واکنشِ مطبوعات ایران به پیروزیِ «ترامپ» در انتخابات آمریکا
بهدنبال پیروزیِ “دونالد ترامپ” در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، روزنامههای ایران در روز بعد از اعلام نتیجهٔ انتخابات واکنشهایی متفاوت نشان دادند، واکنشهایی که بحث دربارهٔ چگونگی برخورد ترامپ با ایران و “برجام” در آنها چشمگیر بود. روزنامهٔ “دنیای اقتصاد”، در مقالهیی بهقلم دبیر گروه دیپلماسی این روزنامه، مینویسد : “اطلاعات و شواهد موجود و مقایسه سیاستهای او [ترامپ] با هیلاری کلینتون ٬٬کهنهکار٬٬ شاید ما را بهاین نتیجه برساند که کار ایران با ترامپ آسانتر خواهد بود”
و در قیاس این دو ازجمله به نقش پررنگ هیلاری کلینتون در تصویب تحریمها علیه ایران اشاره میکند. “دنیای اقتصاد” معتقد است باتوجه به ناخشنودیِ فرانسه و بریتانیا از ترامپ “شاهدِ شکاف میان اروپا و آمریکا خواهیم بود”، و نتیجه اینکه، بهنظر این روزنامه، از این شکاف سیاستخارجی ایران میتواند استفاده کند. این مقاله دربارهٔ انتظار اعراب از انتخابات آمریکا معتقد است اعراب “امیدوار بودند تا شاید با پیروزی هیلاری، اقدامی قاطع از سوی او در زمینهٔ سوریه و دیگر بحرانهای خاورمیانه صورت گیرد.” روزنامه “کیهان”، با تشریح فرایندهای انتخاباتی و اوضاع اقتصادی و اجتماعی آمریکا که شکافهای بسیاری را باعث شده است، مینویسد: “سخنان ترامپ دربارهٔ تحولات منطقهای چندلایه و متناقض بوده و ازاینرو نمیتوان پیشبینی کرد که او در دورهٔ ۴ یا ۸ سالهٔ ریاست جمهوری خود چهکار خواهد کرد. او از یکسو عبارات تندتری از کلینتون دربارهٔ ایران بهکار برد و معاون او ٬٬مایک پنس٬٬ گفت ترامپ درصورت پیروزی اعمال فشار بر ایران را افزایش میدهد، اما در همان حال دونالد ترامپ در یک مناظرهٔ انتخاباتی گفت در مبارزه با داعش باید در کنار ایران و سوریه بود. آنچه در این مورد میتوان گفت این است که ٬٬آمریکای ترامپ٬٬ بههیچوجه آمریکای جدید با تواناییهای جدیدی نخواهد بود و ازاینرو اظهارات ضد ایرانی او نمیتواند درعمل راه بهجایی ببرد.” روزنامهٔ “رسالت”، در مطلبی بهقلم “انبارلویی”، مینویسد: “ترامپ مخالفِ جدی جنگافروزیهای دموکراتها و حتی جمهوریخواهان در حمله به عراق، سوریه، افغانستان و یمن بود. … و مخالفِ داعش و نقش آمریکا در پدیداری آن بود. لذا کلینتون را بهعنوان مادر داعش مورد نکوهش قرار داد. او مخالفِ رأی نُخبگان آمریکا بود که بهبهانهٔ ابرقدرتی، هزینههای نظامیگری آمریکا از جیب مردم پرداخت شود. … کلینتون بر موجی که سندرز در حزب دموکرات پدید آورد و شعارهای متفاوت میداد، نتوانست سوار شود. اما ترامپ بر این موج سوار شد و در حقیقت بخشی از سرمایهٔ اجتماعی دموکراتها را بهنفع خود مصادره کرد. او حرفهایی میزد که سندرز مطرح کرده بود. رأی به ترامپ نوعی بیداری آمریکایی از جنس جنبش ۹۹ درصدی والاستریت بود. … ترامپ بهدلیل نگاه رهبران اروپا و رهبران دیگر کشورها به او، توانایی اجماعسازی علیه ایران را ندارد. لذا