ترقی‌خواهان سودان حق داشتند به شورای نظامی کودتاگر اعتماد نکنند
در شماره‌های پیشین نامهٔ مردم دربارهٔ رخدادهای ماه‌های اخیر در سودان نوشتیم. پس از سال‌ها مبارزهٔ پیگیر علیه دیکتاتوری عمر البشیر که نزدیک به ۳۰ سال در قدرت بود، در ماه‌های اخیر مبارزهٔ مردمی با این رژیم اسلام‌گرای استبدادی شدّت و گسترش یافت تا سرانجام در روز ۲۲ فروردین امسال، عمر البشیر از قدرت برکنار شد. امّا نیروهایی که قدرت را به دست گرفتند و خود را ”شورای نظامی موقت ”خواندند، به طور عمده نیروهای نظامی و امنیتی همان رژیم سابق بودند که از همان روزهای اوّل تا کنون از برگزاری انتخابات آزاد و سپردن امور به دست غیرنظامیان و نیروهای سیاسی خودداری کرده‌اند.
به این ترتیب، نیروهای سیاسی-اجتماعی ترقی‌خواه و مردمی که خواهان برقراری دموکراسی و تأمین حقوق دموکراتیک و عدالت اجتماعی‌اند که در رژیم گذشته با خشونت پایمال شده بود، دست از مبارزه برنداشتند و با جدیّت و پیگیرانه به این مبارزهٔ حق‌طلبانه ادامه دادند. انجمن مشاغل حرفه‌یی شامل پزشکان و روزنامه‌نگاران و وکیلان و فرهنگیان و مهندسان از نیروهای عمدهٔ پیش‌برندهٔ این مبارزه است. حزب کمونیست سودان نیز که سال‌ها با رژیم دیکتاتوری مبارزه کرده است و قربانیان زیادی در این راه داده است، یکی دیگر از گردان‌های مهم این مبارزهٔ مردمی است که همراه با انجمن مشاغل حرفه‌یی در ائتلافی به نام ”جبههٔ نیروهای آزدی تغییر ”به پیکار مشترک ادامه می‌دهد.
اخیراً حزب کمونیست سودان بیانیه‌ای دربارهٔ وضعیت کنونی مبارزهٔ مردمی در سودان منتشر کرد که در ادامهٔ همین مطلب ترجمهٔ آن را می‌خوانید. دو روز پس از انتشار این بیانیه، نیروهای سرکوبگر ”شورای نظامی موقت ”به تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم در اعتراض به عدم انتقال قدرت به نیروهای غیرنظامی در روز دوشنبه ۱۳ خرداد در شهر خارطوم یورش بردند که بنا به گزارش‌های منتشر شده ۱۰۸ نفر در این یورش کشته شده‌اند و پیکر ۴۰ تن از کشته شدگان در رود نیل پیدا شده است. در واکنش به این کشتار خونین، اتحادیهٔ آفریقا عضویت سودان در این سازمان را تا زمان برقراری دولت قانونی و غیرنظامی به حالت تعلیق درآورد و شماری از دولت‌های جهان این کشتار نظامیان سودان را محکوم کردند و خواستار برقراری آرامش شدند.
حزب ما نیز در بیانیه‌ای خطاب به رفقای سودانی، ضمن محکوم کردن قاطعانهٔ کشتار مردم، همبستگی کامل خود را با مبارزهٔ مردم و زحمتکشان سودان و به‌ویژه حزب کمونیست سودان در راه آزادی، دموکراسی، و عدالت اجتماعی ابراز کرد. در این بیانیه با عنوان ”نیروهای ترقی‌خواه حق داشتند به شورای کودتاگر جنایتکار اعتماد نکنند ”آمده است: ”آنچه در خیابان‌های خارطوم و در سراسر کشور گذشته است گواه روشنی است بر درستی موضع نمایندگان ترقی‌خواه مردم سودان که نمی‌توان به شورای نظامی کودتاگر اعتماد کرد، و قدرت باید بی‌درنگ به نمایندگان غیرنظامی مردم منتقل شود… مسئولیت خون‌ریزی‌های ماه‌های اخیر در سودان به گردن همهٔ رهبران و اعضای شورای کودتاگر است… که در پی پیروزی انقلاب در سودان باید به دادگاه کشیده شوند.”
