انتخابات مجلس شورای ملی ونزوئلا: یک پیروزی مهم برای رهروان چاوز

دکتر فرانسیسکو دومینگز نتایج انتخابات مجلس ملی ونزوئلا در ۱۶ آذرماه ۹۹ را ارزیابی می‌کند

انتخابات آزاد و عادلانه مجلس ملی ونزوئلا، که در تاریخ ۶ دسامبر ۲۰۲۰ / ۱۶ آذرماه ۹۹ برگزار شد، یک پیروزی سیاسی بزرگ برای طرفداران سیاست چاوز به وجود آورد. از میان ۲۷۷ نماینده انتخاب شده، قطب بزرگ میهنی (ائتلاف حاکم”گ پ پ” [GPP]) به‌رهبری حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا ( PSUV ) ۶۹٫۴۳ درصد آرا (۴،۲۷۶،۹۲۶رأی)، اتحاد دمکراتیک (حزب مخالف دولت) ۱۷٫۷۲ درصد آرا (۱،۹۰۵،۱۷۰ رأی)، حزب اتحاد چپ ۴٫۱۵ درصد آرا (۲۹۵،۴۵۰رأی)، و ائتلاف‌های کوچک دیگر نیز باقی‌مانده آرا را کسب کردند. این یعنی از ۲۷۷ کرسی مجلس ملی، تعداد ۱۷۷ کرسی به قطب بزرگ میهنی و ۹۷ کرسی باقی مانده به ائتلاف‌های دیگر اختصاص یافت. در مجموع تعداد ۶،۲۵۱،۰۸۰ نفر رأی دادند که ۳۱ درصد از تعداد رأی‌دهندگان ثبت نام شده بود. این بیست و پنجمین انتخابات از زمان ریاست جمهوری هوگو چاوز در سال ۱۹۹۸/ ۱۳۷۷ است. تشکیل این شورای ملی انتخابی یکی از نتیجه‌های کارزار “گفت‌وگوی ملی برای صلح” با همکاری و توافق دولت بولیواری و نمایندگان حزب‌های مخالف دولت بود. افزون بر این و بر اساس یک توافق‌نامه، شورای ملی انتخاباتی (CNE) به‌عنوان بخشی از هم‌داستانی بین دولت و حزب‌های مخالف دولت، چند مورد تغییرها و تضمین‌های اضافی را موجب شد که به‌شرح زیرند:
تعداد نمایندگان مجلس از ۱۶۷ نفر به ۲۷۷ نفر افزایش یافت که از این تعداد ۱۴۴ نفر (۵۲ درصد) از طریق لیست و ۱۳۳ نفر (۴۸ درصد) با رأی اسمی انتخاب می‌شوند. سه کرسی نیز برای پیروان اقلیت‌های ملی مذهبی از طریق رأی‌گیری اسمی (برای برگزاری در تاریخ ۹ دسامبر ۲۰۲۰/ ۱۹ آذرماه ۹۹) درنظر گرفته شد.
تعداد ۱۶ بازرسی در قبل، در خلال، و پس از انتخابات انجام می‌شود که با مشارکت کامل همه طرف‌های درگیر انتخابات، کارشناسان بین‌المللی امور انتخاباتی و رایانه‌ای و همچنین هر ناظری که از سوی هر یک از طرف‌های درگیر انتخابات ازجمله ائتلاف حاکم و شورای ملی انتخاباتی خواهد بود. در این انتخابات بیش از ۲۰۰ ناظر بین‌المللی از ۳۴ کشور جهان و ۱۵۰۰ ناظر داخلی حضور داشتند.
