سازوکار مالی اروپا
روزنامه بهار، ۱۰ آذرماه، در مطلبی خبری به‌نقل از عباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه، نوشت: “ما تا کنون اراده سیاسی در کشورهای اروپایی را شاهد بوده‌ایم و نشانه‌ای نداریم که خلاف این اراده باشد البته آنها هنوز موفق نشده‌اند که راه‌حل‌های عملیاتی موردنیاز برای منافع ایــران را در برجام طراحی و عملیاتی کنند.
ما شــاهد هســتیم که فشارهای آمریکا بسیار زیاد است و گره‌های فنی و حقوقی که بر ســر این راه وجود دارد، بسیار جدی است و اروپایی‌ها درحال تلاش برای باز کردن این گره‌ها هســتند.” سایت خبری- تحلیلی فرارو، ۱۳ آذرماه، به‌نقل از ظریف، وزیر امور خارجه، در ارتباط با سازوکار مالی اروپا، نوشت: “اروپایی‌ها قرار بود این مکانیزم را به‌عنوان اولین قدم راه‌اندازی کنند و تا کنون تلاش‌هایی هم کرده‌اند. به‌نظر احتیاط بیش از حدی از طرف اروپایی‌ها احساس می‌شود، اروپایی‌ها می‌خواهند بدون هزینه برای رفع نگرانی‌های امنیتی، صرفاً از منافع برجام بهره‌مند شوند که این امکان‌پذیر نیست.” روزنامه بهار، در همان تاریخ، در مطلبی تحلیلی، نیز نوشت: “پس از آنکه کشوری حاضر بــه پذیرش میزبانی ســازوکار مالی بین ایــران و اروپا نشــد، عبــاس عراقچی معاون وزیــر امور خارجــه در گفت‌وگویی اعلام کــرد: ٬اروپایی‌ها توان اجرای سازوکار مالی جدیــد با ایــران را ندارند.٬ این ســخنان درحالی بیان شــد که قبــل از او فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیــه اروپا، اعلام کرده بــود: ٬هنوز نمی‌توان تاریخی را بــرای اجرای سازوکار اجرایــی بانکی جدیــد بین ایــران و اروپا اعلام کرد.٬ بیان چنین ســخنانی درحالی بدعهدی اروپایی‌ها را نشان می‌دهد که آنها از زمان اجرای برجام تا کنــون کار چندان شایسته‌ای در جهت استفاده ایران از منافع برجام نکردند و بیشــتر نقــش پلیس بد را بازی کردند.” همین روزنامه در مطلبی دیگر به‌نقل از یلدا راهدار، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران، نوشت: “اگرچه هشــت کشــور مشمول معافیت تحریم آمریکا شده و کماکان از ایران نفت خریداری می‌کنند و ایران هنوز به شرایط بحرانی نرسیده است، اما با توجه به تعلل کشورهای اروپایی در ایجاد سازوکار ویژه مالی به‌نظر می‌رسد بیش از این انتظار کشیدن برای ارائه راهکار اروپایی به صلاح کشور و تولیدکنندگان نباشد. لذا مسئولین بایستی با توسعه تعامل با کشــورهای همسایه و دو قدرت شرقی چین و روسیه تا حدودی تحریم‌ها را خنثی کنند.” روزنامه ایران، ۱۴ آذرماه، سخنان حسن روحانی، رئیس‌جمهور را در شاهرود آورد که گفت: “اگر امریکا بخواهد روزی جلوی فروش نفت ایران را بگیرد، نفتی از خلیج‌فارس صادر نمی‌شود.” روزنامه همدلی، ۱۴ آذرماه، نوشت: “مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در حساب توییترش نوشت که ایران یک فروند موشک بالستیک را که قادر به حمل کلاهک هسته‌ای بود آزمایش کرده است.” و در ادامه مطلبش، به‌نقل از بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، نوشت: “هیچ قطعنامه‌ای در شورای