در ادامه، بیانیهٔ حزب کمونیست سودان را می‌خوانید که دو روز پیش از رویدادهای خونین اخیر منتشر شده بود و نشان دهندهٔ موضع مردمی صریح و قاطع حزب برادر در برخورد با شورای نظامی موقت است که آن را غیرقابل‌اعتماد می‌داند، و به همین دلیل مجدانه خواهان ادامهٔ مبارزه برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به نیروهای سیاسی و غیرنظامی و پیشبُرد مسالمت‌آمیز تغییرهای بنیادی در راه دموکراسی و عدالت اجتماعی است.
به: همهٔ سفارتخانه‌ها و هیئت‌های دیپلماتیک خارجی در خارطوم
به: اتحادیهٔ آفریقا
به: اتحادیهٔ اروپا
به: رسانه‌های جهان
بن‌بست سیاسی کنونی در سودان چطور شد که کار به اینجا کشید؟
دیدگاه حزب کمونیست سودان
درآمد
در چند بند کوتاهی که در پی می‌آید، حزب کمونیست سودان تلاش خواهد کرد که دربارهٔ وضعیت سیاسی پیچیدهٔ سودان پس از به قدرت رسیدن شورای نظامی موقت [در پی برکناری عمر البشیر] توضیح‌هایی بدهد. در این تلاش، سعی خواهیم کرد که موضع حزبمان را برای خواننده روشن کنیم و اشاره‌ای کنیم به چالش‌هایی که ائتلاف ما در قالب جبههٔ ”نیروهای آزادی و تغییر ”با آنها روبروست.
در آغاز کار و زمانی که شورای نظامی موقت قدرت را به دست گرفت، ما بی‌درنگ متوجه شدیم و اعلام کردیم که این شورا، کمیتهٔ امنیتی دیکتاتور برکنار شده، عمر البشیر، است. به همین دلیل، ما از انجام مذاکره با این شورا در هر موردی، به‌جز در مورد واگذاری فوری همهٔ قدرت به جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر امتناع کردیم، زیرا که این جبهه را متشکل از رهبران برحق و نمایندگان میلیون‌ها سودانی می‌دانیم که طی پنج ماه اعتراض‌های مسالمت‌آمیز، مردم را در شکست دادن یکی از بدنام‌ترین دیکتاتورهای جهان که کارنامه‌ای ننگین از نقض حقوق بشر داشت، به سوی پیروزی هدایت کرد.
امّا پس از مدّتی کوتاه، حزب ما مجبور شد که به خواست اکثریت متحدانش در جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر گردن بگذارد و حول محور مشارکت قدرت با شورای نظامی موقت، با این شورا به مذاکره بنشیند. تغییر موضعی چنین جدّی و اساسی از طرف حزب ما، ، برای حزب ما که خواهان برآوردن آرزوهای میلیون‌ها تن از مردم کشور در امر ایجاد تغییرهایی واقعی است، خیلی سنگین بود، به‌ویژه که شاهد نارضایتی آشکار و رسای برخی از اعضا، هواداران، و دوستان وفادار به حزب بودیم و باید آن را تحمل می‌کردیم. ولی از آنجا که ما طبق شرایط و مقررات جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر فعالیت می‌کردیم، تصمیم گرفتیم اقدامی کنیم که عملی باشد و موضعی بگیریم که ضامن اتحاد مخالفان زیر رهبری جبهه باشد.
