برنامه‌یی برای مبارزه با آلودگی هوا وجود ندارد
آلودگی هوا در تهران و دیگر شهرهای بزرگ به پدیده‌یی عادی تبدیل شده است. روزنامهٔ آرمان، ۲۷ آذرماه، در این ارتباط نوشت: “روز گذشته شصتمین روز آلودهٔ سال ۹۶ در تهران بود. کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران هم مقاطع تحصیلی پیش‌دبستانی، ابتدایی و مهدکودک غیر از فیروزکوه و دماوند را تعطیل اعلام کرد.” روزنامهٔ آرمان در ادامه با اشاره به غلظت آلاینده‌ها از تمهیدات اعلام‌شده خبر داد که اجرای طرح روزهای زوج و فرد خودروها، استقرار نیروهای اورژانس در میدان‌ها و تعطیلی مدارس را شامل می‌شود.
روزنامهٔ آرمان به‌نقل از یک فعال حوزهٔ محیط زیست، نوشت: “با توجه به کاهش بودجه، اعتبارات و امکانات دولت در سال‌های آینده در مسئله آلودگی هوا هیچ روند کاهشی ملاحظه نمی‌شود. با این تفاسیر بر میزان آلودگی هوا در کلان‌شهرهای کشور افزوده می‌شود. به‌گفتهٔ او در آینده تعداد روزهای آلوده افزایش می‌یابد، چون دو راه‌حل اساسی همچون تعویض خودروهای فرسوده و اصلاح سیستم‌های گرمایشی منازل متضمن بودجه است، اما با بررسی شرایط بعید است این اقدام انجام شود.” روزنامهٔ آفتاب یزد نیز، در همان تاریخ، نوشت: “جالب اینجاست که مسئولین فکری اساسی به‌حال این مشکلی که هرساله به‌هنگام پاییز گریبان‌گیر شهر تهران می‌شود، نمی‌کنند و تنها دست به تعطیلی مدارس آن هم در مقطع ابتدایی می‌زنند. انگار مابقی شهروندان سیستم بدن‌شان مجهز به دفع آلودگی هواست! از سوی دیگر اگر باد و باران به داد شهروندان نرسد، روزهای آلوده همچنان ادامه خواهد داشت.” روزنامهٔ ایران در اشاره به آلودگی هوا در تهران و یازده شهر دیگر، به‌نقل از یوسف رشیدی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه بهشتی، نوشت: “نوع تصمیماتی که در هر کشور و شهری برای نحوهٔ مدیریت آلودگی هوا گرفته می‌شود به نوع رویکرد مدیران آن و اینکه تا چه اندازه به سلامت مردم اهمیت می‌دهند بستگی دارد. اما من کلاً نسبت به اینکه فقط در مواقع اضطرار کاری شود زیاد اعتقاد ندارم. فرض کنیم در این روزهای بحرانی اصلاً همه‌جا را هم تعطیل کردیم اما آیا مشکل آلودگی هوا واقعاً حل می‌شود، اجرای طرح ترافیک، زوج و فرد و حتی اجرای زوج و فرد از دَرِ منزل، همهٔ این‌ها مسکن‌های مقطعی هستند که دو مورد اول با گذشت زمان امروز دیگر کارایی لازم را هم ندارد و کم‌اثر شده چون تولید آلودگی را کاهش نداده‌ایم.” روزنامهٔ جوان، ۲۹ آذرماه، در مطلبی، مقصر را مردم عادی دانسته و می‌نویسد: “بخش عمده سیاه شدن مشق و درس دانش‌آموزان ایرانی به فرهنگ همه ما ایرانی‌ها بازمی‌گردد. بیش‌ترین هزینه‌های مادی را خرج فرزندمان می‌کنیم، اما با خودروی تک‌سرنشین در خیابان‌های شهر تردد می‌کنیم، معاینه فنی را مسخره و سرسری می‌گیریم، قانون نصب کاتالیزور بر اگزوز خودروهای سنگین را با وجود لازم‌الاجرا بودن چندساله اجرا نمی‌کنیم، با زدوبند، موتورهای بی‌کیفیت و آلوده‌کننده تولید می‌کنیم و حق‌السکوت را به نهادهای ناظر می‌پردازیم و بسیاری دیگر از این‌گونه کارها. همه این‌ها موجب غصه‌دار شدن قصه هرساله تعطیلی مدارس و