شعار پاره کردن برجام کاربردی در دیپلماسی او ندارد.” روزنامهٔ “ایران”، روزنامه وابسته به دولت، در مطلبی بهقلم “رضا نصری”، با اشاره به اینکه “امروز قوهٔ مجریهٔ ایالاتمتحده- که دارای اختیارات فراوانی در فرایند سیاستگذاری خارجی است- بهدست فردی با ویژگیهای شخصیتی منحصربهفرد افتاده است که باوجود تصور برخی تحلیلگران، تابع هیچ مکتب و چارچوب نظری مشخص و شناختهشدهای در حوزهٔ سیاست خارجه و حقوق بینالملل نیست. … بهعبارتدیگر، ایرانِ امروز دیگر با یک دولت جمهوریخواه ٬٬معمولی٬٬ که از پشتیبانی کنگره نیز برخوردار است، مواجه نیست”، این دوره را دورهٔ گذر ارزیابی میکند و در ادامه مینویسد: “دستگاه سیاست خارجه کشور باید فضای جدید را با حساسیت بیشتری رصد کند تا قادر باشد با رویکردی علمی و عاقلانه، با ایجاد ائتلافهای جدید، تحکیم روابط با اروپا، ایجاد پیوندهای اقتصادی و تجاری با غرب، ایجاد همزبانی با افکارعمومی جهان و حفظ وجههٔ مثبت ایران، امریکای نامعقول ترامپ را هوشمندانه به انزوا بکشاند و تهدیدهای احتمالی پیشِ رو را به حداقل برساند.” عباس عبدی در روزنامهٔ “شهروند”، مینویسد: “لازم نیست که گمانهزنیهای عجیبوغریب دربارهٔ اقدامات و سیاستهای احتمالی وی انجام شود. بهنظر نمیرسد که آمریکاییها او را بهدلیل مواضع خارجیاش برگزیده باشند، بنابراین مواضع خارجی او فرع بر مواضع داخلیاش خواهد بود و از این حیث میتواند محل معامله و بحث و گفتوگو قرار گیرد، بنابراین نیازی نیست که ایران نسبت به مواضع احتمالی ترامپ واکنش عجولانهای نشان دهد، چه از حیث مثبت و چه از جهت منفی.” روزنامهٔ “خراسان” به موضوع شکاف احتمالی آمریکا و اروپا اشاره میکند و مینویسد: “لغو برجام نیز گرچه کار را ازنظر دیپلماسی برای ما سخت میکند و حتی ممکن است در کوتاهمدت دچار لطماتی جدی بشویم اما در میانمدت (نه بلندمدت) بهدلیل اینکه نشاندهندهٔ انتخاب سیاست واگرایی با اروپا توسط ترامپ محسوب میشود، مقدمهای خواهد بود برای شکاف عملی در بلوک غرب که در بلندمدت منافع استراتژیک غیرقابل محاسبهای برای ما خواهد داشت.” روزنامهٔ “خراسان”، در اشاره به جنبههای مثبت انتخاب ترامپ برای ایران، اضافه میکند: “همچنین ترامپ در مسائل منطقه (بر اساس اظهارات انتخاباتیاش) برای ما بهتر از کلینتون محسوب میشود. کلینتون با پولهای کلانی که از سعودیها برای کمپین انتخاباتیاش گرفته بود، سیاستهای سختگیرانهتری در تحولات منطقه علیه منافع ما اعمال میکرد.” روزنامهٔ “جوان”، مینویسد: “بعید است با ورود آقای ترامپ به کاخسفید، دگرگونیهای اساسی در سیاستها، خطمشیها و رویکردهای دولت ایالاتمتحده در قبال مسائل مهم بینالمللی رخ دهد. بههرحال چه کلینتون و چه ترامپ، هرکدام به کاخسفید ورود پیدا میکردند، باید تابع سیاستهای نظام سیاسی آمریکا و جریان سرمایهداری در این کشور باشند.”
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۱۲، ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۵