بیانیۀ کمیتۀ مرکزی حزب تودۀ ایران: سیاست‌های ماجراجویانه و برتری‌طلبانهٔ دولت ترامپ در قبال ایران، خطری جدی برای صلح منطقه!
همان‌گونه که از ماه‌ها پیش انتظار می‌رفت، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سخنرانی خود در روز جمعه ۲۱ مهرماه، راهکرد کلان دولتش در قبال جمهوری‌اسلامی ایران را اعلام کرد. گرچه پیش‌بینی می‌شد که دونالد ترامپ در سخنرانی‌اش در رابطه با پایبندیِ ایران به موافقت‌نامهٔ برجام- که در تیرماه ۱۳۹۴ (ژوپیه ۲۰۱۵) بین ایران و کشورهای “پنج به‌علاوهٔ یک” امضا شده بود- موضع‌گیری کند، اما سخنان او درواقع استراتژی جدیدِ ایالات‌متحده در رابطه با آیندهٔ روابط با ایران، موازنهٔ قدرت در خاورمیانه و همچنین چگونگیِ تعامل ایالات‌متحده با جهان و متحدان اروپایی‌اش را نیز به‌طور همه‌جانبه‌ای بازتعریف کرد.
دونالد ترامپ در این سخنرانی، سیاست ارتجاعی و یک‌جانبه‌گرای دولت خود در ارتباط با جامعهٔ جهانی را بار دیگر مورد تأکید قرار داد. توجه به این نکته مهم است که، تنها دو روز پس از اعلام خروج آمریکا و اسرائیل از عضویت در سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) به‌دلیل اینکه این سازمان جهانی در راستای مصوبات سازمان ملل از مطالبات برحقِ مردم فلسطین حمایت می‌کند، این سخنرانی ایراد شد. سخنان توهین‌آمیز و بی‌پردهٔ دونالد ترامپ را دربارهٔ جمهوری‌اسلامی ایران، پایان رسمیِ استراتژی دولت پیشین آمریکا، یعنی “مهار چندجانبه” در خاورمیانه و تعامل با متحدان اروپایی این کشور، و همچنین آغاز موضع‌گیری‌هایی بی‌پرده در حمایت از کشورهای مرتجع منطقه و به‌ویژه اسرائیل، عربستان سعودی و مصر باید دانست.
به‌کار بردن واژهٔ جعلی “خلیج عربی” از سوی دونالد ترامپ در رابطه با خلیج‌فارس در سخنرانی‌اش، نمایش بی‌اعتنایی عمدی سردمداران حکومت آمریکا به حقایق تثبیت‌شدهٔ تاریخی ایران است. حزب تودهٔ ایران معتقد است که راهکرد استراتژیک جدید ایالات‌متحده در رابطه با ایران، تهدیدهایی مشخص و مهم را متوجه منافع و مصالح ملی میهن‌مان و همچنین صلح و امنیت در خلیج‌فارس و خاورمیانه خواهد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا، با توصیف رژیم حاکم در مقام “یاغی” و دیکتاتوری خواندن آن، در ادامه، لیستی طولانی، مخدوش و سؤال‌برانگیز دربارهٔ اقدام‌های آن برضد منافع ایالات‌متحده ارائه داد. او برای برحق نشان دادن دولت آمریکا برای زیر فشار بیشتر قرار دادن ایران، تمامی معضل‌ها و مشکل‌های منطقه را ناشی از سیاست‌های حاکم در ایران دانست و سیاست‌های مداخله‌جویانهٔ امپریالیسم آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش ازجمله اسرائیل و عربستان سعودی و دیگر کشورهای ارتجاعی را به‌کلی مسکوت گذاشت. دونالد ترامپ مدعی شد که ایران حامی اصلی تروریسم در دنیاست و به طالبان، القاعده، حماس و حزب‌الله کمک می‌کند. او با اشاره به سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری‌اسلامی گفت که، رژیم ایران همچنان به دامن زدن به درگیری و وحشت‌آفرینی در خاورمیانه و ورای آن ادامه می‌دهد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در این سخنرانی، که در آیندهٔ رابطه با ایران می‌تواند پیامدهایی مهم در بر داشته باشد، به‌صراحت مدعی شد که بر پایهٔ اطلاعات قابل‌اتکایی که دراختیار او قرار دارد دیگر “قادر به تأیید پایبندیِ ایران به توافق هسته‌ای نیست” و اضافه کرد که “ما به مسیری که نتیجهٔ قابل پیش‌بینی آن خشونت و ترور بیشتر و تهدید واقعی توسعه هسته‌ای ایران است، ادامه نخواهیم داد.” او همچنین هشدار داد: “اگر موفق نشویم به‌همراه کنگره و متحدان‌مان به راه‌حلی دست یابیم، به این توافق پایان می‌دهیم.”