جبههٔ آزادی و تغییر در روندی طولانی و طاقت‌فرسا توانست در مورد طول مدّت کار دولت موقت با شورای نظامی موقت و ترکیب و شرایط کار شوراهای وزارتی (اجرایی) و قانون‌گذاری (مقننه) به توافق برسد. اما گفت‌وگوها دربارهٔ ترکیب شورای عالی و اینکه چه کسی رئیس این شورا باشد، به بن‌بست خورد و متوقف شد. در حال حاضر، گفت‌وگوها بین جبهه و شورای موقت نظامی، دست‌کم به طور رسمی، همچنان متوقف است و ادامه پیدا نکرده است.
در عین حال، ما دربارهٔ هدف‌ها، ماهیت، و بی‌طرفی شورای موقت نظامی نگرانی‌های فزاینده‌ای داریم. به طور خلاصه، این موارد مایهٔ نگران ماست:
در همین مدّت کوتاهی که شورای نظامی موقت قدرت را به دست گرفته است، ما شاهد نقض مکرر و خشن حقوق بشر بوده‌ایم. اگرچه ما این شورا را متهم نمی‌کنیم که مستقیماً باعث و بانی این موارد نقض بوده است، ولی بی‌تردید این شورا را در کوتاهی کردن در تأمین امنیت و ایمنی مردم سودان مسئول می‌دانیم. همچنین، ما این شورا را متهم می‌کنیم که تفرقهٔ میان نیروهای دولتی شبه‌نظامی پشتیبانی سریع [که ریشه در شبه‌نظامیان جنجوید دارد]، نیروهای مسلّح ملّی کشور، و نیروهای انتظامی-امنیتی رژیم گذشته را که هنوز فعال است و بدون تحمل هیچ مجازات آشکاری عمل می‌کند، عامدانه پنهان کرده است. پیامدِ این وضعیت نامشخص شاخه‌‌های مسلّح گوناگون در کشور، ایجاد خلأ امنیتی است که باعث می‌شود با جرم و جنایت و نقض حقوق بشر مقابله نشود و هیچ نهادی هم در برابر این وضع مسئول نباشد. به شماری از این موارد اشاره می‌کنیم:
تظاهرات در کُتُم، در استان دارفور جنوبی، در روز ۲۱ آوریل ۲۰۱۹
گردهمایی در سالن قرطبه در خارطوم در روز ۲۷ آوریل ۲۰۱۹
تظاهرات در شهر نیالا، در استان دارفور شمالی، در روز ۴ مه ۲۰۱۹
گردهمایی در سالن دوستی در خارطوم در روز ۸ مه ۲۰۱۹
واقعهٔ دفتر مرکزی شرکت ملّی برق در خارطوم در روز ۱۲ مه ۲۰۱۹
تحصّن بزرگ در خارطوم در روز ۱۳ مه ۲۰۱۹
واقعهٔ خیابان نیل، در خارطوم، در روز ۲۹ مه ۲۰۱۹
واقعهٔ بوری، در خارطوم، در روز ۳۰ مه ۲۰۱۹
کارکرد شورای نظامی موقت در تعیین تکلیف نهایی باقی‌مانده‌های رژیم گذشته شفافیّت، سرعت عمل، و کارآیی نداشته است. این واقعیت که نیروهای امنیتی-انتظامی وفادار به رژیم گذشته آزادانه فعالیت می‌کنند و تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم را به خشونت می‌کشند، موجب نگرانی ماست. به‌علاوه، اقدامی جدّی در مهار کردن نهادهای مالی یا سیاسی یا افراد وفادار به دیکتاتور سابق صورت نگرفته است. واقعیت این است که بیشتر سفارتخانه‌های سودان و دیپلمات‌های سودانی وفادار به رژیم گذشته در سراسر جهان همچنان آزادانه فعالیت می‌کنند و برای وجههٔ قانونی دادن به شورای نظامی موقت و جلب پشتیبانی جامعهٔ بین‌المللی از این شورا تلاش می‌کنند.