درمجموع تعداد ۱۰۷ سازمان سیاسی در این انتخابات شرکت داشتند: ۳۰ سازمان در سطح ملی، ۵۳ سازمان در سطح منطقه‌ای، ۶ سازمان نماینده اقوام بومی، و ۱۸ سازمان از اقوام بومی محلی. نود و هشت نفر از این کاندیداها در برابر قطب بزرگ میهنی (ائتلاف حاکم”گ پ پ” [GPP]) بودند و تنها ۹ نفرشان از ائتلاف حاکم حمایت کردند. این حزب‌ها هزاران نامزد انتخاباتی را معرفی کردند و برای شفافیت در روند برگزاری انتخابات، شورای ملی انتخاباتی ( CNE ) به سازمان‌دهی ۳۵۰۰ گردهمایی در شش منطقه بومی‌نشین کشور کمک کرد. بیش از ۱۴هزار شعبهٔ اخذ رأی و ۳۰ هزار صندوق انتخاباتی در دسترس قرار گرفت. ناظران بین‌المللی از هر مرکز رأی‌گیری، در هر مکان و در هر زمان در طول برگزاری انتخابات می توانستند بازدید کنند. به‌استثنای تعداد کرسی‌های انتخاباتی برای مجلس ملی، این انتخابات با انتخابات مجلس ملی در سال ۲۰۱۵ / ۱۳۹۴همسان بود، انتخاباتی که در آن مخالفان دولت پیروزی چشمگیری به‌دست آوردند.
ناظران بین‌المللی شورای خبرگان انتخاباتی آمریکای لاتین (به‌اختصار به‌زبان اسپانیایی “CEELA” است) در بیانیه‌ای که از تلویزیون سراسری منتشر کردند، کیفیت، کارایی، شفافیت، و ممیزی روند برگزاری این انتخابات را تحسین کردند و خاطرنشان کردند که انتخابات در شرایط ایمنی بهداشتی تحسین‌برانگیز و با وجود مشکلات عظیم اقتصادی ناشی از تحریم‌های ایالات متحده انجام گرفت. در میان ناظران بین‌المللی، اِوو مورالس (رئیس‌جمهور قبلی بولیوی از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۸) ، رافائل کورئا (رئیس‌جمهور اِکوادور از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶)، فرناندو لوگو (رئیس‌جمهور پاراگوئه از ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱)، خوزه لوئیس زاپاترو (نخست‌وزیر اسپانیا از ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰)، و تعدادی از نمایندگان پارلمان اروپا که آنان نیز به شفافیت انتخابات گواهی دادند، حضور داشتند. نخست‌وزیر سابق اسپانیا همچنین آشکارا از اتحادیه اروپا درخواست کرد که نتایج انتخابات را تأیید کرده و از تحریم‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بر ضد ونزوئلا حمایت نکنند. همه رهبران حزب‌های سیاسی مخالف دولت که در این انتخابات شرکت کرده بودند بر اهمیت رأی دادن در انتخاب مجلس ملی جدید تأکید کردند و تحریم‌ها و تجاوزهای نظامی در حمایت از گوایدو، گروه های راست افراطی، و ترامپ را محکوم و تقبیح کردند. آنان این فرصت را پیدا کردند تا از سیاست‌های دولت به‌ویژه در زمینه اقتصادی انتقاد کنند، ولی همگی طرفدار گفت‌وگو بودند. بنابراین، به‌رسمیت نشناختن نتیجهٔ انتخابات ونزوئلا از سوی اتحادیهٔ اروپا به‌این دلیل که “مطابق با استانداردهای بین‌المللی نبوده است” به چه معنی می‌تواند باشد؟ اتحادیهٔ اروپا انتخابات سال ۲۰۱۷ / ۱۳۹۶ در هندوراس را تأیید کرد، یعنی انتخاباتی که در شرایط کم‌وبیش دیکتاتوری و مملو از موارد تقلب برگزار شد و از سوی سازمان کشورهای آمریكایی (حتی لوئیز آلماگرو۱ خواستار تجدید این انتخابات شده بود) محکوم شد.
