روحانی برای انکارِ بحران اقتصادی، دست به‌دامن رسانه‌ها شد
روزنامه ایران، ۲۴ خردادماه، سخنان روحانی در دیدار با گردانندگان رسانه‌ها را نقل کرد. روحانی با بیان اینکه امروز بار سنگینی برعهده شما اصحاب رسانه قرار دارد، گفت: “امروز مشکل اصلی ما، مشکل اقتصادی، فرهنگی یا امنیتی نیست، بلکه مشکل اصلی امروز ما جنگ روانی است. بزرگ‌ترین غم برای یک ملت زمانی است که رسانه‌های بیگانه مرجع او باشند. در کمتر جایی دیده‌ام که یک ملت این‌گونه به رسانه‌های بیرونی اعتنا کنند، این وضعیت باید اصلاح شود و رسانه‌های داخلی مرجع اطلاع‌رسانی به مردم باشند.”
روحانی در این سخنان ادعا کرد دولتش در عرصه‌های گوناگون دستاورد داشته است و با یادآور شدن چندین مورد، از همه رسانه‌ها خواست تا تمام توان و تلاش‌شان را برای صداقت و ادای امانت به‌کار گیرند. سخنان روحانی در زمانی ایراد شد که به‌خصوص اوضاع اقتصادی فشار فزاینده‌ای را بر مردم وارد کرده و گسترش اعتراض‌های مردمی را هم باعث شده است. اظهارات روحانی این معنا را داشت که: نباید وخامت اوضاع را رسانه‌ای کرد. به‌رغم این سخنان، واقعیت‌های موجود وضعی را به‌وجود آورده که تمامی مقام‌های حکومتی را نیز به واکنش واداشته است. علی خامنه‌ای، ولی فقیه رژیم، در سخنانی که در نماز عید فطر ایراد کرد، ازجمله به مسائل اقتصادی اشاره کرد و گفت: “امروز توطئهٔ اصلی دشمن عبارت از ٬فشار اقتصادی٬ به توده‌های مردم برای خسته و ناامید کردن آنان است.” او همه دستگاه‌های حاکمیتی و مسئولان را به تلاش بی‌وقفه برای مقابله با این توطئه توصیه کرد و اظهار داشت: “یک کانون مرکزی با حضور سران ۳ قوه و فعالان اصلی قوا برای رسیدگی به مسائل اقتصادی تشکیل شده است که این کانون باید مسائل اقتصادی را قدم به قدم دنبال کند، تصمیم‌های قاطع بگیرد و آنها را اجرا کند.” خامنه‌ای با اشاره به وجود نقدینگی بالا در کشور افزود: “صاحبان این نقدینگی، آن را به سمت تولید هدایت کنند تا چرخ‌های زندگی مردم به حرکت دربیاید.” سخنان روحانی و علی خامنه‌ای نکته‌یی واحد در بر دارد که هر دو نفر عمداً آن را به‌زبان نیاوردند: در طول نزدیک به چهل سال حاکمیت اسلامی، اکثریت مردم ایران همواره زیر فشار اقتصادی قرار داشته‌اند و موضوع نقدینگی که خامنه‌ای به آن اشاره می‌کند، دُم درازی است که از پشت رژیم حاکم درآمده و بزرگ و بزرگ‌تر شده است. برای اینکه مشخص شود این نقدینگی‌ها- یعنی نقدینگی‌هایی که قرار است در راه تولید مصرف شود- کدامین مسیر را طی کرده‌اند، به خبر مندرج در سایت انتخاب، ۷ فروردین‌ماه، استناد می‌کنیم. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه بیش از ۳۰ میلیارد دلار ارز در طول ماه‌های پایانی سال ۹۶ از کشور خارج شده، گفت: “همچنین ۲۰ میلیارد دلار ارز هم خارج از شبکه بانکی نگهداری می‌شود.” محمدقلی یوسفی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در مصاحبه با روزنامهٔ جهان صنعت، ۲۷ خردادماه، به نکته‌یی تأمل‌برانگیز اشاره کرده و می‌گوید: “یکی از اصلی‌ترین معضلات کشور که از اوایل انقلاب تا به‌امروز ادامه داشته به مسائل و مشکلات بانکی مربوط می‌شود. در سیستم بانکی کشور به‌راحتی می‌توان حیف‌ومیل‌های ایجاد شده در سطح اقتصاد را دید. به‌بیانی دیگر، از طریق سیاست‌های پولی است که می‌توانیم پی‌ببریم منابع پولی کشور در کجا هزینه می‌شود و در کنار آن چه میزان نقدینگی در