مبارزه برای دموکراسیِ پیشرفته، تجلیِ ارزش‌های انقلاب آوریل در آیندهٔ پرتغال!
شرکت هیئت نمایندگی حزب تودهٔ ایران در بیستمین کنگرهٔ حزب کمونیست پرتغال
رفیق “جرونیمو دو سوزا”، دبیرکل حزب کمونیست پرتغال: “این پروژه و هدف جذابی که ما برای آن تلاش می‌کنیم، این رؤیای هزاره انسان‌ها برای رهایی انسان از بهره‌کشی از سوی انسانی دیگر، پروژه و آرمانی که ما را به این حزب جذب کرده است، احتمالاً تنها در آیندهٔ پس از ما تحقق خواهد یافت
.” “بیستمین کنگرهٔ” حزب کمونیست پرتغال در فاصله روزهای ۱ تا ۳ دسامبر ۲۰۱۶/ ۱۱ تا ۱۳ آذرماه ۱۳۹۵، در شهر کارگری “آلمادا”، در نزدیکی “لیسبون”، پایتخت “پرتغال”، با موفقیت تمام برگزار شد. در این کنگره، یک‌هزاروصدوپنجاه نفر عضوِ برگزیده از جانب بیش از بیش از پنجاه‌هزار عضو حزب در سراسر کشور، عملکردِ چهارسال گذشته این حزب قدرتمند و بانفوذ اروپا و ارگان‌های رهبری‌اش را موردبررسی قرار داده و پس از مطالعه، بحث در مورد گزارش‌ها و طرح‌های سیاسی ارائه‌شده برای چهارسال آینده و موشکافیِ آن‌ها، اسناد مهم و اساسی برآمده از بحث و مطالعه و بررسی‌ها که برای ادامهٔ کار حزب ضرور دانسته شدند، به‌تصویب رساندند. نمایندگان کنگره همچنین اعضای “کمیته مرکزی جدید” حزب کمونیست پرتغال را انتخاب کردند.
هیئت نمایندگی “کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران”، به‌دعوت رهبریِ حزب کمونیست پرتغال در بیستمین کنگرهٔ این حزب شرکت کرد و در آن حضوری فعال داشت. نمایندهٔ حزب‌مان در جریان برگزاری کنگره با اعضای رهبری حزب برادر و ازجمله دبیرکل حزب، رفیق “جرونیمو دو سوزا” و همچنین سه عضو دیگر هیئت سیاسی حزب دیدار کرد و نظرگاه‌ها و تحلیل‌های حزب تودهٔ ایران را با این رفقا درمیان گذاشت. نمایندهٔ حزب‌مان در دیدار با رفیق “دو سوزا”، از ابراز همبستگی حزب برادر با جنبش مردم و طبقه کارگر کشورمان ایران تشکر کرد. رفیق “دو سوزا”، در سخنانی، ضمن اشاره به شرایط دشوار مبارزه مردم و حزب‌مان در ایران، برای حزب تودهٔ ایران آرزوی موفقیت کرد. نمایندهٔ حزب‌مان همچنین در ارزیابی توافق‌نامه “برجام” و بحث تحول‌های سال‌های اخیر “منطقه خاورمیانه”، با رفقای تدوین‌کنندهٔ اسناد “بیستمین کنگرهٔ” حزب برادر تبادل‌نظر مفید و مهمی داشت که در “قطعنامهٔ پایانی” مصوبِ کنگره بیستم حزب کمونیست پرتغال، انعکاس یافت. هیئت نمایندگی حزب‌مان همچنین در جریان دیدارهای متقابل رسمی با عضوِ هیئت سیاسی حزب برادر برای تبادل‌نظر درباره تحول‌های سیاسی “ایران” و “خاورمیانه”، به‌شرح و بسط تحلیل‌های حزب تودهٔ ایران دربارهٔ بحران سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور، شعارهای محوری این مرحله از مبارزه “جنبش مردمی” در ایران، ضرورتِ گسترش همبستگی جهانی پرولتری با این جنبش و منزوی کردن رژِیم دیکتاتوری حاکم پرداخت. نمایندگان دو حزب برادر همچنین تحول‌های سال‌های اخیر در “خاورمیانه”، پیامدهای فاجعه‌بار طرح آمریکایی “خاورمیانهٔ جدید” و روند گفت‌وگوها بین رژیم ولایت‌فقیه و کشورهای “پنج به‌علاوهٔ یک” در رابطه با فناوری هسته‌ای و سیاست‌های ایران در قبال رویدادهای خاورمیانه را موردبحث و توجه قرار دادند. در این گفت‌وگوها،به گسترش روابط میان دو حزب برادر در عرصه‌های مختلف ابراز علاقه شد.