امنیت برنامه موشکی و یا آزمایش‌های موشکی ایران را ممنوع نکرده است.” این روزنامه همچنین نوشت: “سردار ٬ابوالفضل شکارچی٬ سخنگوی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز گفت که ایران به برنامه موشکی خود ادامه می‌دهد.” علی خرم، دیپلمات سابق جمهوری اسلامی، در گفت‌وگو با روزنامه همدلی، در ارتباط با برنامه آزمایش موشکی اخیر، گفت: “به‌نظر من این رفتار، رفتار یک کشوری که در تحریم است، نیست. برای کشوری که در تحریم است و فشارهای سیاسی بر آن وارد می‌شود، انجام چنین رفتارهایی تنها موجب نگرانی کشورهای دیگر خواهد شد و چیزی جز ضرر در پی ندارد.” علی خرم در ادامه گفت‌وگویش، نسبت به تأثیرات این رخداد بر برجام در آینده ، ابراز نگرانی کرد و گفت: “اگرچه تأثیر این رخداد در برجام بستگی به برداشت اروپایی‌ها از این آزمایش موشکی ایران دارد، یعنی اگر این‌گونه برداشت کنند که ایران یک تهدید است بدون شک اقدامات سیاسی در واکنش به این موضوع نشان خواهند داد.” روزنامه خراسان، ۱۰ آذرماه، نوشت: “اگر ما می‌خواهیم به برخورد یا همان ٬مرگ برجام٬ نرسیم و اروپا را قانع کنیم تا به‌جای وقت‌کشی و حرف زدن، پای میز مذاکره امتیازی عملی دهد، باید آنها را قانع کنیم که از خیر بُرد کامل بگذرند و این اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه اروپا از ٬نترسیدن٬ ما برای رویارویی کامل یقین حاصل کند. واقعیت این است که علی‌رغم حرف‌های بعضاً تندی که زدیم رفتار عملی ما از زمان خروج آمریکا از برجام گزاره ٬نترسیدن٬ ما را تضعیف کرده است. ما با خروج آمریکا از برجام که به‌صورت رسمی اجرایی شدن بخش مهمی از برجام را تعطیل کرد، نه‌تنها هیچ مقابله به مثل عملی نکردیم بلکه از سیاست ادامه انجام تعهدات برجامی‌مان بدون کم‌وکاست دفاع رسانه‌ای و آن را هوشمندی دیپلماتیک اعلام کردیم. همچنین بعد از اینکه از اروپا در این مدت جز حرف، اقدامی عملی ندیدیم با بازگشت مجدد تحریم‌ها نیز فقط به تهدیدها و هشدارهای زبانی بسنده می‌کنیم بنابراین بدیهی است طرف اروپایی این تهدیدها را جدی تلقی نکند و همچنان به استراتژی رسیدن به ٬برد کامل٬ ادامه دهد و حاضر به امتیاز دادن نباشد.” از هنگام اجرایی شدن تحریم‌های اقتصادی دولت ترامپ علیه ایران، مقام‌های حکومتی نسبت به رویکرد کشورهای اروپایی حساب باز کرده بودند و به‌نظر می‌رسد کم‌کم به‌این واقعیت رسیده‌اند که به‌رغم خواست سیاسی کشورهای اروپایی، درعمل، این کشورها برای همکاری اقتصادی با ایران با چالش‌هایی جدی مواجه‌اند. انجام آزمایش موشکی ایران و به‌دنبال آن جلسه شورای امنیت سازمان ملل در این رابطه به‌همراه سخنان تهدیدآمیز روحانی در شاهرود و اصرار فرماندهی سپاه مبنی بر انجام بیشتر آزمایش‌های موشکی، افزایش تنش‌های نگران‌کننده را گواهی می‌دهد. ما بارها اِعمال تحریم‌های اقتصادی بر ضد دیگر کشورها و ازجمله ایران را محکوم کرده‌ایم، اما اعتقاد داریم با وجود یک دولت ضد مردمی و جنایت‌کار، فرایندهای پیشِ‌روی، دوران دشواری را برای زحمتکشان میهن‌مان در بر دارد.
نامۀ مردم، شمارۀ ۱۰۶۶، ۱۹ آذرماه ۱۳۹۷
