مطالبه‌های پرستاران و کارکنان بخش بهداشت و درمان آلمان گفت‌وگوی روزنامهٔ »عصر ما« با فعال سندیکایی پرستاران
اشاره: مبارزهٔ پرستاران و کارکنان بخش بهداشت و درمان آلمان به‌ویژه در شهر دوسلدورف طی ماه‌های اخیر موردتوجه مطبوعات مترقی جهان قرار گرفت. در این زمینه روزنامهٔ “عصر ما”، ارگان حزب کمونیست آلمان، مصاحبه‌ای با “ملانیه استیتز”، از فعالان کارزار دفاع از حقوق پرستاران، انجام داده است که ترجمه آن در زیر می‌آید.
عصر ما: کوشش شما در شهر دوسلدورف بر این اساس استوار شده است که بیمارستان‌ها باید پرستاران بیشتری را استخدام کنند. شما وضعیت حال حاضر بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها را چگونه تشریح می‌کنید؟
ملانیه استیتز: از سال ۱۹۹۰ در آلمان سامانه‌های خدمات بهداشت و درمان را به‌شکل گسترده‌ای دگرگون کردند. در سال ۲۰۰۳- ۲۰۰۴ رقم‌های ثابتی را برای درمان‌های معینی نرخ‌گذاری کردند، یعنی اینکه شخص بیمار باید بابت هرگونه خدماتی که به او عرضه می‌شود مبلغی را به‌صورت جدا جدا بپردازد. این‌چنین است که معالجه بعضی از بیماری‌ها سودآور است و برعکس بعضی از معالجات برای بیمارستان سودآور نیست. برای به‌دست آوردن سود بیشتری، فشار کاری و سرعت کار را افزایش می‌دهند، و در استخدام پرستاران صرفه‌جویی می‌کنند. از سال ۱۳۹۰ به این طرف حدود ۵۰۰ هزار نیروی پرستار کاهش یافته است، و بر عکس ۳۰ درصد به تعداد بیماران افزوده شده است. پرستارانی که این شغل را با علاقه قلبی آموخته‌اند، فقط به‌دلیل اضطراب و فشار کاری، می‌خواهند که ساعت کاری‌شان را کاهش دهند یا اینکه کلاً از این کار دست بکشند. حد متوسط زمانی را که پرستاران در این زمینه تاب و تحمل می‌آورند، از ده سال [از سال ۱۹۹۰] به هفت و نیم سال کاهش پیدا کرده است. برای صرفه‌جویی در هزینه [ازجمله دستمزد] و همچنین برای پایین آوردن تعداد آرا کارگران در تصمیم‌گیری‌ها، کار قسمت‌های استریل، نظافت و آشپزخانه را به پیمانکاران یعنی شرکت‌های خصوصی زیر کنترل کارتل‌ها واگذار کرده‌اند. فشار کاری بر کارگران این شرکت‌ها نیز رو به‌افزایش است. هزینه رفاه سهامداران را باید همه کارگران پرداخت کنند.
عصر ما: سیاستمداران حاکم وعده داده‌اند که معضلات و مشکلات پیش روی کارگران را از میان بردارند. آیا در این خصوص اقدامی انجام داده‌اند؟
ملانیه استیتز: هزینه‌های پرستاری به‌خاطر فشار اعتصاب و اعتراض عمومی مردم به سامانه‌ای که از آن یاد کردیم [یعنی اینکه شخص بیمار باید بابت هرگونه خدماتی که دریافت می‌کند صورت حساب آن خدمات را جدا جدا بپردازد] کنار گذاشته شد. از شش اکتبر ۲۰۱۸، وظیفه تعیین تعداد نیروی کار از وزارت بهداشت سلب و این وظیفه به‌عهده جامعه بیمارستانی گذاشته شد. طبیعتاً این فقط قطره‌ای است در دریا. بدون اعتراض و مبارزه در محل کار و همچنین بدون نظرسنجی از افکارعمومی در رابطه با افزایش نیروی کار و بدون مبارزه برای از میان برداشتن سامانۀ یاد شده، مسلماً آن مشکلات از میان برداشته نمی‌شدند.