هیئت نمایندگی “کمیتهٔ مرکزی” حزب‌مان در طول سه روز برگزاری کنگره همچنین با هیئت‌های نمایندگی حزب‌های برادر که در کنگره حضور داشتند، ازجمله “حزب کمونیست سوریه”، “حزب کمونیست هند (مارکسیست)”، “حزب کمونیست آفریقای جنوبی”، “حزب کمونیست فنلاند”، “جبههٔ دموکراتیک خلق برای آزادی فلسطین”، “حزب کمونیست لبنان”، “حزب کمونیست ایالات‌متحده” دیدار و گفت‌وگو کرد. در گفت‌وگوی مفصلی که نمایندهٔ حزب‌مان با رفیق “عمار بکتاش”، دبیرکل “حزب کمونیست سوریه”، داشت، شرایط دشوار سوریه، آیندهٔ نزدیک تحولات سیاسی این کشور، نقشِ کشورهای مختلف در جنگ داخلی ویرانگر سال‌های اخیر سوریه، و تلاش‌های نگران‌کننده به‌منظور تقسیم کردن این کشور و نقش بازیگران بین‌المللی در آن موردبحث و توجه متقابل قرار گرفت. نمایندهٔ حزب‌مان همبستگی فعال و پیگیر حزب تودهٔ ایران را با مبارزهٔ نیروهای ملی و میهن‌پرست، و هر دو “حزب کمونیست سوریه” ابراز داشت و بر حمایت قاطع و بی‌قیدوشرط حزب تودهٔ ایران از پایان یافتن خونریزی‌ها در سوریه و تضمین صلح، دموکراسی و حقوق مدنی همه شهروندان و تلاش برای یافتن راه‌حلی مبتنی بر گفتگوهای بین‌المللی با شرکت “دولت سوریه” تأکید ورزید.
تجلیِ درخشانِ مبارزه برای سوسیالیسم
رفیق “جرونیمو دو سوزا”، در سخنرانی مفصلش در مراسم گشایش “بیستمین کنگره”، پس از خوش‌آمد گفتن به نمایندگان و مهمانان بین‌المللی کنگره، در ترسیم شرایط بین‌المللی و داخلی مبارزه کمونیست‌های پرتغال، ازجمله اظهار داشت:
“ما کنگره بیستم حزب‌مان را وضعیت بین‌المللی‌ای که مشخصه‌های آن بی‌ثباتی و نبودِ اطمینان، بحران ساختاریِ ژرف و بی‌سابقهٔ سرمایه‌داری و تهاجم خشونت‌آمیز امپریالیستی، و به‌طور هم‌زمان با این‌ها، رشد مقاومت و مبارزهٔ کارگران و مردم، در رویارویی‌ای با نتایج کوتاه‌مدت نامشخص، که در آن خطرات بزرگ با پتانسیلی عظیم از برای تغییرهای ترقی‌خواهانه و انقلابی همزیستی دارند، و غلبهٔ انقلابی بر نظام سرمایه‌داری و استقرار جایگزین سوسیالیستی از هر زمان دیگری ضروری‌تر است، برگزار می‌کنیم. … هنوز هیچ پایانی برای بحران مرحله‌ایِ به‌راه افتاده در برههٔ زمانیِ ۲۰۰۷ / ۲۰۰۸، که اثرهای اجتماعی و سیاسی‌ای جدی در پیشرفته‌ترین کشورهای سرمایه‌داری داشته و بر کشورهای ٬٬درحال ظهور٬٬ نیز به‌طورجدی تأثیر گذاشته است در افق به‌چشم نمی‌خورد، و به‌طور هم‌زمان رشد مداوم عامل‌هایی ما را به‌پیش‌بینیِ اوج گرفتن بحرانی جدید با ابعادی عظیم رسانده است. … وضعیت پیچیدهٔ بین‌المللی که در چارچوب مبارزه ما با سیاست‌های راست و در راستای استقرار جایگزینی میهن‌پرستانه و چپ شکل گرفته است، نمی‌تواند