بیانیه اتحادیه اروپا که در تاریخ ۷ دسامبر/ ۱۷ آذرماه در مورد ونزوئلا صادر شد ۱۹۸ کلمه بود، درحالی که “گزارش” اتحادیهٔ اروپا در رابطه با انتخابات هندوراس ۴۳ صفحه و از “از مرگ حداقل ۲۲ نفر در اعتراض‌های پس از انتخابات ابراز تأسف می کند.” اتحادیهٔ اروپا، حداقل اعلام نکرد مضحکهٔ به‌رسمیت شناختن رئیس‌جمهور غیرمنتخب ونزوئلا یعنی خوان گوئیدو را ادامه خواهد داد. البته سیاست یک بام و دوهوای اتحادیهٔ اروپا در مورد ونزوئلا افسانه‌ای شده است.
اتحادیهٔ اروپا در رابطه با گزارش هندوراس با اعلام اینکه “مندرجات آن، لزوماً منعکس کنندهٔ موضع‌گیری رسمی اتحادیه اروپا نیست” از پیامد آن خود را مبرا می‌سازد. ولی چنین چیزی ممکن نیست. برنده انتخابات تقلبی در هندوراس یعنی خوان اورلاندو هرناندز بود، شخصی که در ماه مارس ۲۰۲۰ از طرف دادستان‌های آمریكایی به کسب عواید مالی در ارتباط با قاچاق مواد مخدر متهم شده و برادرش هم سال قبل به‌جرم قاچاق مواد مخدر محکوم شده بود. محظورات اخلاقی اتحادیهٔ اروپا در مورد تقلب در انتخابات و فعالیت‌های جنایتکارانه کجا رفتند؟ شورای انتخابات ونزوئلا از اتحادیهٔ اروپا دعوت کرده بود تا مأموران ناظر خود را برای نظارت بر انتخابات ونزوئلا بفرستد. ولی اتحادیهٔ اروپا احتمالاً از ترس آزار و اذیت ترامپ و همکارانش، به ونزوئلا پاسخ داد که مدت‌زمان سه ماه برای آماده سازی هیئت نظارت اتحادیهٔ اروپا کافی نیست. این پاسخ از جایی آمد که در سال ۲۰۱۹ به رئیس‌جمهور نیکلاس مادورو هشت روز فرصت داده بود تا انتخابات ریاست‌جمهوری را سازمان‌دهی کند و در غیر این صورت این اتحادیه مجدداً گوئیدو را برای دستبوسی ایالات متحده به‌رسمیت خواهند شناخت.
جریان راست‌گرای افراطی گوئیدو با پیروی از دستورهای اربابان آمریکایی‌اش و از آنجا که از نظر سیاسی درحال نابودی است، در این انتخابات شرکت نکرد. مایک پمپئو، به‌نمایندگی از دولت درحال خروج ترامپ، از پیش گفت ایالات متحده نتیجهٔ انتخابات در ونزوئلا را به‌رسمیت نمی‌شناسد و “به‌رسمیت شناختن” گوئیدو به‌عنوان “رئیس‌جمهور موقت” ادامه خواهد یافت. دومینیک راآب، به‌نمایندگی از سوی دولت بریتانیا، موضع‌گیری‌های پمپئو ازجمله ادامه کار با مضحکهٔ گوئیدو را طوطی‌وار تأیید و تکرار کرد و افزود که بریتانیا گوئیدو را حتی به‌عنوان رئیس مجلس (که دوران آن در ژانویه ۲۰۲۱ پایان می‌یابد) نیز به‌رسمیت خواهد شناخت. این موضع‌گیری ممکن است تغییر کند اگر که رئیس‌جمهور جدید آمریکا، جو بایدن، موضع‌گیری دیگری در پیش بگیرد. ونزوئلایی‌ها در شرایط جنگ اقتصادی، تحریم‌ها، فشارهای بین‌المللی، سم‌پاشی‌های رسانه‌ای، کارشکنی‌ها، تلاش‌های آمریکا برای محاصره نظامی و جلوگیری از واردات مواد غذایی، مواد بهداشتی و دارویی به کشور و تحریم انتخاباتی که با کارزاری زهرآگین و اهریمنی از سوی رسانه‌های جهانی حمایت می‌شود، به‌پای صندوق‌های رأی رفتند. بوق‌وکرنای