ترامپ همچنین با اعلام برخی تصمیم‌ها در مورد موافقت‌نامهٔ برجام، عملاً سعی کرد که نه‌تنها دست خود را در تصمیم‌گیری باز نگه دارد، بلکه کنگرهٔ آمریکا را هم مسئول تصمیم‌گیری دربارهٔ ماندن یا نماندن در برجام کرد و به کنگرهٔ آمریکا ۶۰ روز فرصت داد تا در این بارهٔ که آیا ایالات‌متحده باید به‌اجرای برجام ادامه دهد یا بار دیگر سیاست تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای را دنبال کند، تصمیم‌گیری کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا به‌شدت از عملکرد سپاه پاسداران در منطقه و “حمایت آن از اقدامات تروریستی” انتقاد کرد و گفت که به وزارت خزانه‌داری آمریکا اختیار می‌دهد تا سپاه پاسداران را به فهرست تحریم‌ها بیفزاید. هم‌زمان با سخنان ترامپ، وزارت خزانه‌داری آمریکا هم اعلام کرد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به فهرست تحریم‌های خود افزوده است.
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین در سخنرانی خود به‌طور نمایشی و مصنوعی با مردم ایران ابراز همبستگی کرد. او درحالی مدعی حمایت از مردم ایران و اعتراض‌های سیاسی و اجتماعی آن‌ها شد که سیاست‌های مخرب امپریالیسم آمریکا، ازجمله اِعمال تحریم‌هایی غیرانسانی به کشورشان و همچنین جنایتکاری‌ها و اجحاف‌های دولت‌های ایالات‌متحده آمریکا در عرصهٔ تحولات ایران چه در گذشتهٔ دور، چه در سال‌های انقلاب و چه در دهه‌های اخیر، به‌طور گسترده افشا و اثبات شده‌اند.
گرچه تصمیم دونالد ترامپ به امضا نکردن تائیدنامهٔ نوبتی در ارتباط با اجرا کردن یا اجرا نکردن تعهدات طرف ایرانی به‌معنای کنار گذاشتن یکپارچهٔ موافقت‌نامه و خروج یک‌بارهٔ آمریکا از آن نیست، اما واضح است که آمریکا ادامه دادن به تقابل خصمانه و فشار بر ایران و متحدانش در منطقه را در حکم مانع‌هایی کاملاً ناپذیرفتنی در ارتباط با سلطه‌جویی همه‌جانبه‌اش بر خاورمیانه افزایش می‌دهد. بحث‌های چند روز گذشته در کمیتهٔ امورخارجی مجلس نمایندگان ایالات‌متحده و مصوبه آن در روز ۲۰ مهرماه، قصدِ ایالات‌متحده را به اِعمال سختگیری‌هایی بی‌سابقه در زمینهٔ اجرای موافقت‌نامهٔ برجام و گسترشِ سرخود و تحریک‌آمیزِ حیطهٔ پوشش و عمل تعهدات ایران تا عرصه‌هایی را در بر گیرد که قبلاً زیر پوشش قرارداد نبوده‌اند، ازجمله موضوع برنامهٔ آزمایش موشک‌های بالستیکی از سوی ایران و همچنین حمایت رژیم ایران از متحدان خود در منطقه، آشکار می‌کند.
دیگر امضا کنندگان موافقت‌نامهٔ برجام و ازجمله کشورهای عضو اتحادیهٔ اروپا و نیز کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین، ضمن مخالفت آشکارا با تصمیم گرفته‌شده از سوی دولت آمریکا، نگرانی جدی خود را از سیاست آمریکا در منطقه ابراز کرده‌اند. خانم فدریکا موگرینی، نمایندهٔ عالی‌رتبه اتحادیهٔ اروپا و مسئول سیاست‌خارجی آن، در واکنش به سخنان ترامپ تأکید کرد که “برجام یک توافق داخلی آمریکا نیست” و افزود: “این یک توافق دوطرفه نیست و یک کشور نمی‌تواند یک‌طرفه برجام را رد کند.” موگرینی با بیان اینکه توافق هسته‌ای همچنان نتیجه‌بخش است، چراکه بر اساس اعتماد بنا نهاده شده است، گفت: “هیچ رئیس‌جمهور کشوری نمی‌تواند برجام را لغو کند. اتحادیهٔ اروپا و جامعهٔ جهانی متعهدند تا توافق هسته‌ای را حفظ کنند.”
