رویکردهای برجامی اروپا، و دلواپسی رژیم ولایت فقیه
با انتخاب دونالد ترامپ به مقام ریاست جمهوری، مقام‌های رژیم جمهوری‌اسلامی واقف بودند که سیاست متفاوت او در مورد “برجام”، رژیم را با چالش‌هایی جدی مواجه خواهد کرد. سخنان دونالد ترامپ در رابطه با برجام، که موضع‌گیری روشن او را آشکار کرد، مقام‌های حکومت اسلامی را به چاره‌جویی‌هایی متفاوت واداشته است. بحثی که در فرآیند این چالش هم‌اکنون به‌شدت جریان دارد به کشورهای اروپایی مربوط می‌شود. هرچند اتحادیهٔ اروپا و روسای کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا حمایت‌شان را از برجام رسماً و علناً اعلام کرده‌اند، اما این باعث نگردیده که این بحث‌وجدل در داخل ایران متوقف بشود.
روزنامه آرمان، ۲۵ مهرماه، به‌قلم زیباکلام، به تشریح وضعیت موجود و مناسبات اروپا با آمریکا می‌پردازد و در نتیجه‌گیری می‌نویسد: “شرکت‌های غربی در وضع دشواری قرار می‌گیرند چراکه بسیاری از آن‌ها مراوداتی با آمریکا دارند و حاضر نیستند آن مراودات تجاری یا اقتصادی را به‌خاطر مراوداتی که با ایران دارند، به خطر بیندازند. به‌عبارت‌دیگر، توتال که آمده و در پارس جنوبی سرمایه‌گذاری کرده، یا فلان شرکت آلمانی که آمده در حمل‌ونقل کشور سرمایه‌گذاری کرده و یا فلان شرکت انگلیسی که آمده در کرمان می‌خواهد به‌کمک سلول‌های خورشیدی برق تولید کند، همهٔ این‌ها اگر کنگره [آمریکا] تصمیمات جدیدی علیه ایران اتخاذ نماید، در وضعیت دشواری قرار خواهند گرفت.” با اینکه این تحلیل زیباکلام واقع‌بینانه است، اما نکتهٔ تأمل‌برانگیز در این مطلب، راه‌حلی است که او ارائه می‌دهد و می‌گوید: “واقعیت آن است که ما فعلاً یک گردنه را پشت سر گذاشته‌ایم که آن هم مخالفت ترامپ بود که فعلاً صورت نگرفت. اما آمریکایی‌ها به‌اَشکال دیگر می‌توانند برای ما ایجاد دردسر نمایند. لذا جای آن دارد که از خود بپرسیم چه سیاست‌هایی می‌تواند بهتر و درست‌تر درخدمت خیر و صلاح منافع ملی جمهوری‌اسلامی ایران باشد و آیا زمان رفتن به سمت کاستن از تنش‌ها با آمریکا فرانرسیده است؟”
جهان صنعت، ۲۵ مهرماه، به‌قلم صلاح‌الدین هرسینی، با این سؤال که: “اما باید پرسید آیا امید و اعتمادی به پایداری اروپا بابت ماندن در کنار ایران و برجام وجود دارد یا موقتی است و دست‌خوش تغییر می‌شود؟”، نوشت: “به‌واقع ترس تروئیکای اروپایی از تنبیه و مجازات آمریکا بابت همراهی نکردن‌شان با ترامپ می‌تواند دلیل همسویی این سه کشور با آمریکا در برجام و ایران شود.” هرسینی راه‌کاری مشابه زیباکلام ارائه می‌دهد و می‌نویسد: “لازم است ایران از فرصت به‌دست آمده از همسویی اروپا برای حفظ برجام و مزایای پیش‌بینی‌شده در آن استفاده کند و رفتارهای خود را منطبق با روح برجام کند. در یک‌کلام، ذوق‌زدگی کنونی مسئولان از رفتارهای حمایت‌گرانه اروپا باید جای خود را به منطق و عمل‌گرایی بدهد.”
روزنامه فرهیختگان، ۲۷ مهرماه، در مطلبی به این مسئلهٔ بالا پرداخته و سؤال‌هایی گوناگون مطرح می‌کند و درنهایت می‌نویسد: “… ایران باید درعین‌حال که به اتحادیه اروپا و وجوه صداقت در رفتار و کنش اتحادیه اروپا به‌طور جدی می‌نگرد و از آن بهره می‌برد، نباید فراموش کند که در بزنگاه‌های تاریخی نه‌تنها اروپا بلکه چین و روسیه نیز در اردوگاه ایالات‌متحده آمریکا در مقابل ایران قرار می‌گیرند.” و در جایی دیگر ادامه می‌دهد: “…ایران باید درعین‌حالی که نسبت به اروپا و وضعیت آینده اروپا امید دارد، نمی‌تواند درنهایت میان اروپا و ایالات‌متحده آمریکا در تحلیل نهایی این قضیه تمایز و جداسازی کند.”