باعث فراموش کردن این واقعیت شود که، ژرفش بحران ساختاری سرمایه‌داری ثابت‌کنندهٔ آن است که ما در دوران تاریخی گذار از سرمایه‌داری به سوسیالیسم قرار داریم، سوسیالیسمی که با انقلاب اکتبر آغاز شد. حزب ما در سال آینده گرامی‌داشتِ صدمین سالگرد پیروزیِ انقلاب اکتبر را با برجسته کردن تأثیر جهانی و ماندگار آن و ارج نهادن به موفقیت‌ها و دستاوردهای اتحاد جماهیرشوروی و نقش تعیین‌کننده‌اش در پیشرفت‌های انقلابی در قرن بیستم، جشن خواهد گرفت. باید تأکید کرد که، شکست یک ٬٬مدل٬٬ که از ایده‌آل‌های کمونیستی و پروژهٔ موردنظر دور شده بود، مسیر و جهت تکاملِ جهان و تلاش برای دستیابی به سوسیالیسم را زیر علامت سؤال قرار نمی‌دهد. … در تطابق با قوانین کلی‌ای که مارکسیسم-لنینیسم کشف و معرفی کرد، و در جای خود توسط انقلاب اکتبر به اثبات رسید، همه مردم و خلق‌های جهان از طرق، شیوه‌ها و مراحل مختلف به سوسیالیسم خواهند رسید. … برنامهٔ حزب کمونیست پرتغال، هدفِ مرحلهٔ کنونی مبارزهٔ انقلابی در پرتغال را دموکراسی‌ای پیشرفته تعریف می‌کند، که در تداوم تاریخی انقلاب آوریل ارزش‌ها، تجربه‌ها و دستاوردهای آن را تحکیم کرده است و توسعه می‌دهد، تجارب و دستاوردهایی که بخشی جدانشدنی از مبارزه برای سوسیالیسم است.تحولات سیاسی در پرتغال درستیِ تجزیه‌وتحلیل و پیش‌بینی‌های حزب کمونیست پرتغال در رابطه با تکامل وضعیت کشور را تأیید کرده‌اند. … همان‌طور که همیشه می‌گفتیم، سیاست‌های راست‌گرایِ مدافع توسعهٔ سرمایه‌داری و بازسازیِ املاک و زمین‌داری کلان درخدمت شرکت‌های بزرگ نه‌تنها تابه‌حال هیچ راه‌حلی برای توسعه کشور ارائه نکرده‌اند، بلکه کاربرد آن در پیوند نزدیک با روند همگرایی کاپیتالیستی در اتحادیهٔ اروپا است. این سیاست‌های راست‌گرایانه که به‌طور وقفه‌ناپذیر از سوی دولت‌های پی‌درپی زیر رهبریِ حزب سوسیال‌دموکرات، حزب سوسیالیست و یا حزب مردم [راست‌گرا] پیگیری می‌شوند، به وخیم‌تر شدن تمامی مشکل‌های ملی، ادامه یافتن بحران و تضعیفِ استقلال ملی منجر شده‌اند. واقعیت موجود در پرتغال آن را اثبات می‌کند. این واقعیت را به‌طور‌انکارناپذیری می‌توان در موردهای زیر مشاهده کرد: در بدهیِ زیاد و کسریِ موازنهٔ [تجارت] خارجی که کشور با آن دست‌به‌گریبان است، در متوازن نبودنِ حساب عمومی و ادامه‌ناپذیر بودنِ بدهی‌های عمومی، در میزان بالای کاهش سرمایه‌گذاری (دولتی و خصوصی)، در کاهش بیشترِ نرخ تولید، بدتر شدن فناوری، کاهش سرمایه‌گذاری و میزان نفوس، در ازهم گسستن شیرازه‌های اقتصاد، نرخ بالای بیکاری، در از دست دادن نظارتِ ملی بر بخش‌های استراتژیک اقتصاد، مناطق و شرکت‌ها- با