دانش‌آموزان ایرانی شده است و باز هم می‌شود.” روزنامهٔ همدلی، ۲۷ آذرماه، نوشت: “بحث آلودگی هوا که امسال به‌غیر از تهران گریبان‌گیر چند کلان‌شهر کشور مانند ارومیه، تبریز، اراک و… نیز شده، از مباحثی است که بارها و بارها توجه رسانه‌ها و افکارعمومی را به‌خود جلب کرده است، و در این سال‌ها به قدری به آن پرداخته شده، که به یک داستان تکراری و موضوع ٬نخ‌نما٬ تبدیل شده است. همین موضوع تکراری ٬نخ‌نما٬ که معمولاً در نیمه دوم سال و در زمان سرما خود را نشان می‌دهد، هرساله بلای جان پایتخت‌نشینان می‌شود و جان هزاران نفر از شهروندان تهرانی را تهدید می‌کند. اما ازآنجاکه کسی تاکنون ارادهٔ جدی برای حل این مشکل از سوی مسئولان شاهد نبوده است، شهروندان تهرانی کم‌کم به این موضوع خو گرفته و زندگی مسالمت‌آمیزی با این غول خاکستری را در پیش گرفته‌اند، حتی برخی شهروندان به‌خود قبولانده‌اند که لابد زندگی شهرنشینی همین است و این آلودگی هوا بخش جدایی‌ناپذیری از آن محسوب می‌شود. درواقع پذیرفتند این معضل قرار نیست به این سادگی‌ها دست از سر آن‌ها بردارد.” روزنامهٔ بهار، ۲۸ آذرماه، در رابطه با طرحی که فراموش شد، نوشت: “معصومه ابتکار از طرحی سخن می‌گفت که به‌گفتهٔ خودش بیش از ۷ سال به‌طول خواهد انجامید اما با اجرای آن دیگر کلان‌شهری در تهران آلوده نخواهد ماند. طرح جامع مبارزه با آلودگی هوا که در دولت نهم و دهم که رئیس دولت آن محیط زیست را محیط نیست می‌نامید کاملاً نادیده گرفته شده بود و ابتکار از انجام این طرح از ابتدا سخن می‌گفت. … حالا پس از گذشت یک سال از آن روزها، هوای تهران همچنان آلوده است اما دیگر خبری از طرح جامع مبارزه با آلودگی هوا نیست و انگشت اتهام نیز به سمت کسی روانه نمی‌شود. تنها مدارس تمام مقاطع تحصیلی تعطیل می‌شود آن هم به‌این دلیل که راهکار دیگری وجود ندارد! بودجه‌ای برای محیط زیست نیست! ارگان‌های مختلف دولتی هم دراین‌باره وظیفه‌ای بر عهده ندارند!”
مطالب انتشار یافته در رسانه‌های داخلی و سخنان مقام‌های مسئول در این زمینه، کپی همان مطالبی است که هرساله آن‌ها را می‌خوانیم یا می‌شنویم. ما معتقد نیستیم که مبارزه با آلودگی هوا در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است. این مهم نیازمند برنامه مدون، علمی، پیوسته و عملی‌ای است که قاعدتاً زمان‌بَر هم است. نکتهٔ از یاد برده‌شده در اینجا این تأکید است که این هدف‌گذاری نیازمند یک شروع است. آلودگی هوا ریشه در حاکمیت فساد و سرکوب‌گری هم دارد. اگر به سابقهٔ آلودگی هوا در ایران بخواهیم اشاره کنیم باید یادآور شویم که این آلودگی در زمان رژیم شاه هم وجود داشت، ولی تنها منحصر به تهران بود. در آن زمان هم گاه‌وبی‌گاه هشدارها به مردم عادی داده می‌شد. این روند در سال‌های اخیر به دلایلی گوناگون افزایشی نگران‌کننده داشته است. ما نزدیک به سه دهه است که افزایش روند آلودگی هوا را شاهدیم و باوجود آن تمامی دولت‌ها در این مورد بی‌عملی نشان داده‌اند. تمامی شواهد موجود نشان می‌دهند که هیچ عزم جدی‌ای برای مقابله با این معضل در دولت روحانی وجود ندارد.
به نقل از «نامه مردم» شماره ۱۰۴۱، ۴ دی ماه ۱۳۹۶
