زندگی رنج‌بار دهقانان میهن
تأمین غذا با توجه به افزایش جمعیت روز افزون، به حدی حائز اهمیت است که به خطر افتادن آن می‌تواند زمینه‌ساز معضل‌هایی عظیم گردد. تأمین امنیت غذایی در چنین شرایطی نیازمند برنامه‌ریزی در حوزه اشتغال و اقتصاد با تأکید بر شاخه کشاورزی است و در این مسیر ناگزیر تحولی برنامه ریزی شده در کشاورزی بر پایه یافته‌های علمی و تحقیقاتی به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل می‌شود.
در همین راستا، احمدعلی رضایی، یکی از کشاورزان “بخش نوبَران۱”، به فاصله معنادار بین کشاورزی سنتی با تولید محصولات کشاورزی منطبق بر اصول علمی، دانش روز، و سیستم‌های نوین در کشور اشاره کرده و می‌گوید: “بر اساس آمار منتشر شده سالانه بالغ بر ۱۳۰ میلیون تُن انواع محصولات کشاورزی در ایران تولید می‌شود و لازمه جهش در حوزه کشاورزی بهره‌گیری از دانش روز بر اساس آخرین یافته‌های علمی است که در این میان باید از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کرد “[ایسنا، ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹]. پیش‌رَوی به سمت کشاورزی مدرن و توجه به حوزهٔ پیشگیری، بهترین راهکار برای کاهش خسارت‌های ناشی از بلایا و مخاطرات در حوزه کشاورزی است. نبود برنامه‌ریزی در مقابله با بلاهایی همچون سرمازدگی و تگرگ، خسارت‌هایی جبران‌ناپذیر وارد می‌آورد. در ادامه گزارش ایسنا آمده است: “همه‌ساله بر اثر وقوع بلایا و مخاطرات طبیعی خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می‌شود که فقط شامل یک محصول یا یک فصل نیست، بلکه در تمام فصول سال بلایای طبیعی نظیر سرمازدگی، سیل، تگرگ و… بخش اعظمی از تولیدات کشاورزی را از بین می‌برد و علاوه بر بروز خسارت اقتصادی، موجب کاهش انگیزه و رغبت کشاورزان و باغداران برای توسعه کشت محصولات باغی و زراعی می‌شود. “بر اساس اعلام جهاد کشاورزی، بارش تگرگ به ۸۰۰ هکتار از باغات زردآلو، گوجه سبز، بادام، و جز این‌ها، به میزان ۸۰ میلیارد تومان خسارت وارد کرد و در شرایط کرونایی ضربه‌ای سنگین بر اقتصاد و معیشت باغداران بود. این در حالی است که محصولاتی نظیر گوجه سبز و زردآلو تحت حمایت بیمه محصولات کشاورزی قرار نمی‌گیرد و درصورت بروز خسارت هیچ حمایتی از جانب دولت انجام نمی‌شود که درواقع یکی از خلأهای قانونی در حوزه بیمه‌ای است. کشاورز اگر از فعالیت خود در حوزه باغی و زراعی درآمد لازم را به‌دست آورد قطعاً انگیزه بیشتری برای توسعه کشت‌وکار خواهد داشت و درنتیجه تقویت انگیزه و تمایل به برنامه‌های توسعه‌ای، به افزایش تولید روی خواهد کرد. در طول چهل سال حاکمیت نکبت‌بار جمهوری اسلامی، زندگی رنج‌بار و پردرد دهقانان کشور نه‌تنها هیچ‌گونه بهبودی نیافت، بلکه دستخوش زیان‌هایی گردیده و از جهت‌هایی معین نیز بدتر شده است. امروزه، دست‌اندازی دلالان بر محصولات کشاورزی و واردات بی‌رویه، زمینه‌ساز افت محصولات کشاورزی، گسترش دامنه فقر و تنگدستی، و نومیدی بخش چشمگیری از خانواده‌های دهقانان گردیده است. در این ارتباط، خبرگزاری ایسنا می‌نویسد: “کشاورزان متضرر از بارش تگرگ و وقوع سیل در ساوه، هیچ محصول کشاورزی بیمه واقعی ندارد و بیمه‌گذاران با ارزش واقعی محصولات کشاورزی تولیدات کشاورزان را بیمه نمی‌کنند، چرا که برای بیمه‌گذار توجیه و صرفه اقتصادی وجود ندارد و همین عامل موجب خواهد شد که تولیدکنندگان و کشاورزان همواره با ریسک مواجه باشند و قدرت رقابت و جهش در تولید از آنان سلب می‌شود. “
