تنشهای دیپلماتیک اتحادیه اروپا با ایران، و هشیاری نیروهای مترقی
روزنامه اطلاعات، ۳۰ دیماه، در گزارشی مفصل به تنشهای موجود میان جمهوریاسلامی و اتحادیهٔ اروپا اشاره کرد و بهنقل از خبرگزاری “رویترز”، نوشت: “دیپلماتهای اروپایی از فرانسه، انگلیس، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک روز هشتم ژانویه (۱۸ دیماه) در تهران با مقامات ایرانی دیدار داشتند با این پیام که اروپا دیگر نمیتواند برنامه موشکی بالستیک ایران و طرحهای نسبت داده شده به ایران برای آنچه سوءقصد در خاک اروپا خوانده شده است را تحمل کند و ایرانیها را به خشم آوردهاند.
بهگفتهٔ چهار دیپلمات اروپایی، مقامات ایرانی در جلسه هشت ژانویه با اروپاییها در اتاقی در وزارت امورخارجه ایران ناگهان از جای خود برخاستند و برخلاف پروتکل اتاق را ترک کردند. یک دیپلمات دیگر اظهار داشت: این نشان میدهد که روابطمان پرتنشتر میشود.” این گزارش در ادامهاش به کشور هلند اشاره کرده و آورده است: “هلند همزمان با اعلام تحریم جدید اروپا علیه ایران با ادعای اینکه این کشور قصد داشته در خاک اروپا چندین سوءقصد انجام دهد، ایران را به کشتن دو مخالف خود در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ در اروپا متهم کرد. تهران هرگونه دخالت در این ماجراها را رد میکند.” روزنامه اطلاعات در ارتباط با موضعگیری دولت هلند، مینویسد: “این ادعاها درحالی مطرح میشود که مقامات کشورمان همواره تأکید میکنند این اتهامات سناریوهایی است که برای تخریب روابط ایران و اروپا مطرح میشود و جمهوریاسلامی هیچ نقشی در سوءقصدها یا طرح حمله در خاک اروپا نداشته است.” درباره اتخاذ تدابیر تحریمی علیه ایران نیز آمده است: “یک دیپلمات ارشد اروپایی در این زمینه گفت: ما ترجیح میدهیم که این اقدامات (تحریم) را اتخاذ نکنیم اما نیاز است که آنها (ایران) تلاش برای کشتن افراد را در قلمرو ما متوقف کنند و در سه سال گذشته نیز آنها برنامه موشکی خود را توسعه دادهاند.” چند روز پس از این گزارش که در روزنامه اطلاعت و با تیتر برجسته انتشار یافت، اظهارات سفیر سابق جمهوریاسلامی در آلمان انتشار یافت که بسیار تأملبرانگیز بود. علی ماجدی در گفتوگویی با ایسنا، ۳ بهمنماه، بهطورعمده به موضوع برجام، تحریمهای جدید آمریکا و معضلهایی که گریبان حکومت و جامعه ایران را گرفته و همچنین به نقش اتحادیه اروپا هم اشاره کرده است. او در جایی از گفتوگویش ابراز نظر کرد: “باید به کسانی که معتقدند با انجام برخی از عملیاتها و یا خودسریها میتوان منافع ملی کشور را تأمین کرد، بهصراحت گفت تصور آنها اشتباه است و اقدامات آنها نه در راستای افزایش قدرت ایران بلکه ضد قدرت است. در حال حاضر بهغیر از برجام ما با چالشهایی دیگری با اروپا مواجه هستیم، چنانکه میبینیم دانمارک، هلند و آلبانی اقدام به اخراج دیپلماتهای ایران کردهاند به این بهانه که ایران میخواسته اقدامات تروریستی در این کشور انجام دهد. اروپاییها در مورد ادعاهایی که مطرح کردهاند اسنادی آوردهاند که ما نمیتوانیم آن را بهراحتی رد کنیم.” او در جواب به این سؤال که اقدامات تروریستی کار خودسرهاست، گفت: “حداقل شاید بتوان گفت این عملیاتها بهنام ایران صورت میگیرد.” روزنامه ابتکار، ۲ بهمنماه، مطلبی از جلال خوشچهره دارد که به موضوع منزوی ساختن ایران مربوط میشود. او با اشاره به کنفرانسی که قرار است در لهستان برگزار شود، ضمن اشاره به تلاشهایی که برای تشدید اختلافات بین ایران و اروپا میشود، مینویسد: “همراهی لهستان، مجارستان، آلبانی با سیاستهای دولت ترامپ البته قابل توجیه است ولی تلاش برای تأثیرگذاری بر روابط ایران با هلند، دانمارک و اتریش هشدار دهنده بوده و این تصور را تقویت میکند که حرکت روی یخهای نازک بسیار هشدار دهندهتر از گذشته شده است.” سایت “رویداد ۲۴” در اشاره به ممنوعیت پروازهای شرکت ماهان به آلمان، نوشت: “حساب کاربری وزارت خارجه آلمان در این مورد بهنقل از هایکو ماس نوشته بود ٬لغو پرواز ماهان به آلمان بر اساس منافع امنیتی ما بود زیرا این ماهان به سوریه و مناطق جنگی تجهیزات و نیروی نظامی منتقل میکند.٬” رویداد ۲۴ در اشاره به اقدامهای تروریستی رژیم ولایت فقیه، بهنقل از کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، نوشت: “احتمال دارد گروهی خودسر در اروپا قصد داشته باشند رابطه ایران و اروپا را خراب کنند.”بهرغم تمامی این مسائل، هفته گذشته اتحادیه اروپا سازوکار مالی [“اینستکس”] بهمنظور ایجاد تسهیلات در مبادلههای مالی با ایران را اجرایی کرد. برقراری سازوکار “اینستکس” دربردارنده این نکتهٔ مهم است که اتحادیه اروپا همچنان مایل است نسبت به روابط خود با جمهوریاسلامی، سیاستی متفاوت از آمریکا را پی گیری کند.
ازآنجاکه این امر میتواند حداقل تا حدودی از رنج و درد مردم در ایران بکاهد، نیروهای مترقی بهطور اصولی این رویکرد را مثبت تلقی میکنند، اما نکتهٔ مهم آن است که رژیم جمهوریاسلامی بهلحاظ ماهیتش حاضر است بهمنظور اجرای مقاصد سیاسیاش، بههر عمل جنایتکارانه دست بزند. در این موضوع هیچ شکی نیست که ترور افراد وابسته به اپوزیسیون در خارج از کشور زیر نظارت مستقیم بالاترین مقامهای حکومتی از سوی نیروهای امنیتی برنامهریزی و اجرا میشود و بههیچوجه عمل خودسرانه و از سوی گروهی خودسر نیست.
بهنظر میرسد شواهد موجود نزد مقامهای اروپایی در مورد دخالت رژیم ولایت فقیه برای ترور مخالفان حکومت آنقدر محکم بوده است که بعضی از وابستگان به حکومت را واداشته تا با منتسب کردن این ترورها به عوامل یا گروههای خودسر از فشار بیشتر به کل حاکمیت بکاهند. وظیفه نیروهای مترقی و مخالف رژیم ولایت فقیه آن است که با هشیاری و دقت، این حرکتهای مذبوحانه رژیم را رصد، افشا، و با آنها مقابله کنند. هرگونه تعلل و تردید در این ارتباط لطمههایی جبرانناپذیر به اپوزیسیون را باعث خواهد شد.
نامۀ مردم، شمارۀ ۱۰۷۰، ۱۵ بهمن ماه ۱۳۹۷