خودِ شورای نظامی موقت به‌تنهایی و از طریق صدور چندین فرمان اجرایی با امضای ژنرال عبدالفتاح برهان، به خودش قدرت‌های فزون‌تری داده است، از جمله نمایندگی ملّت سودان در عرصهٔ بین‌المللی. در نتیجه، اعضای شورا به کشورهای منطقه سفر کرده‌اند، از چندین کشور بازدید کرده‌اند، به نام ملّت ما سخن گفته‌اند، و از جانب مردم سودان قول‌هایی داده‌اند و وارد معامله‌های مشکوکی شده‌اند. علاوه بر این، از پشتیبانی غیرقانونی مالی و تدارکاتی شماری از کشورهای یادشده برخوردار شده‌اند. از سوی دیگر، شورای نظامی موقت در عمل خودش را دولت قانونی سودان اعلام کرده است و به همین منوال هم رفتار می‌کند.
شورای نظامی موقت فعالانه تلاش می‌کند که با استفاده از شیوه‌های مشکوک و ناپسندی مانند به عقب انداختن روند انتقال قدرت، مشغول کردن همهٔ طرف‌های درگیر در مذاکره‌های طولانی، خسته‌کننده، و طاقت‌فرسا، موضع‌گیری‌های ناپیگیر و دَمدَمی، و مانند اینها، اتحاد و شکیبایی مردم سودان و رهبری داوطلبانهٔ آنها در جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر را در هم شکند.
شورای نظامی موقت معترضان شرکت‌کننده در تظاهرات مسالمت‌آمیز را آشکارا و زیرکانه تهدید کرده است تا از حقوق قانونی خود در اعتصاب کردن و نافرمانی مدنی به منظور به قدرت رساندن حکومتی غیرنظامی دست بردارند.
حزب کمونیست سودان همچنین از نقش منفی و مداخلهٔ آشکار برخی از دولت‌ها و شرکت‌های خارجی در امور داخلی سودان آگاه است؛ فعالیتی که به منظور پیشبُرد منافع خودشان صورت می‌گیرد که در تقابل مستقیم با منافع مردم سودان است که در آرزوی سودانی آزاد، دموکراتیک، عادلانه، با حکومتی غیرنظامی‌اند که بر پایهٔ احترام متقابل به استقلال و حاکمیت ملّی و تأمین منافع متقابل در راستای صلح و عدالت برای ملّت ما و ملّت‌های دیگر، به همهٔ کشورهای همسایه‌اش و جامعهٔ بین‌المللی احترام می‌گذارد.
حزب کمونیست سودان همچنین گزارش‌های تأیید شده‌ای دربارهٔ فعالیت نیروهای شبه‌نظامی پشتیبانی سریع [شامل شبه‌نظامیان جنجوید سابق] و فرماندهٔ آن محمد حمدان دقلو در داخل و خارج کشور دریافت کرده است. این گزارش‌ها حاکی از آن است که این نیروها از حمایت مالی، تدارکاتی، و احتمالاً حتّی نظامیِ برخی از دولت‌های خارجی برخوردار بوده‌اند. هم‌زمان، شاهد خلع سلاح برنامه‌ریزی شده و به حاشیه راندن نیروهای مسلّح ملّی سودان بوده‌ایم. ما هر گونه طرح و نقشه برای تقویت شبه‌نظامیان پشتیبانی سریع را، به‌ویژه به هزینهٔ تضعیف نیروهای مسلّح ملّی سودان، تهدید مستقیم علیه انقلاب مسالمت‌آمیز خود و وسیله‌ای برای زیر پا گذاشتن آرزوی میلیون‌ها جوان سودانی می‌دانیم که خواهان حکومتی غیرنظامی در کشورند. این روند، حرکتی خطرناک و غیرمسئولانه است که نه‌فقط سودان، بلکه کل منطقه را در آستانهٔ هرج‌ومرج و جنگ داخلی قرار می‌دهد. نیروهای پشتیبانی سریع کسی نیستند جز اراذل و اوباش شبه‌نظامی که هزاران تن از شهروندان غیرنظامی بی‌گناه را در دارفور تهدید و ارعاب کرده‌اند و کشته‌اند، و ما رهبر آنها محمد حمدان دقلو را هم جنگ‌طلب و هم جنایتکار جنگی می‌دانیم.
