آنگاه که نتانیاهو برای انتخاب دوباره میجنگد بمبها بر غزه فرود میآیند!
ویجی پراشاد مینویسد که، در آستانه برگزاری انتخابات اسراییل، فلسطینیهایی که در زندان روباز غزه گرفتار شدهاند درهم کوبیده میشوند.
بمبارانها دوباره از سر گرفته میشوند. اسرائیل همانند یک زمانسنج با خاک یکسان کردن نوار غزه را از نو آغاز کرده است. بمبها از این سو تا آنسوی کشور را هدف قرار داده و هشداری دربارهٔ اعتراضهایی است که یک سال ادامه دارد.
نگرانی و انزجار سرتاسر غزه را فراگرفته است. مردم در مکالمات تلفنی خود به دوستانشان میگویند هراس آنان از این است که این بمبارانها شدت پیدا کند. هیچ نیرویی فراتر از بنیامین نتانیاهو در اسرائیل وجود ندارد که بتواند جلو بمباران غزه را در روز ۹ آوریل که اسراییلیها پای صندوق رأی میروند بگیرد، بمبارانی که نتانیاهو در کمپینش برای انتخاب دوباره از آن استفاده تبلیغاتی میکند. خطهای تلفن صدای کودکان هراسان، بزرگسالان مضطرب و نیز صدای آوار ساختمانهایی را انتقال میدهند که زیر حمله دهشتناک هواپیماهای جنگی فرومیریزند.
در ژانویه سال گذشته، احمد ابو ارتیمه، خبرنگار فلسطینی و سخنگوی طرح “تظاهرات بزرگ بازگشت”، در منزلش در رَفَح (نوار غزه، فلسطین) پشت میز جلو رایانهاش نشسته بود. او اندکی پیش از یک پیادهروی در این منطقه در حصر (نوار غزه) بهوسعت ۳۶۵ کیلومترمربع در کنار دریای مدیترانه به خانه بازگشته بود. منطقهای که بیشباهت به بهشت نیست: از سویی رو به دریا دارد و از جانب دیگر به باغهای مرکبات منتهی میگردد. اما سراسر این قطعه زمین با جمعیتی در حدود ۲/۲ میلیون نفر از سوی اسرائیل حصاربندی شده است. این سرزمین با حصارهایی از سیمخاردار و خندقها، نگهبانانی مسلح و گوش بهزنگ برای شلیک در هرجا و هر زمان که بخواهند، و دریایی که یگانهای شناور نیروی دریایی اسراییل در آن گشت میزنند و هر روزه ماهیگیران فلسطینی را از صید مانع شده و دستگیر میکنند احاطه شده است. در حقیقت بهشت غزه با سیمهای خاردار و ناوچههای توپدار دربر گرفته شده است. در چنین شرایطی احمد ابو ارتیمه تصمیم گرفت دادخواستش را بنویسد. او در هنگام پیادهروی با دیدن پرواز دستهای از پرندگان با خود اندیشید: “هیچکس (نتوانست) پرندگان را از پرواز بازبدارد.”
او احساس میکرد و میگفت اشغالگری اسراییل “بالهایم را میچیند” و “قدم زدنهای شبانهام را به هم میزند.”
چه خواهد شد اگر یک غزه نشین تصمیم میگرفت “خویش را پرندهای ببیند و آهنگ پرواز را در سر بپروراند، و در قامت پرندهای به پرواز درآید به سوی شاخساری برون از حصار؟” با خود اندیشید: “اگر پرنده فلسطینی باشد هدف تیر قرار گرفتنش حتمی است.”ئپس ابو ارتیمهٔ روزنامهنگار و پدر چهار فرزند جوان پرسش سادهای را مطرح میکند: “اگر هزاران تن از غزهنشینان که اکثر آنان پناهندهاند به آرامی از حصاری که آنان را از موطن نیاکانشان جدا میکند، بگذرند چه خواهد شد؟” پاسخ روشن است، هدف تیر قرار میگیرند. دولت اسراییل در سال ۱۹۷۶، تصرف بیست هزار دونم (هر دونم برابر با ۹۰۰ مترمربع است) از زمینهای منطقه جلیل در شمال اسراییل را اعلام کرد. همزمان دولت اعلامیهای مبنی بر برقراری مقررات حکومت نظامی و محدودیت در رفتوآمد صادر کرد تا بتواند بدون روبرو شدن با هیچگونه اعتراضی به دزدیدن زمینها اقدام کند.
پیشامدهای بعدی نشان دادند که این یک اشتباه محاسباتی بود. چراکه فشار از پایین دم بهدم افزایش یافت، و توفیق زید، شهردار شهر ناصره، یعنی بزرگترین شهر فلسطین در درون مرزهای اسرائیل در سال ۱۹۴۸، اعلام اعتصاب عمومی کرد. اعتصاب بهصورت فراگیر در ۳۰ مارس ۱۹۷۶ عملی گردید و با واکنش وحشیانه اسرائیل روبرو شد.