پیامدهایی جدی در جهت وابستگی کشور- در افزایشِ بهره‌کشی، در فقر بخش بزرگی از مردم کشور، محدودیت در دسترسی به خدمات عمومی ضروری، نبودِ تعادل در میان مناطق کشور، تخریبِ محیط‌زیست، در تمرکزِ ابزار سلطهٔ ایدئولوژیک در دست‌های سرمایهٔ بزرگ، در فقرِ فرهنگی، در تخریب و نابود کردن رژیم دموکراتیکِ مندرج در قانون اساسی جمهوری پرتغال، در فساد، در تبعیتِ فزایندهٔ قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی، و تبعیتِ دموکراسی و حاکمیت ملی از تصمیم‌ها و سیاست‌های تحمیلی از جانب اتحادیهٔ اروپا و قدرت‌های بزرگ. هدفِ عمل و مبارزه حزب کمونیست پرتغال درپیش گرفتن مسیری جایگزین است، مسیری که ممکن است، و امکان آن با رشد قدرت و نفوذ حزب کمونیست پرتغال بیشتر می‌شود. مردم پرتغال بیش‌ازپیش برای نقشِ حزب کمونیست پرتغال در این مرحلهٔ جدید از زندگی سیاسی ملی ارزش قائل‌اند. مردم به‌ضرورت درپیش گرفتن سطح دیگری از پاسخ به مشکلات‌شان اذعان دارند و خواستار آن‌اند. آنان این آگاهی را کسب می‌کنند که هدف ٬٬پیشروی بیشتر٬٬ در راستای خواستهای آنان از قدرت گرفتن بیشتر حزب کمونیست پرتغال و تضمین اینکه حزب بتواند قاطع‌تر عمل بکند و نفوذ بیشتری در تصمیم‌گیری‌های ملی داشته باشد، جدایی‌ناپذیر است. امروزه، مردم پرتغال بیش از گذشته حزب کمونیست پرتغال، و نقش آن در روندهای جامعه و ورود آن به این روندها را با آثار مثبت و مختلفی که در حفاظت از حقوق‌شان، اعاده و دستیابی به آن تجلی می‌یابند، یگانه می‌انگارند. آنان از این واقعیت آگاه می‌شوند که اگر حزب کمونیست پرتغال قوی‌تر باشد، پاسخ‌گویی به آرمان‌ها و حقوق آنان گسترده‌تر خواهد بود، و کشور به سیاستی میهن‌دوستانه و چپ که برای کشور ضروری است، نزدیک‌تر خواهد بود.”
آماج ما: دموکراسیِ پیشرفته و سوسیالیسم!
در طول دو روز بحث و بررسی قطعنامه اصلی کنگره و کارنامهٔ حزب کمونیست پرتغال، موفقیت‌های سال‌های اخیر در گسترش نفوذ سیاسی حزب در کشور موردتوجه قرار گرفت. شایان توجه است که در انتخابات پارلمانی مهرماه گذشته موقعیت حزب کمونیست پرتغال در مقام سومین حزب اصلی کشور و نیروی بانفوذی که بدون حمایتِ آن حزب سوسیالیست پرتغال از کنترل دولت ناتوان است، مورد تائید قرار گرفت. این موقعیت ویژه به کمونیست‌های پرتغال این امکان را داده است که بدون اینکه وارد ائتلاف دولتی با حزب سوسیالیست بشوند، برخی از خواستهای اصلی‌شان در ارتباط با بهبود وضعیت زحمتکشان، ازجمله افزایش ۵۰ درصدیِ حداقل حقوق، خاتمه دادن به سیاست عدم افزایش حقوق بازنشستگی و معکوس کردن روند کاهش بودجه خدمات عمومی و اجتماعی را به سیاست رسمی دولت تبدیل کنند.