اکنون در چه وضعیتی قرار داریم؟
در پی خودداری مکرر شورای نظامی موقت از واگذاری قدرت به جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر از راه گفت‌وگوهای مستقیم، حزب کمونیست سودان برای برگزاری اعتصاب سراسری در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۸ و ۲۹ مه فراخوان داد و از آن پشتیبانی کرد. ما از اعتصاب‌ها، تظاهرات، نافرمانی‌های مدنی، و همهٔ دیگر شکل‌های اعتراض مسالمت‌آمیز آتی به منظور رسیدن به هدف مردم کاملاً پشتیبانی می‌کنیم. ما از همهٔ اعضا، هواداران، و دوستان حزب در سودان می‌خواهیم که در اعتصاب‌ها و تظاهرات و مانند آن، به منظور وادار کردن دارودستهٔ نظامیان به پذیرفتن خواست‌های مردم در مورد حکومت آزاد و غیرنظامی در سودان، شرکت کنند. همچنین، ما از دوستان خود و جامعهٔ بین‌المللی در خارج از سودان می‌خواهیم که همبستگی و حمایت خود را از آرمان ما ابراز کنند و آرزوی ما برای آزادی، صلح، و عدالت را برجسته کنند و در معرض دید جهانیان بگذارند.
ما از جامعهٔ بین‌المللی می‌خواهیم که درنگ نکند؛ حداکثر فشار دیپلماتیک را بیاورد و برای توقف مسلّح شدن شبه‌نظامیان نیروهای پشتیبانی سریع بکوشد، و نیروهای مسلّح ملّی کشور و سربازان و افسران سربلند بدنهٔ آن را که همراه با بقیهٔ مردم سودان در آرزوی آزادی، عدالت، صلح در حکومتی غیرنظامی و دموکراتیک هستند، به رسمیت بشناسد و از آن حمایت کند.
و بالاخره اینکه مایلیم از این فرصت استفاده کنیم و بار دیگر از اتحادیهٔ آفریقا قدردانی کنیم که با صدور بیانیهٔ ۳۰ آوریل ۲۰۱۹ از خواست ما برای گذار مسالمت‌آمیز به حکومتی غیرنظامی در سودان حمایت کرد.
همچنین، از بیانیهٔ ۲۱ مه ۲۰۱۹ کشورهای سه‌گانه [بریتانیا، آمریکا، نروژ] با مسرّت استقبال می‌کنیم که خواهان به نتیجه رسیدن سریع گفت‌وگوها میان شورای نظامی موقت و جبههٔ نیروهای آزادی و تغییر، و واگذاری مسالمت‌آمیز قدرت به حکومتی غیرنظامی به رهبری جبههٔ مذکور شد.
حمایت شورای امنیت سازمان ملل متحد و اتحادیهٔ اروپا نیز اهمیت بسزایی برای آیندهٔ بهتر سودان دارد.
بیانیهٔ اخیر ژنرال عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، که سرانجام نشان از درک خواست‌های مردم ما و احترام به آن بود، از دیدگاه ما بیانگر فصل نوینی در پیوند درازمدّت میان مصر و سودان بر پایهٔ احترام متقابل و رعایت منافع مشترک است.
هیئت سیاسی حزب کمونیست سودان
خارطوم، اوّل ژوئن ۲۰۱۹ [۱۱ خرداد ۱۳۹۸]
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۷۹، ۲۰ خرداد ماه ۱۳۹۸