اگرچه زمینها بهزور گرفته شدند اما رویداد ۳۰ مارس روزی ماندگار، روز سرزمین، و سالروز بزرگداشت مبارزه بر ضد اشغالگری اسراییل شد.
دادخواهی ابو ارتیمه در ژانویه ۲۰۱۸ انجام گرفت، اما درعمل ۳۰ مارس، روزی است که راهپیمایی بزرگ بازگشت بهواقعیت پیوست. نخست برنامه این بود که اعتراض در روز سرزمین آغاز شود و تا روز پانزدهم ماه مه- یادمان “روز نکبت” یا رانده شدن فلسطینیها از سرزمین خود در سال ۱۹۴۸- ادامه یابد. اما نیروی رها شده در “راهپیمایی بزرگ بازگشت” دیگر نمیتوانست مهار گردد. این اعتراض که در “روز سرزمین” آغاز شده بود تا کنون بهصورت هفتگی در هر جمعه، با حضور دهها هزار فلسطینی تداوم یافته است.
ابو ارتیمه پس از باز کردن صفحه فیسبوکش مطلع شد که نمیتواند از شیر آب آشامیدنی خانهاش بنوشد، حتی اگر آن را بجوشاند. در همان ماه متصدیان شرکت آب در فلسطین هشدار داده بودند که نودوهفت درصد آب آشامیدنی در غزه بهعلت سطح بالایی از شوری و گنداب غیرقابلمصرف است. از خوشاقبالی ابو ارتیمه بود که با دسترسی به فیسبوک توانست به چنین اطلاعاتی دست یابد، چراکه در غزه تنها چهار ساعت در روز مردم میتوانند از نیروی برق بهرهمند شوند. دولت اسراییل برای وجود چنین مشکلاتی دولت حماس در غزه را سرزنش میکند، اما پذیرش چنین داستانی تنها از کسی برمیآید که حافظه خود را از دست داده باشد. اسراییل در هر بمباران موضعی از زمان شروع “عملیات زمستان داغ” در سال ۲۰۰۸، نیروگاهها و منابع آب غزه (چاهها، مخازن آب، خطوط لوله گنداب و تأسیسات پالایش پساب) را هدف قرار داده است.
با این بمبارانها میلیونها دلار زیان به زیرساختهای منطقه غزه واردشده است که نمیتوانند بازسازی شوند، زیرا اسراییل از ورود کالاهای موردنیاز به این منطقه محصور شده جلوگیری میکند. بر اساس برآورد سازمان ملل، منطقه غزه تا سال ۲۰۲۰ بهسبب بمباران و تحریم از سوی اسراییل زیستناپذیر خواهد شد. شگفتآور نیست که جنبش راهپیمایی بزرگ بازگشت هر هفته جمعیت زیادی ازجمله خردسالان را با وجود تکتیراندازان اسراییلی و گاز اشکآور، به کنار حصار مرزی میکشاند. فلسطینیها برای خوراک دادن و التیام تظاهرکنندگان در نزدیکی حصار اما دور از تیررس تکتیراندازان اردو میزنند. نابودی زیرساختها در غزه بار سنگینی بر دوش زنان فلسطینی مینهد که عزم آنان را به مبارزه جزمتر و به برپایی و کار در این اردوگاهها میکشاند
. کارکنان پزشکی و خبرنگارانی که در آنجا حضور داشتند گمان میکردند که نوع حرفهشان به آنان در برابر خطر اسراییل مصونیت میدهد. اما اینطور نبود. تکتیراندازان اسراییلی به آنان هم شلیک کردهاند. تا کنون دو روزنامهنگار کشته و ۱۸۴ تن دیگر زخمی و از میان کارکنان پزشکی سه تن کشته و ۱۸۱ نفر زخمی شدهاند. هیند خودری، روزنامهنگاری که رویدادهای غزه را گزارش میدهد، گفته است که کارش “بدتر از کابوس” است. او میگوید: “هیچگاه تصورش را نمیکردم که شاهد تکه تکه شدن انسانها شوم.” بر اساس آمار وزارت بهداشت فلسطین، تا کنون ۱۹۶ نفر بهدست نیروهای مسلح اسراییلی کشته و ۱۱۴۲۷ نفر دیگر زخمی شدهاند (بیش از ۵۰۰ تن از زخمیها در وضعیتی وخیم بهسر میبرند که قطع پای دستکم ۳۰۰ تن از آنان اجتنابناپذیر بود).