عصر ما: به‌مناسبت روز جهانی زن در سراسر کشور برنامه‌های گوناگونی برگزار شد. حتی در بعضی از شهرها زنان کارگر دست به‌اعتصاب زدند. مهم‌ترین مسئله برای شخص شما در این اعتراض‌ها چیست؟
ملانیه استیتز: این شعار که”اگر ما دست از کار بکشیم، تمام دنیا از فعالیت بازخواهد ایستاد!” فراخوان برای اعتصاب فقط به‌خاطر موضوع‌هایی مهم مانند اعتراض به تبعیض و خشونت علیه زنان نبود، بلکه به موضوع‌هایی مرکزی‌تر و اساسی‌تر مانند کار زنان، استثمار و شفاف‌سازی مربوط می‌شود و این پرسش که ما زنان چگونه هرروز از پس این‌همه وظایف برای حفظ تعادل خانواده و جامعه برمی‌آییم. آنجا بحث خوبی هم درگرفت، انتقاد و انتقاد از خود، راجع به شناخت از خود هم صحبت شد: درواقع مسئولیت‌پذیری در محل کار آسان نیست و با یک‌سری مخالفت‌ها علیه ما همراه است. با این وجود ما نه می‌خواهیم و نه می‌توانیم خیلی راحت آن کارها را زمین بگذاریم. در همین زمان ما به نیروی مشترک خودمان می‌اندیشیم. آنچه ما به آن نیاز داریم، همبستگی است که پایه و اساس کار ما است. ما باید با این همبستگی جامعه‌مان را بسازیم. این بدان معنا است که با وجود اختلاف نظرها، برای همه، شرایط یکسان و مناسبی فراهم شود تا بتوانیم بهتر از خود و همنوع خود مراقبت کنیم، تا بتوانیم در امور سیاسی مشارکت فعال داشته با‌شیم.
عصر ما: انتظارات شما با این اعتصاب برآورده شد؟
ملانیه استیتز: اعتصاب زنان کارگر و شاغل آلمان تنها یک پیش‌درآمد بود. کارزار اعتصاب‌ها یک حرکت سمبلیک بودند. ما با این کارزار، سطح شهر را به‌شکل زیبایی درآوردیم و مهم‌تر از همه تبادل نظرها بود: من شگفت‌زده شده بودم از اینکه افراد جدیدی از نسل‌ها و محیط‌های گوناگون باهم یکی شده‌اند. بارها و بارها با اشتیاق از همدیگر سؤال می‌کردند: پس از این چگونه باهم همکاری کنیم؟ چه برنامه‌ای برای سال آینده تدارک ببینیم؟ خیلی از ما شروع به صحبت با مردم محله‌های مختلف کردیم، مردمی که خودشان را مبارز و فعال نمی‌دانستند ولی از انگیزه قوی اعتصاب برخوردار بودند. همین خود به من شجاعت می‌دهد.
عصر ما: آیا موضوع سلامتی، درمان و پرستاری هم در این رابطه نقشی ایفا کرد؟
ملانیه استیتز: به‌نظر من همه‌جا اشاره به موضوع پرستاری شده بود، در فراخوان‌ها، در سخنرانی‌ها، در نشست‌ها و مراسم‌های گوناگون و در برخی از تظاهرات. آن چیزی که در این عرصه اتفاق افتاده و از خیلی جهات موردتوجه قرار گرفته و باید موردمطالعه قرار بگیرد، مسئله حقوق زنان و برخورداری از حقوق برابر با مردان در مبارزه کارگری است. بعضی از فعالان کوشش‌شان را چندین برابر کرده‌اند: شرکت در اعتصاب زنان، شرکت در کارزاری به‌نام انقلاب پرستاری که خواستار بهبود زندگی همه انسان‌ها شدند و شرکت در گروه‌های محلی که استخدام بیشتر کارکنان در بیمارستان‌ها را خواهان‌اند و… که همه این فعالیت‌ها باهم در ارتباط هستند. در این مبارزه تلاش شده است که کارهای زنان، کارهایی که به‌چشم نمی‌آیند، استثمار و منطق سودجویی و چیزهای دیگر به‌وضوح نشان داده شود. هم‌زمان این پرسش‌ها هم به‌میان کشیده می‌شوند که ما چگونه می‌خواهیم زندگی کنیم؟ شاید این یک اتفاق ساده نباشد، که درست در هشت مارس کارکنان خانه سالمندان در منطقه وتر واقع در مرکز هسن اعتصاب کردند و خودشان را با کارکنان مرکز کلینیک نگهداری بیماران متصل کردند و فقط به‌این دلیل که احتمال می‌دهند کارفرما قصد زیر پا گذاشتن قراردادهای دسته‌جمعی و فرار از تعهدهای قانونی را دارد.