نمایندگان کنگره در عصر دومین روز برگزاری کنگره با رأی‌های مخفی‌شان ۱۴۶ عضوِ “کمیتهٔ مرکزی” را انتخاب کردند که در بین آنان و در کنار بسیاری از چهره‌های باتجربه، شناخته‌شده و پرانرژی حزب، ۲۱ عضو جدید به ترکیب رهبری حزب وارد شدند. برخی چهره‌های تاریخی حزب که از دوران مبارزهٔ ضددیکتاتوری [سالازار] و در شرایط مبارزهٔ مخفی قبل از “انقلاب میخک” ۱ در ۲۵ آوریل ۱۹۷۴، در ترکیب رهبری حزب کمونیست پرتغال عضو بودند، مانند: رفیق “آلبانو نونش”، رفیق “ماریا مانوئلا برناردینو”، و رفیق “ماریا روزا ربیائیس”، در این کنگره با تصمیم قبلی خود از ترکیب “کمیتهٔ مرکزی” و رهبری ارگان‌های منتخب کنگره کناره گرفتند. در نخستین نشست “کمیتهٔ مرکزی” جدید، “دفتر سیاسی” [پولیت‌بورو]یِ “کمیته مرکزی” حزب کمونیست پرتغال با ۲۱ عضو و همچنین “هیئت اجرائی” کمیته مرکزی، انتخاب شدند. “کمیته مرکزی”، رفیق “جرونیمو دو سوزا” را به‌اتفاق آرا برای ۴ سال آینده به دبیرکلی “حزب کمونیست پرتغال” انتخاب کرد. رفیق “دو سوزا” از سال ۲۰۰۴ رهبری حزب را در سمت دبیرکلی به‌عهده داشته است.
رفیق “جرونیمو دو سوزا”، در پایان “بیستمین کنگره”ای که به‌وضوح قدرتِ سازمانی، وحدتِ ایدئولوژیک و جذابیت سیاسیِ “کارنامه” و “برنامهٔ عمل” حزب کمونیست پرتغال را به‌نمایش گذاشت، با سخنرانی پرشوری در حضور معاون رئیس‌جمهور پرتغال و رهبران حزب‌های عمدهٔ پرتغال، بر شعارهای اصلی حزب کمونیست تأکید ورزید. دبیرکل محبوب حزب کمونیست پرتغال در انتهای سخنرانی‌اش، نسبت به‌راه دشوار و پرمسئولیتی که درپیش روی است توجه و هشدار داد و گفت: “این پروژه و هدفِ جذابی که ما برای آن تلاش می‌کنیم، این رؤیای هزارهٔ انسان‌ها برای رهایی انسان از بهره‌کشی از سوی انسانی دیگر، پروژه و آرمانی که ما را به‌این حزب جذب کرده است، احتمالاً تنها در آیندهٔ پس از ما تحقق خواهد یافت.” کنگره با سر دادن دسته‌جمعی “سرود انترناسیونال” و همچنین “سرود ملی پرتغال”- که پس از “انقلاب” رسمیت یافت، به‌کار خود پایان داد.
نمایندگان حزب‌های کمونیست و کارگری جهان پس‌ازآن در ضیافت ناهاری شرکت کردند که از سوی شهردار کمونیست “آلمادا” به‌مناسبت پایان موفقیت‌آمیز “کنگره بیستم” داده شد و در آن اعضای هیئت سیاسی و هیئت اجرائی حزب کمونیست و همچنین برخی از چهره‌های مشهور و تاریخی حزب حضور داشتند،
———————— —————–
۱. “انقلاب میخک”، یا انقلاب جمهوری، در ۲۵ آوریل سال ۱۹۷۴، از سوی افسران شورشی جوان در شهر “لیسبون”، پایتخت “پرتغال”، آغاز شد و به حکومت دیکتاتوری “سالازار” پایان داد. چون این انقلاب بدون خونریزی انجام شد، در تاریخ پرتغال به‌نام “انقلاب دموکراتیک” مشهور است و به‌دلیل اینکه مردم از سربازان با گل‌های “میخک” استقبال کردند، به “انقلاب میخک” نیز شهرت دارد.
به نقل از«نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۱۴، ۲۲ آذرماه ۱۳۹۵
