ناآرامیهای اجتماعی، و لزوم سازماندهی اعتراضها
سایت فرارو، ۲۹ فروردینماه، در گزارشی خبری، نوشت: “شهرهای مرزی استان کردستان در روزهای اخیر شاهد اعتراض بازاریان کسبه به بسته شدن مرزها است. بانه، مریوان، سقز و جوانرود ازجمله شهرهایی است که گفته میشود اعتراضها در آنها گسترده بوده است. این اعتراضات از روزهای ابتدایی فروردینماه آغاز شد، بهمرور گستردهتر شد. روز گذشته بازاریان مریوان با پهن کردن سفرههای خالی در خیابان به وضعیت موجود اعتراض کردند. این بازاریان به ٬بسته شدن معابر موقت مرزی٬ و ٬طرح دولت در ساماندهی مرزها و بالا رفتن تعرفههای گمرکی٬ معترضاند.”
روزنامه شرق، در اشاره به سفر جلیلی به بانه، نوشت: “نشست سعید جلیلی، عضو ارشد شورایعالی امنیت ملی در مسجدجامع شهر بانه که شامگاه ۲۹ فروردین برای تشریح دلیل بسته ماندن مرزها برگزار شده بود، با اعتراض مردم، بهدلیل عدم دریافت پاسخی قانعکننده، نیمهکاره رها شد.” روزنامه شرق، اظهارات احسان هوشمند، پژوهشگر مطالعات قومی، را دربارهٔ دلایل اعتراضات مردم بانه آورده است که میگوید: “اعتصابی که انجام شده، فقط مربوط به کولبرها نیست و بهدلیل تبعاتی است که این تصمیم برای شهرهای مرزی کشور داشته است. هزاران نفر در داخل شهر از طریق کالاهایی که کولبران وارد کشور میکردند، ارتزاق میکنند.” بهگفتهٔ این کارشناس، در سه استان غربی شامل کرمانشاه، کردستان و آذربایجانغربی، ۱۵۰ هزار نفر از طریق تجارت چمدانی و کولبری درحال ارتزاق مستقیم هستند.” روزنامهٔ اعتماد، ۱ اردیبهشتماه، در گزارشی دربارهٔ اعتراضات مردم در کازرون، نوشت: “جمعی از شهروندان کازرون در روزهای گذشته در اعتراض به برخی تصمیمات مربوط به تقسیمات ارضی کشوری و استانی دست به برگزاری تجمعات اعتراضی زدند و با این وجود معتقدم دلیل اصلی این اعتراضها فراتر از انتقاد نسبت به تقسیم این شهرستان به دو شهرستان، ریشه در وضعیت نامساعد معیشتی و اقتصادی مردم این شهر دارد.” سایت رادیو زمانه، ۳۱ فروردینماه، در خبری که به همین اعتراض ربط داشت، نوشت: “بعد از اصفهان، اکنون نوبت کازرون است. راهپیمایی معترضان در کازرون صبح جمعه ۳۱ فروردین آغاز شد. معترضان سپس به مصلیٰ شهر، محل برگزاری نمازجمعه رفتند و با سردادن شعارهایی مانند ٬دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست٬ نمازجمعه شهر را بههم زدند.” روزنامهٔ اعتماد، ۱ اردیبهشتماه، مطلبی دیگر دربارهٔ اعتراضات کشاورزان در اصفهان آورد و نوشت: “داستان اصفهان سر دراز دارد. ماجرا تنها رودخانهٔ خشک میانه شهر نیست. بقای کشاورزان شرق اصفهان به بقای زایندهرود گره خورده است. اعتراضها گرچه در دی و بهمن بهشکلی پراکنده اتفاق افتاد اما اسفند ۹۶ کشاورزان شرق اصفهان شکل جدیدیتر و پررنگتری به اعتراضات بخشیدند. ۹ اسفند روبهروی بخشداری شهر اصفهان تجمع کردند. پس از مدتی مردم عادی نیز در شهر اصفهان با کشاورزان ورزنه و اژیه و… همراه شدند و تجمع اعتراضی روی پل خواجو اتفاق افتاد. پس از آن هم صدها کشاورز معترض با تخریب بخشی از شبکه انتقال برق ایستگاه پمپاژ آب در ورزنه، بهطور موقت جلوی انتقال آب به یزد را گرفتند.” خبرگزاری ایسنا، با انتشار خبری نوشت: “چند روز پیش فیلمی حدوداً دو دقیقهای از درگیری پیش آمده میان مأموران