دفتر سازمان ملل در فلسطین گزارش داده است که از تاریخ ۳۰ ماه مارس تا پایان ماه دسامبر ۲۰۱۸ شمار زخمیها دو برابر یعنی به ۲۳۶۰۳ نفر رسیده است. سال گذشته، هنگامیکه خشونت از سوی اسراییلیها در حصار مرزی غزه افزایش یافت، شورای حقوق بشر سازمان ملل یک گروه تحقیق که شامل سانتیاگو کانتون از آرژانتین، سارا حسین از بنگلادش و کاری بتی مورونگی بود تشکیل داد. این گروه گزارش خود را در روز ۱۸ ماه مارس ۲۰۱۸ تسلیم سازمان ملل کرد. دولت اسراییل نهتنها با این گروه هیچگونه همیاری نکرد، بلکه گزارش گروه را نیز مردود شمرد.
در این گزارش آمده است: “بر اساس اطلاعات گردآوریشده منطقی است بپذیریم که تکتیراندازان اسراییلی بر روزنامهنگاران، کارگران بهداشت، کودکان و آنانی که نقصعضو داشتند آتش گشودند و این درحالی بود که هریک از آنان را میشد بهآسانی شناسایی کرد. ” سانتیاگو کانتون که ریاست این گروه را بهعهده داشت، فراتر از این رفته و میگوید: “بر اساس اطلاعات گردآوریشده منطقی است بپذیریم که در طی تظاهرات راهپیمایی بزرگ بازگشت، سربازان اسراییلی قانونهای بینالمللی حقوق بشر و انساندوستی را پایمال کردهاند. برخی از این تخلفها جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت بهشمار میروند و دولت اسراییل باید بیدرنگ به این تخلفها رسیدگی کند.” بنابراین، آنچه روی داده مشخص است. این گروه بهنمایندگی از جامعه جهانی میگوید جنایتهای جنگی انجام گرفته است، ولی نظام قانونی در مرزهای اسراییل متوقف میگردد. جنایتها باید بیدرنگ از سوی اسراییل بررسی شوند. ولی اسراییل دست به چنین کاری نمیزند. دولت اسراییل کار و یافتههای این گروه را رد میکند و رسیدگی به جنایتهای جنگی بهجز آنچه گروه تحقیق یافتهاند در کار نخواهد بود. بهجای آن، اسراییل بمباران غزه را از آسمان آغاز کرده است.
انتخابات آینده اسراییل در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۹ (۲۰ فروردینماه ۹۸)، اندکی بیشتر از یک هفته پس از نخستین سالگرد راهپیمایی بزرگ بازگشت، برگزار خواهد شد (اکنون برگزار شده است). انتظار میرود در روز این سالگرد دهها هزار فلسطینی بهمنظور انجام تظاهرات اعتراضی کنار حصارهای پیرامونی گردهم آیند. جمعهٔ ۲۲ مارس (۲ فروردینماه ۹۸)، سربازان اسراییلی دو جوان فلسطینی بهنامهای ندال عبدلکریم احمد شطاط ۲۲ ساله و جهاد منیر خالد حراره ۲۹ ساله را بهقتل رساندند.
سربازان اسراییلی با کپسولهای گاز اشکآور ایستگاه بهداشت میدانی در اردوگاه پناهندگان بوریژ را موردحمله قرار دادند. بیش از ۱۸۱ فلسطینی در آن روز مجروح شدند. این نشان میدهد که نه تظاهرکنندگان فلسطینی و نه سربازان اسراییلی هیچکدام کوتاه نخواهند آمد. دولت اسراییل از یافتههای گروه تحقیق سازمان ملل باکی ندارد. فلسطینیها گزینهای جز دست زدن به تظاهرات ندارند. رویارویی در سالگرد راهپیمایی افزایش خواهد یافت. اسراییلیها به خشونت و بیرحمی بیشتری دست خواهند زد و این زور بازو نتانیاهو را برای بازگشت به قدرت با زورگویی ممکن خواهد ساخت.
پرندگان ابو ارتیمه (که ممکن است پرستو یا مرغ نوروزی باشند) هنوز بهپرواز خود ادامه میدهند. این پرندگان از شعرهای “محمود درویش” به بیرون پرواز میکنند، در یکی از این شعرها این پرسش مطرح میشود: “پس از رسیدن به آخرین خط مرزی به کجا باید رهسپار شویم؟ پرندگان پس از رسیدن به آسمان پیسین به کجا باید پرواز کنند؟”
فلسطینیها باز هم پس از آغاز دُور تازه بمبارانهای بیرحمانه، در این زندان روباز پهناور پُرازدحام، محصور و فراموش شده، با نام غزه، به زندگی ادامه خواهند داد.
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۷۵، ۲۶ فروردین ماه ۱۳۹۸