ترامپ در تقلبی بودن نتیجهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، به جهانیان نشان داد که چنین اتهام‌هایی می‌توانند برای هر کشور یا دولتی آسیب زننده، بی‌ثبات کننده و تنش‌زا باشند و نیز نشان می‌دهد که با کمک افراطی‌ترین عناصر (مانند نژادپرستان سفیدپوست) چگونه اختلاف‌های داخلی ایجاد می‌شوند. با در نظر گرفتن این موارد، مقاومت مردم ونزوئلا قهرمانانه است و رئیس‌جمهور مادورو به‌جای استفاده از خشونت، راه گفت‌وگو، صلح، و انتخابات دموکراتیک را انتخاب کرد. این انتخابات نشان دهنده مشروعیت این‌چنین رویکردی است. پس از اعلام نتیجهٔ انتخابات، رئیس‌جمهور مادورو گفت‌وگو با مخالفان در مورد یک رویکردی مشترک به‌منظور رسیدگی به موضوع‌هایی مانند محاصرهٔ اقتصادی از سوی ایالات متحده، فشار تجارت خارجی بر پول کشور، و درپیش گرفتن سیاست‌هایی در جهت بازیابی قدرت خرید مردم را بار دیگر خواستار شد. در مورد میزان مشارکت مردم در انتخابات و عامل‌های مؤثر در فرایند آن، می‌توان بسیار صحبت کرد. واقعیت امر این است که استراتژی ترامپ برای “تغییر رژیم” و گزینهٔ تخیلی انتخاب یک “رئیس جمهور موقت” شکست خورده است و سیاست گفت‌وگو و صلح، گام مهم دیگری است در راه عادی سازی بنیادی ونزوئلا که از تجاوزات امپریالیسم ایالات متحده و شرکای آمریکای لاتینی‌اش (به‌ویژه ایوان دوکو در کلمبیا) و با همدستی اتحادیهٔ اروپا، صدمه دیده است.
راه پیشِ رو همچنان پرخطر است، اما درعین‌حال فرصت‌هایی تازه برای بهبود اقتصادی کشور فراهم می‌کند تا انقلاب بتواند پویایی پیشرفت اجتماعی را که در سال‌های اخیر به‌وسیلهٔ تهاجم خارجی تضعیف شده بود، تقویت کند. این انتخابات صدمه زیادی به گوئیدو زد، کارتل لیما نیز در حال تجزیه است، و آلماگرو و سازمان کشورهای آمریكایی (OAS) پس از کودتا در بولیوی به‌شدت بی‌اعتبار شده‌اند. نيروهای آمريكايی‌ای كه سیاست تجاوز را سازمان‌دهی و حفاظت می کردند نیز در حال خنثی شدن‌اند. افزون بر این‌ها، توده‌های مردم در بولیوی و شیلی، نیروهای دست‌راستی را شکست داده‌اند و مکزیک و آرژانتین نیز اکنون دولت‌های مترقی چپ در سر کار دارند. ترامپ از نظر سیاسی شکستی تحقیرآمیز خورده است. جنبش همبستگی بین‌المللی به‌منظور حمایت از حاکمیت ملی ونزوئلا باید تلاشش را افزایش دهد، رأی مردم ونزوئلا در انتخابات مجلس ملی ۲۰۲۵ – ۲۰۲۰ را ارج نهاده و دولت بریتانیا، اتحادیهٔ اروپا، دولت‌های اروپایی و ایالات متحده را به توسعهٔ رویکرد عادی‌سازی روابط و تعاملی سازنده با ونزوئلا وادار کند.
——–
۱.‌ لوئیز آلماگرو دبیرکل سازمان کشورهای آمریكایی (OAS) است. او به شرکت در کودتای ۲۰۱۹ بولیوی که به کناره‌گیری اجباری اوو مورالس رئیس جمهور سابق و مردمی این کشور منجر شد، اعتراف کرد.

فرانسیسکو دومینگز دبیر کارزار همبستگی با ونزوئلا است.

به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۱۱۹، ۱ دی ۱۳۹۹