – به مثابه ارگانهای دراختیارِ بورژوازی یونان- در جبههٔ مبارزه مردم ندانست و معتقد بود که فقط ”پامه”- ساختاری مرکب از کادرهای سندیکایی که در اتحاد با حزب کمونیست یونان فعالیت میکند- چنین توانی را دارد.
در گردهمایی فستیوال در فضای باز که در روز عصر شنبه در محوطه مقابل کتابخانه مارکس به مسئولیت رفیق رابرت گریفیث، دبیرکل حزب برادر، برگزار شد، رفیق ”جان هندی“- وکیل سرشناس حقوق سندیکایی بریتانیا و مسئول کمیسیون ادارهکننده ”انستیتوی بررسی حقوق کاری“ که در دهه ۱۹۸۰ ایجاد شد و بهعنوان بازوی تحقیقی جنبش کارگری انگلستان عمل میکند- درباره اهمیت مبارزه برای متوقف کردن یورش جدید دولت محافظهکار به حقوق کارگری و سندیکایی سخنرانی کرد. سپس رفیق تاسوس، عضو پارلمان یونان، پیام همبستگی حزب کمونیست یونان را قرائت کرد و در رابطه با شرایط مبارزه کارگران و زحمتکشان یونان سخن گفت.
رفیق بن چالکر، سردبیر جدید روزنامه مورنینگ استار، سخنران بعدی بود که دربارهٔ اوجگیریِ مبارزه و مقاومت طبقه کارگر و زحمتکشان انگلستان در مقابله باسیاستهای دولت به نمونههای شرکتِ ۲۵۰ هزار نفر در آخرین روز خردادماه در تظاهرات بر ضد سیاستهای ریاضتکشی دولت [انگلستان] و همچنین پیشی گرفتنِ کاندیدای جناح چپ حزب کارگر در انتخابات رهبری حزب در مقابل سه کاندیدا از جناحهای نولیبرال و متمایل به راست حزب سخن گفت و نقش منحصربهفرد مورنینگ استار را در حکم حربهٔ کارزارهای آتی طبقه کارگر و چپ مورد تأکید قرار داد. دبیرکل حزب برادر در مقام مسئول گردهمایی، آنگاه ضمن اعلام همبستگی با حزب تودهٔ ایران و نقش مؤثر رفقای تودهای در سازماندهی فستیوال و در همکاری با حزب کمونیست بریتانیا، نمایندهٔ حزب توده ایران را به جایگاه سخنرانان فراخواند. رفیق حزبی ضمن تشکر از اظهار همبستگی حزب برادر، در سخنانش خود به اهمیت همبستگی بین حزبهای برادر اشاره کرد. نماینده حزبمان در بریتانیا- که مسئول هماهنگی فعالیتهای مشترک ۹ حزب برادر و ازجمله حزبهای کمونیست بریتانیا، یونان، سودان، هند (مارکسیست)، عراق، شیلی، قبرس، بنگلادش و حزب توده ایران است- به اهمیت مبارزه برای صلح، برضد تروریسم و همچنین برای تبادلنظر نزدیک در توضیح سیاستهای حزبهای مربوطه و همچنین همکاری در رابطه با ابتکارهای مشترک و همبستگی سخن گفت.
نماینده حزب ضمن توضیح شرایط بغرنج منطقه و ضرورت مبارزه با تروریسم، مخالفت حزب توده ایران با هرگونه مداخله خارجی در اوضاع داخلی کشورهای منطقه را مورد تأکید قرار داد.
او با اشاره به طراحی و سازماندهی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از سوی سازمانهای اطلاعاتی ایالاتمتحده و انگلستان در میان ابراز احساسات و همبستگی شرکتکنندگان در گردهمایی اظهار داشت: همبستگیِ بینالمللی با مداخله امپریالیستی تفاوت اصولی دارد. ما خودمان میدانیم چگونه برای حقوق بشر واقعی، دموکراسی و عدالت اجتماعی و صلح مبارزه کنیم. اقدام کشورهای امپریالیستی همواره در راستای دامن زدن به جنگ و نظامیگری، ایجاد دیکتاتوری و تحمیل عوامل و سیاست خود بوده است.
به نقل از «نامه مردم»،شماره ۹۷۹، ۱۹ مرداد ماه ۱۳۹۴