گشت امنیت اخلاقی با چند دختر جوان در یک پارک در فضای مجازی ازجمله تلگرام، توئیتر، اینستاگرام و… منتشر شد. فیلمی که در آن مأمور زن پلیس با دختری جوان درگیر شده و در این میان جملات نامناسبی هم میان طرفین ردوبدل میشود و در پایان فیلم منتشر شده نیز مشخص نمیشود که آیا مأموران این دختر را که ظاهراً بهدلیل حجاب نامناسب وارد مشاجره با پلیس شده بود به مقر پلیس منتقل کردند یا خیر.” روزنامه اعتماد، اول اردیبهشتماه، مینویسد: “نیمنگاهی به چرایی و چگونگی این نارضایتیها نشان میدهد که مسائل سیاسی کمترین نقش را در بروز این اتفاقات ایفا میکنند. مشخصاً ماجرای اعتراضات کشاورزان اصفهانی به نبود آب و پیامدهای اقتصادی آن برمیگردد. مردم بانه، جوانرود، سقز، مریوان، سردشت و پیرانشهر طی یک هفته گذشته سفرههای خالی خود را کف خیابان پهن کردهاند تا این پیام را به گوش مسئولان برسانند که بستن معابر کولبری نتیجهای غیر از افزایش فقر در منطقه ندارد. خوزستانیها عملکرد نادرست رسانهٔ ملی را دستاویز آن کردند که بگویند نگاه قومیتی را برنمیتابند. مردم کازرون نیز در یک هفته گذشته علیه نمایندهٔ منتخب خود در مجلس شورای اسلامی شعار دادند تا معلوم شود که این مردم اگر لازم باشد و راضی نباشند رأی خود را پس خواهند گرفت. هیچیک از این اعتراضات رویکرد سیاسی نداشته است اما بعضاً شاهد برخورد ناصحیح با معترضان بودیم.” روزنامه قانون،۲ اردیبهشتماه، با اشاره به “صدای آژیر قرمز”، نوشت: “همه این رویدادها در یک ماه رخ داد! در نخستین ماه سال جاری. این رویدادها صرفاً در یک حوزه رخ نداد. حوزهٔ گستردهای از نهادها و دستگاههای دولتی و حکومتی در شکلگیری و استمرار رویدادهای فوقالذکر نقش داشتهاند. مشاهده میشود که نخستین ماه سال مملو از بحرانهای مختلفی بوده که قوای مختلف درگیر آن بودهاند. با این وضعیت آیا باید بپذیریم که با بحرانهای متنوع در حوزههای مختلف روبهرو بوده و نیازمند تدبیری جامع و همهگیر هستیم، یا اینکه با اقداماتی، مثل پاک کردن صورت مسئلههایی، مانند فیلتر کردن تلگرام سر خودمان را کبک گونه زیر برف کنیم؟”
همانطور که در گزارشهای بالا هم اشاره شده است، ناآرامیهای گوناگون به بهانههای مختلف در ایران بیسابقه نیست، اما افزایش این ناآرامیها در طول یکی دو هفته گذشته که خبرهای آن در بالا نقل شدند، عمق نارضایتیهای مردم از رژیم ولایت فقیه را بهروشنی نشان میدهند. نکتهٔ تأملبرانگیز اینکه، حاکمیت نمیتواند بهآسانی این اعتراضها را سرکوب کند، اما ادامه چنین وضعیتی نگرانهایی جدی بههمراه آورده است که در اظهارات بعضی مقامهای دولتی و رسمی شاهد آن هستیم. این اعتراضها نیازمند سازماندهیای هستند که از درون خود این اعتراضها سر برون آوَرَد. نیروهایی معین در خارج از کشور، با همکاری رسانههای دیداری و شنیداری دولتهای انگلیس و آمریکا، درصدد برآمدهاند تا از این اعتراضها بهنفع جریان و گروه خاص سیاسی ای بهرهبرداری کنند، اما خوشبختانه رؤیای این رسانهها تا کنون تحقق پیدا نکرده است. باید امیدوار بود در وضعیتی که این اعتراضها ادامه دارند و گسترده میشوند، آلترناتیوی مردمی از درون این اعتراضها و بهنفع مردم، شکل بگیرد.
به نقل از «نامه مردم» شماره ۱۰۵۰، ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