عصر ما: حالا برگردیم به یک موضوع دیگر: در حال حاضر یک کارزاری به‌نام “نامۀ المپیک” یعنی کارزار اعتراض به سیاست صرفه‌جویی در امر بهداشت و خدمات درمانی در سطح کشور در جریان است. چه تصوری از این کارزار می‌توان داشت و فعالان آن چه کسان‌اند؟
ملانیه استیتز: فکر این کار در وهله اول از شهر هامبورگ آغاز شد. در یک گردهمایی از سوی چند گروه که درخواست استخدام بیشتر کارکنان در بیمارستان‌ها را داشتند. این گروه‌ها افزایش پیدا کردند و در حال حاضر بیشتر از بیست گروه در تمام آلمان فعالیت می‌کنند، اعضای این گروه‌ها الزاماً نباید حتماً پرستار و یا در کارهای خدمات پزشکی شاغل باشند، شرط فعالیت، حمایت و پشتیبانی از مبارزه کارگران و با مردم تماس گرفتن و صحبت کردن و بیان کردن این موضوع که: هر چه تعدادمان بیشتر شود برای همه ما بهتر خواهد بود، خدمات پزشکی، درمانی و بهداشتی نباید بر اساس سود پایه‌ریزی شود و به‌صورت کالا دربیاید! نتیجه این کارزار، به‌وجود آمدن حجم عظیمی از نامه‌های اعتراضی بود که قرار است این نامه‌ها در تیرماه امسال به کنفرانس پیش رو به وزیر بهداشت و سلامت تحویل داده شود. این گروه‌ها در حال حاضر در بیمارستان‌ها مستقر هستند و به فعالیتشان ادامه می‌دهند. یک چمدان بر روی یک چرخ‌دستی تهیه شده است که از آن طوماری کاغذی سرریز می‌شود، به‌منظور جمع‌آوری امضا. این اقدام می‌تواند بسیار مؤثر باشد. بعد از چهار هفته طول این طومار با امضاهای مردم به چهل متر رسید. هیچ فرقی نمی‌کند که کجا کار می‌کنید و در چه پستی هستید، پرستار یا کارگر بخش خدمات بیمارستان هستید، پزشک، ماما یا جزو نیروهای نظافت کننده هستید، متخصص گفتاردرمانی و… مهم این است که مبارزه همه این گروه‌های شغلی در بیمارستان‌های گوناگون به‌شکلی کاملاً آشکارا با همدیگر در ارتباط قرار گرفته است. مشکل، فقط مشکل یک حرفه نیست. مبارزه در تمام مؤسسه‌ها، رشد سازمان‌یافته‌تر سندیکاها، رشد بیش از بیست گروه اجتماعی حامی زحمتکشان، نظرخواهی از مردم در شهرهای هامبورگ، بایرن، برلین و برمن، و همچنین انتشار و پخش این خبرها در رسانه‌ها و در افکارعمومی، نشان می‌دهد که جنبش در حال رشد است و هیچ راه دیگری هم غیر از آن وجود ندارد.
ترجمه از:”عصر ما”، روزنامه حزب کمونیست آلمان. تاریخ انتشار: ۲۴ اسفندماه ۱۳۹۷
به نقل از ضمیمۀ «نامۀ مردم»، شمارۀ ۲۰، ۶ خرداد ماه ۱۳۹۸