به‌گزارش ایرنا، ۲۳ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹، حسین قلی پور، یکی از باغداران روستاهای مراغه۲، با دست‌هایی خالی و پینه‌بسته و پس از یک سال کار در زمین کشاورزی دراین‌باره می‌گوید:”تمامی سال را به‌همراه اعضای خانواده روی زمین‌ها و باغات فعالیت می‌کنیم و اگر محصول‌مان آفت نزند و تگرگ و سرما را رد کند، در پایان درآمد ماهانه کمتر از ۵۰۰ هزارتومانی برای هر یک اعضا خانواده می‌ماند “[!]. شهرستان مراغه با حدود ۱۱۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی و بیش از ۲۰ هزار هکتار باغ و تولید سالانه حدود ۳۰۰ هزار تن انواع میوه، یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی شمال غرب کشور است [اما بهره‌گیری از سیستم‌های کارآمد افزایش تولید و حفاظت از محصول] در این شهرستان مغفول مانده و سهم کشاورزان و باغداران مراغه‌ای از این سامانه‌ها، تنها به آبیاری قطره‌ای و تحت فشار محدود شده است. با این وجود، بر پایه گزارش‌های انتشار یافته، هرسال بیش از دوسوم محصولات این دیار را سرما و تگرگ از بین می‌برد و در هنگام برداشت محصول نیز درگیر بازی‌های دلالان بازار کشاورزی می‌شوند که اکثر این دلالان از طرف نهادهای امنیتی و سپاه حمایت می‌شوند. به‌گزارش همشهری آنلاین به‌نقل از ایسنا، ۲۴ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹، ناصر بهروز، فرمانده سپاه ناحیه مقاومت شهرستان جیرفت، می‌گوید: “در حال حاضر همه امور دست دلالان است. آنها با قیمت پایین پیاز را خریداری می‌کنند. … دلالان متأسفانه کیلویی ۳۰۰، ۴۰۰ یا ۵۰۰ تومان از کشاورزان پیاز را خریداری می‌کنند. ” مشکل کشاورزان جنوب کرمان مشکل امروز و دیروز نیست، مشکل و دغدغه هرساله آنان است. کشاورزان مجبور می‌شوند زیر بار قرض و وام بروند یا کارت واریز پول یارانه‌شان را گرو بگذارند و به‌امید فروش محصول‌شان و کسب چند تومان برای گذران زندگی مجبورند با دلالان دست‌وپنجه نرم کنند و سر آخر ناامید از همه‌جا حاصل ماه‌ها دسترنج‌شان را فرش خیابان کنند تا وسایل نقلیه از روی آن عبور کنند. چنین وضعیت نگران کننده‌ای به کشاورزان جنوب کرمان، شهرستان مراغه یا سمنان، و زندگی و معیشت آنان محدود نمی‌شود. بر اثر عملکرد مخرب رژیم حاکم ازجمله در این عرصه، وضعیت زندگی دهقانان میهن ما وخیم‌تر شده و تولید فراورده‌های کشاورزی نیز دچار رکود شده است و به سمت اضمحلال می‌رود! وضعیت نابسامان کشاورزی در میهن ما، نبود حمایت دولت از تولیدات داخلی، و روند مخرب و واردات بی‌رویهٔ محصولات کشاورزی از خارج، در مجموع، شرایطی بسیار دشوار برای کار و زندگی میلیون‌ها خانوادهٔ روستایی به‌وجود آورده است. برای حل معضل‌ها در امر مهم کشاورزی کشور، طرح علمی کشت، تعیین میزان محصول و نوع محصول، زیر نظر کارشناسان مجرب و صلاحیت‌دار، با درنظر گرفتن منافع کشاورزان، ضرورت تام و تمام دارد، چندان که هر کشاورز همواره با توجه به آب‌وهوای منطقه، کیفیت خاک، برآورد نیاز بازار، و مقدار مصرف، اقدام به کاشت محصولی کند که احتیاج کشور را تأمین کند. نداشتن برنامه‌ریزی و برخورد سوداگرانه و بی‌اعتنایی مسئولان دولتی به این نکته‌های اساسی است که امسال هم کشاورزان کشورمان را دچار خسارت‌هایی هنگفت کرده و خیل کثیری از آنان را به ورشکستگی کشانده است. با برباد رفتن داروندار زحمتکشان در این شاخه مهم از اقتصاد کشور هم فقر گسترش بیشتر خواهد یافت هم شمار بیکاران فزون‌تر و درنتیجه حاشیه‌نشینی پردامنه‌تر خواهد شد و با واردات بیشتر از خارج فشاری بیشتر بر خزانه خالی کشور وارد خواهد آمد.
………………………………………………………………
۱. بخش نوبَران یکی از دو بخش شهرستان ساوه در استان مرکزی ایران است. جمعیت بخش نوبران شهرستان ساوه در سال ۱۳۹۵ شمسی ۲۴٬۱۸۲ نفر و در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۰٬۸۱۸ نفر بوده است.
۲. شهرستان مراغه با حدود ۲۶۸ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری جنوب تبریز مرکز آذربایجان شرقی واقع و از دو بخش مرکزی و سراجو تشکیل شده و دارای ۱۷۳ روستا شامل ۷۴ روستا در بخش مرکزی و ۹۹ روستا در بخش سراجو است.
به نقل از «نامهٔ مردم»، شمارۀ ۱۱۰۴، ۵ خرداد ۱۳۹۹