لازم به یادآوری است که، در دومین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران خارجهٔ ایران و کشورهای “پنج به‌علاوهٔ یک” در جریان برگزاری هفتادودومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در روز ۲۹ شهریورماه امسال، روابط دوجانبهٔ واشینگتن با تهران موردبررسی قرار نگرفت. پیشنهاد چنین بررسی‌ای از سوی آمریکا مطرح نشد و بنابراین بررسی هم نشد. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا، بر پایهٔ هشت گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی- که با شرکت کارشناسان آمریکایی تنظیم شده است- در پایان نشست مشترک وزیران خارجه، گفت ایران الزامات معاهده را به‌طورکامل رعایت کرده است و اینکه موافقت‌نامه ثبتِ رسمی شده و طبق قرارداد ضرورتی برای از سرگیریِ مذاکرات وجود ندارد.
حزب تودهٔ ایران، از سوی دیگر نگران چشم‌انداز خطرناک موضع‌گیری‌های ماجراجویانهٔ محتملِ محفل‌های محافظه‌کار و ارتجاعی در رژیم حاکم بر کشور است که با تشبث به تصمیم ترامپ به تائید نکردن پایبندیِ ایران به تعهدات خود در رابطه با موافقت‌نامهٔ برجام، به افزایش درگیری و تنش در منطقه یاری کنند. چنین خطری را در اظهارنظرهای غیرمسئولانه و جنجال‌برانگیز علی‌اکبر ولایتی، مشاور ارشد علی خامنه‌ای در امور بین‌المللی، و محمدعلی جعفری، فرماندهٔ کل سپاه پاسداران رژیم، به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد. فرماندهٔ سپاه پاسداران در واکنشی تحریک‌آمیز به تصویب قطعنامه مجلس نمایندگان آمریکا در روز ۲۰ مهرماه در محکوم کردن رژیم برای اقدام به آزمایش موشک‌های بالستیکی و خبر احتمال گنجاندن نیروهای تحت فرمان او در لیست نیروهای تروریست و مورد تحریم قرار گرفتن سپاه، گفته بود: “ایالات‌متحده قبل از اعمال تحریم‌های جدید، بهتر است که شبکه پایگاه‌های خود در خاورمیانه را از محدودهٔ ۲۰۰۰ کیلومتری بُرد موشک‌های بالستیک ایران خارج کند.”
حزب تودهٔ ایران، ضمن محکوم کردن شدید سیاست‌های تنش‌برانگیز، مداخله‌جویانه و غیرمسئولانهٔ دونالد ترامپ، دربارهٔ اقدام‌ها و ابرازنظرهای تحریک‌آمیز و ماجراجویانه هشدار می‌دهد. هرگونه اقدام و ابرازنظر تحریک‌آمیز که ابعاد درگیری‌ها را وسیع‌تر کند میهن‌مان را در معرض خطر تهاجم مستقیم امپریالیسم آمریکا یا متحدان مستقیم و غیرمستقیمش قرار می‌دهد. در ماه‌های اخیر، و به‌ویژه پس از بازدیدهای رسمی ترامپ و هیئت عالی‌رتبهٔ همراهش از عربستان سعودی و اسرائیل در اوایل خردادماه ۹۶، روشن است که آمریکا اقدام‌ها و سیاست‌هایش را با دولت‌های اسرائیل و عربستان سعودی هماهنگ می‌کند.
حزب تودهٔ ایران نگران است که به‌کار گرفتن تحریم‌های اقتصادی پردامنه‌تر بر ضد ایران از سوی دولت آمریکا، به‌هر بهانه‌یی، بر زندگی مردم ایران که در شرایطی بسیار دشوار کار و فعالیت می‌کنند و همچنین بر مبارزهٔ مردم برای صلح و دموکراسی در ایران، اثرهایی ویران‌کننده خواهد داشت. ما تأکید می کنیم که هرگونه دخالت خارجی در امور کشور ما نه تنها به مبارزۀ مردم برای آزادی و رهایی از چنگال رژیم استبدادی یاری نمی رساند بلکه ابزاری خواهد بود در دست مرتجعان حاکم برای تشدید جو سرکوب و خفقان. حزب تودهٔ ایران، از تمام نیروها و محفل‌های صلح دوست در جهان می‌خواهد که باسیاست‌های غیرمسئولانه و ماجراجویانهٔ دولت ایالات‌متحده که بدون شک احتمال جنگی جدید را در خاورمیانه افزایش می‌دهد، فعالانه مخالفت کنند. حزب ما بر این باور است که، همهٔ اختلاف‌های موجود می‌توانند و می‌بایست در چارچوب قانون‌های ناظر بر روابط بین‌المللی و بر اساس منشور سازمان ملل متحد و نیز از مسیرهای دیپلوماتیک و بر پایهٔ حقوق راستی مردم میهن‌مان، حل‌وفصل شوند. جز این‌ها، راه دیگری متصور نیست.
کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران
۲۱ مهرماه ۱۳۹۶
