کارگران صنعت غذایی کانادا: سازمان‌دهی مبارزه علیه شرکت‌های قدرتمند و کارفرمایان زورگو
مشاغل موقت و پرخطر رهاورد همیشگی سیستم سرمایه‌داری بوده است. در قرن ۱۶ در انگلستان، سیستم سرمایه‌داری کشاورزان کوچک را وادار می‌کرد تا برای یافتن شغل و به‌عنوان کارگر روزمزد به حاشیهٔ شهرها مهاجرت کنند. ریچارد پرایس، فیلسوف انگلیسی قرن ۱۸ ، در مورد این طبقه جدید می‌نویسد: “صاحبان زمین‌های کوچک، به کارگران روزمزد و اجیر تنزل پیدا کردند، و هم‌زمان شرایط زیستی‌شان در مزارع نیز سخت‌تر گردید. ”
پیشرفت‌های اقتصادی و فن‌آوری‌های نوین به چهرهٔ کار را تغییرهایی شگرف داده است. مشاغل موقت و خطرناک به‌سرعت رشد کرده، همانند دوره‌های قبل، اکنون یکی از مشخصه‌های غالب بخش‌های اقتصادی و لایه‌بندی طبقه کارگر است. تغییرهای اقتصادی و گسترش کاریابی‌های نرم‌افزاری، گسترش مشاغل موقت و فصلی را باعث گردیده است. این تغییرها و دیگر دشواری‌ها، مشکلاتی بر سر راه تشکل‌یابی و مبارزات مشترک کارگران ایجاد می‌کند. در تورنتو، تشکل‌یابی کارگران پیک‌های غذا رسان به‌طور هم‌زمان موردتوجه شرکت‌ها و کارگران قرار گرفته است. این حرکت نویدبخش کارگران پاسخی است جسورانه در جهت مقابله با بی‌عدالتی‌های شرکت‌های قدرتمند. کارگران پیک‌های غذا رسان از سوی شرکت عظیم و بین‌المللی فودورا استخدام شده‌اند. این شرکت به‌خود می‌بالد که در ۱۵ کشور و نزدیک به ۳۰۰ شهر با قرارداد غذا رسانی به مشتری‌های ۳۶ هزار رستوران فعالیت می‌کند. همچنین مدعی است که بیش از ۲۲ هزار پیک غذا رسان دوچرخه‌سوار برای مشتری‌های این شرکت غذا‌رسانی می‌کنند. مدل تجارتی فودورا بر اساس برنامه‌ای دیجیتالی (اپلکیشن) است که مشتری‌ها، غذاخوری‌ها، و پیک‌های غذارسان برای ایجاد ارتباط با یکدیگر از آن استفاده می‌کنند. شرکت فودورا غذارسان‌ها را نه در مقام کارمند استخدامی، بلکه در مقام پیمانکاران منفرد درنظر گرفته است تا از پرداخت بیمه بیکاری و دیگر مزایا که بیمه جبران خسارت استان انتاریو (دبیلو–سی–آی–بی) را شامل می‌شود ، طفره برود. این مشاغل موقت و استخدام‌های بر اساس برنامه‌های نرم‌افزاری، روابط کارگری مورد انتظار را کاملاً زیرورو می‌کند. عملاً تمامی خطرهای ناشی از انعطاف‌پذیری در ساعت‌های کاری-که این نوع شغل‌ها ذاتاً به آن مبتلا هستند- نامشخص بودن ساعت‌های کاری و میزان دستمزد، نبود مقررات ایمنی و آموزش کافی را شامل می‌شود. کارکنان این‌گونه مشاغل وسایل رفت‌وآمد خود، یعنی ابزار کارشان، را خودشان باید تأمین کنند که غالباً از دوچرخه و بعضی‌‌ها هم از ماشین استفاده می‌کنند. آنان باید هزینه تعمیرات، بیمه، سوخت، و جریمه‌های احتمالی را هم خودشان پرداخت کنند. فودورا مدعی است که میانگین پرداختی مزد ساعتی در تورنتو ۲۱ دلار است، ولی درواقع ۴.۵ دلار برای هر تحویل غذا و ۱ دلار برای هر کیلومتر مسیر رفت تحویل غذا پرداخت می‌کند و خبری هم از مزایای بیمه درمانی و بازنشستگی نیست. به‌ویژه که در این نوع کار آسیب‌های جسمانی بسیار متداول است. اگر پیک‌های تحویل غذا بنا بر ادعای شرکت فودورا واقعاً پیمانکارهایی منفرد دانسته می‌شوند در این صورت آنان اصولاً باید بتوانند نرخ کارشان را افزایش و از این طریق بتوانند هزینه‌های جانبی فعالیت شغلی‌شان را پوشش دهند. ولی واقعیت امر اینست که آنان به شرکت وابسته‌اند و بنابراین نمی‌توانند وضعیت شغلی‌شان ازجمله دستمزدشان را تغییر دهند. با تمام این بدرفتاری‌ها، کارکنان این صنعت درباره تشکیل سندیکا شروع به‌بحث کردند.