جوان آنلاین، ۲۸ مهرماه، در اشاره‌ای که به‌همین موضوع هم ربط پیدا می‌کند، به سفر احتمالی رئیس‌جمهور فرانسه پرداخته و می‌نویسد: “دولتی‌ها باید ابتدا یک کُد به ملت ارائه دهند که فرانسه در چهل سال گذشته جلوی آمریکا ایستاده یا خلاف آمریکا عمل کرده باشد.” جوان آنلاین، ۲۹ مهرماه، بار دیگر این موضوع را مهم یافته و می‌نویسد: “دولت‌های اروپایی بعد از یک هفته تاخت‌وتاز کم‌سابقه به نطق جمعهٔ قبل دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در مورد ایران، لایهٔ جدیدی از سیاست اروپایی در مورد ایران را نمایان کردند. رهبران ۲۸ دولت اروپایی روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای مشترک از توافق هسته‌ای با ایران به همان شکلی که هست حمایت کردند و درباره تبعات ٬لغو برجام… برای امنیت امریکا، متحدان اروپایی و منطقه٬ هشدار دادند. با این حال آن‌ها می‌گویند از برنامهٔ موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران نگران‌اند و خواستار گشوده شدن مسیری جداگانه برای مذاکره دربارهٔ این دو موضوع شده‌اند.”
روزنامه خراسان، ۲۹ مهرماه، در اشاره به جلسهٔ سران اروپا و بیانیهٔ پایانی آن، نوشت: “هرچند این بیانیه به برنامه‌های موشکی و منطقه‌ای ایران اشاره‌ای نداشته است، اما… مرکل، ترزا مِی و ماکرون در مواضعی هم سو با مقامات آمریکا علیه کشورمان، در سخنانی جداگانه تأکید کردند: ٬درحالی‌که ما از حفظ برجام حمایت می‌کنیم، نگرانی خود را دربارهٔ برنامهٔ موشک‌های بالستیکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور که مغایر مصالح امنیتی اروپاست اعلام می‌کنیم. ما آماده‌ایم در این زمینه در همکاری تنگاتنگ با آمریکا و دیگر شرکای ذی‌نفع، اقدامات مناسبی را انجام دهیم٬.”
روزنامهٔ صبح نو، به‌تفصیل به تاریخچهٔ مذاکرات اتمی ایران و کشورهای غربی پرداخته و در مواردی بدعهدیِ کشورهای اروپایی را یادآوری کرده و همچون روزنامهٔ خراسان سخنان مرکل، ماکرون و ترزا می در اجلاس سران اروپا را آورده است.
روزنامهٔ کیهان، ۲۹ مهرماه، می‌نویسد: “تصور ایجاد شکاف بین اروپا و آمریکا، به همان اندازه مضحک است که روزگاری توهم ایجاد شکاف در داخل حاکمیت آمریکا بود! آن حرف‌ها را که یادتان هست!؟ شکاف بین کنگره و کاخ‌سفید! شکاف بین جمهوری‌خواه‌ها و دموکرات‌ها و مطایبات دیگری از این دست! حالا هم برخی معتقدند باید با اروپا مماشات کرد، قراردادهای جدید و اغواکننده‌ای منعقد کرد تا آن‌ها را به ماندن در برجام تشویق کنیم! یعنی راهی را که یک‌بار با آمریکا رفتیم، حالا با اروپایی‌ها از نو شروع کنیم!”
در رابطه با این چالش رژیم ولایت فقیه با مسئلهٔ برجام و ترامپ، توضیح زیادی لازم نیست. سابقهٔ این رژیم فاسد و ضدِ مردمی به‌روشنی این واقعیت را اثبات کرده است که با تمکین به خواست‌های قدرت‌های غربی، پروژهٔ کُرنش “قهرمانانه” درنهایت به‌‌اجرا درمی‌آید. بهای این کرنش‌های مداوم، عقب‌نشینی و حراجِ منابع ملی در برابر حفظ رژیم سرکوب‌گر است.
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۳۷، ۸ آبان ماه ۱۳۹۶