جامعه شکل گرفته و چگونه این نقدینگی‌ها و پول‌های سرگردان باعث به‌هم‌ریختگی اقتصادی شده‌اند.” روزنامه جهان صنعت، در همان تاریخ، به بررسی اقدام‌های دولت روحانی برای سروسامان دادن به اقتصاد اشاره می‌کند و می‌نویسد: “اگرچه موج گرانی فقط مختص به‌بازار سکه نیست و بازارهایی نظیر خودرو و مسکن نیز نوسانات شدیدی را تجربه کردند اما دولت سیاستی جز به‌تاراج گذاشتن منابع ملی در دستورکار قرار نمی‌دهد؛ سیاست‌های مشابهی که پیش از این هم امتحان شده و محکوم به‌شکست شده است و نتیجه‌ای جز گسترش رانت نداشته و فقط کام دلالان را شیرین‌تر کرده است و منابع ملی را ارزان به‌باد داده‌اند.” روزنامه همدلی، ۲۷ خردادماه، در اشاره به سخنان روحانی که گفته بود موضوع گرانی دلایل روانی دارد، نوشت: “سال‌هاست دولت‌ها در واکنش به التهابات بازار و گرانی‌های خبرساز در بازار ارز، طلا، سکه، خودرو و حتی مسکن می‌گویند که جَو روانی در بازار حاکم است و دشمنان در کمین این گرانی‌ها نشسته‌اند. این اظهارنظرها از سوی دولت‌های نهم و دهم جای تعجب ندارد. اما وقتی از زبان روحانی که رئیس دولت تدبیر و امید است، به‌گوش می‌رسد بسیاری را از ایجاد اصلاحات اقتصادی ناامید می‌کند. به‌نظر می‌رسد مردم دیگر توان شنیدن این اظهارنظرها از سوی دولتی که قرار بود با تدبیر و امید کار کند را ندارند.” سایت جامعهٔ نو، ۲۶ خردادماه، به آمار واردات اشاره می‌کند و در سرمقاله‌اش می‌نویسد: “اخیراً گمرک ایران رقمی اعلام کرده که باور به‌آن مشکل است: در دوماههٔ اول سال که فروردینش نیز ماه کاملی نبوده ۱۸۲ هزار قلم کالای وارداتی ثبت سفارش شده است که متجاوز از ۲۰ میلیارد دلار ارزش خواهد داشت. نشانه‌ای از اینکه دولت نمی‌داند دارد چه می‌کند: سیاست ترکیبی انقباض و انبساط حاصل محاسبهٔ عقلانی دولت است یا یک پیشرانه۱ نامحسوس؟” فرشاد مؤمنی، اقتصاددان، در ارتباط با واردات کالای لوکس به کشور، می‌گوید: “در همین دورانی که شدیدترین محدودیت‌ها برای عرصه‌های تولیدی کشــور اعمال می‌شود اما بیشترین گشایش‌ها برای واردات کالاهای لوکس ایجاد شده است. حال سؤال این است چرا در حادترین مناسبات، واردات کالاها و خودروهای لوکس نه‌تنها محدود نمی‌شود بلکه تسهیل هم می‌شود؟” [روزنامه آفتاب یزد، ۲۷ خردادماه]. در سال ۱۳۹۲، در انتخاباتی مهندسی شده، حسن روحانی- کاندیدای مطلوب رهبر- رئیس جمهور شد. روحانی و اعضای کابینه‌اش چه پیش و چه پس از انتخابات، مکرر این نوید را می‌دادند که با امضای توافق برجام، وضعیت اقتصادی میهن بهبود خواهد یافت. حزب تودهٔ ایران، در همان موقع و پس از آن بارها بر این موضوع پافشاری کرد که معضلات اقتصادی بیش از آن‌که به‌دلیل تحریم‌های اقتصادی باشد، ریشه در سیاست‌های اقتصادی تعیین‌شده رژیم دارد، و با توجه به اینکه رویکرد اقتصادی رژیم به سیاست‌های نولیبرالی گرایش دارد، امیدی به بهبود وضعیت اقتصادی مردم متصور نیست. درپیش گرفتن سیاست اقتصادی نولیبرالی، محاصرهٔ اقتصادی ایران از سوی امپریالیسم، و وجود رژیم و دولتی ضدمردمی- رژیم و دولتی که نماینده فاسدترین گروه‌های سیاسی در حاکمیت و قدرت است- آینده‌ای روشن برای مردم و میهن را نوید نمی‌دهند.
———————————–
۱. احتمالاً معادلی فارسی برای واژهٔ Propulsion به‌معنای چیزی را هُل دادن یا راندن به پیش.- نامهٔ مردم.
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۵۴، ۴ تیر ماه ۱۳۹۷