سازمان‌دهی نرم‌افزاری برای مشاغل نرم‌افزاری
در نبود یک محل کار فیزیکی مشخص، مردم با روش‌های دیگری دورهم جمع می‌شوند. جالب است که کارکنان مشاغل بر اساس اپلکیشن‌ها توانسته‌اند از راه همین روش نرم‌افزاری این کار را انجام دهند. بنا به‌گفته توماس مک‌‌کوچین، یکی از غذا رسان‌های شرکت فودورا و از نخستین نفرهای فعال در ایجاد تشکل، می‌گوید: “اقدام اولیه از فضای مجازی شروع شد.” در پی ارتباطات دنیای مجازی و راه انداختن برنامه‌های اجتماعی‌ای مانند رقابت دوچرخه‌سواری و پیک‌ها در پارکی در تورنتو، گروه‌هایی از هسته مرکزی این پیک‌ها در تابستان ۲۰۱۸ در پارک‌های تورنتو در مورد شرایط سخت کار شروع به بحث کردند. او می‌گوید: “به این پیک‌ها فراخوان‌های زیادی داده شده بود، ولی این یکی کاملاً متفاوت بود زیرا ما دربارهٔ اینکه چه سازمان‌دهی‌ای لازم است بدهیم تا شرایط را تغییر دهیم بحث و بلافاصله شروع به جمع‌آوری امضا به‌منظور تشکیل سندیکا کردیم. “
سندیکای کارگران مواد غذایی زاده شد
بعد از موفقیت کمی که از سندیکای اول داشتیم، که خود تلاش و نیروی زیادی برد، به اتحادیهٔ کارکنان پست (سی- یو- پی – دبلیو) مراجعه کردیم که این اتحادیه بلافاصله لیسا شوفیلد را برای سازمان‌دهی و کمک به ما معرفی کرد. مک‌کچین می‌گوید که این برای مقصد ما نقطه عطفی بود: “با راهنمایی و منابع عظیم اتحادیه کارکنان پست، گام‌هایی بزرگ برای تشکل برداشتیم. “
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات سازمان‌دهی، پراکندگی وسیع و انفرادی بودن کارکنان عرصه بسته‌رسانی بوده است. فعالان سندیکایی در زمینه این موضوع‌ها کارگاه‌هایی آموزشی و کلاس‌های سندیکایی برای پیک‌های غذارسان ترتیب دادند، و این به‌نفع پیک‌های دوچرخه سوار بود. به‌طورمثال، کارکنان پیک‌های تحویل غذا “چگونه برگهٔ مالیاتی خود را آماده کنند یا چگونه دوچرخه‌شان را تعمیر کنند، برای زمستان چه نوع لباسی انتخاب کنند، چگونه در دادگاه‌ها برای جریمه پارکینگ اقامه دعوا کنند. همه این‌ها به‌طور استراتژیک ارتباط‌هایی مفید بودند، اما همچنین بهبود ایمنی و شرایط محیط کاری هم جزو این برنامه راهبردی ما بود.”
یکی از امتیازهای این نحوه کار، فعال کردن تعداد زیادی از کارگران در امر سازمان‌دهی است. در قیاس با امر سازمان‌دهی در محیط کارهای معمولی، تعداد زیادی از کارکنان غذا رسان برخوردی منفی با امر سازمان‌دهی دارند. شوفیلد می‌گوید: “در این تلاش‌ها به‌کمک هزاران هزار نفر نیاز داشتیم. ” با حمایت و منابع اتحادیه کارکنان پست، پیک‌های غذا رسان کارزارها را با روش آزمون و خطا و اصلاح خطا، تا پایان کار ادامه دادند. بر اساس همین استراتژی، آنان پیشرفتی اساسی کردند. مک کوچین اعلام می‌کند که “ما در پایان سال ۲۰۱۸ با اتحادیه کارکنان پست کار را شروع کردیم” و حالا در همین تابستان صدها پیک وارد صف مبارزه شده‌اند.
ادامه سازمان‌دهی در ساختارهای سازمان‌های محلی
هم‌اکنون درخواست صدور گواهینامه برای تشکیل سندیکا به روابط عمومی سازمان کارگری استان انتاریو ارسال شده، محلی که شرکت فودورا حق سازمان‌دهی پیک‌ها را به‌مشاجره و انکار کشانده است. محیط کاری شرکت فودورا گردش مالی‌ای نسبتاً بالایی دارد، بنابراین کارفرمای این شرکت علاوه بر اینکه این حرکت را می‌خواهد نابود کند می‌خواهد صدور گواهینامه برای سندیکا را قبل از اینکه عدهٔ بیشتری پیک به آن بپیوندند، در روند مرحله بررسی متوقفش کنند. بنا به‌گفته مک کوچین و شوفیل، پاسخ اساسی به تلاش کارفرما در این مورد، ادامه مبارزه برای امر سازمان‌دهی است. این دو می‌گویند: “ما در تلاشیم ساختار سندیکا بر اساس سازمان محلی باشد، بدون درنظر گرفتن اینکه پاسخ سازمان روابط کارگر و کارفرمای استان چه باشد.” با هر فرد تازه استخدام شده‌ای تماس برقرار کرده و به او گفته می‌شود می‌تواند به عضویت سندیکا درآید. سندیکا برای ادامه امر سازمان‌دهی یک شبکه ارتباطی به‌وسیله اعضای خود به‌راه انداخته است. مک کوچین مسئلهٔ سازمان‌دهی را فقط از طریق مبارزات حل‌شدنی می‌داند. “اداره کار استان هرگز حقوق کارگر را نخواهد داد ما باید آن را بگیریم. ” مبارزه متحد کارگران صنعت غذایی، برای تأمین معیشت و امنیت شغلی کارگران آیندهٔ روشنی را نوید می‌دهد.
[برگرفته از: سایت حزب کمونیست کانادا، روزنامه صدای مردم، ۸ آذرماه ۱۳۹۸].
به نقل از ضمیمهٔ کارگری «نامهٔ مردم»، شمارۀ ۲۹، ۱۴ بهمن ۱۳۹۸
