آیا دستفروشی یک حرفه است؟
خبرگزاریهای رسمی داخل کشور با پوشش دادن نظریات ولی فقیه و رؤسای سه قوه سعی بر القای این دیدگاه دارند که تورم اقتصادی موجود و وخیمتر شدن زندگی مردم بهدلیل تحریمهای آمریکا و شیوع کووید ۱۹ است. اما آنچه ناگفته میماند پیامد اجرای برنامههای اقتصادی- اجتماعی ضد ملی حکومت جمهوری اسلامی است که عامل اصلی فقر و فلاکت مردماند.
گسترش و شیوع کووید ۱۹ضعفهای ساختاری نظامهایی که از دستورات صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی پیروی کرده و میکنند را نشان داد و همچنان میدهد. حقیقت امر این است که سیاست تعدیل ساختاری که خصوصیسازی از ارکان مهم آن است، با شدتوحدّت در میهنمان بهپیش برده شد و همچنان با زور و نیرنگ بهپیش برده میشود. یکی از اثرهای شوم این سیاستها پیدایش و رواج پدیدهٔ دستفروشی در کشور است. دستفروشی محصول بیکاری گستردهٔ زحمتکشان، جوانان، زنان، و فروپاشی بنیهٔ تولیدی است.
مطابق برآوردهای رسمی، ۶۵ درصد دستفروشان متأهل و دارای دو فرزند هستند. میانگین درآمد دستفروشان کمتر از یک میلیون تومان در ماه است. همچنین بیش از ۸۰ درصد آنان بیمهٔ تامین اجتماعی ندارند. در شهرهای بزرگ کشور هزاران تن با دستفروشی امرار معاش میکنند. دستفروشان همواره با ضرب و شتم و اخاذی از سوی نیروی انتظامی، بسیج، و شهرداریها روبرویند. بهطورمثال، دهها زن سرپرست خانوار یا زنان کارگر و کارمند اخراج شده از شغلشان، در طول سکوهای متروهای تهران بساط پهن کرده و دستفروشی میکنند. درآمد این زنان زحمتکش در ماه حتی از یک میلیون تومان نیز کمتر است. در سالهای اخیر، همراه افزایش نرخ تورم و اجرای برنامهٔ آزادسازی اقتصادی شماری بیشتر از مردان و زنان بیکار، معلمان، پرستاران، کارگران، و حتا کارمندان به دستفروشی برای تأمین معیشت مجبور شدهاند. فقر و بیکاری حتی باعث روی آوردن هنرمندان و ورزشکاران به “شغل” دستفروشی گردیده است. چندی پیش محسن مدهنی، قهرمان کشتی جهان، با انتشار تصاویری اعتراضش را نسبت به وضعیت بد معیشتی و بیکاری و روی آوردن اجباریاش به دستفروشی در فضای مجازی نمایش داد. علاوه بر این، مطابق گزارش ۱۱ آذرماه ۹۹ ایسنا، عدهای از هنرمندان هماکنون در خیابانها و مترو دستفروشی میکنند.
در اقتصادی سالم و مردمی، دستفروشی یک حرفه محسوب نمیشود. تا زمانی که نولیبرالهای وطنی بر تمام شریانهای اقتصادی کشورمان حاکماند و استبداد ولایی جامعه را به فقر و انحطاط میکشاند، داشتن اقتصادی سالم، مولد، توأم با عدالت اجتماعی انتظاری بیهوده است. باوجود این، منافع و معیشت دستفروشان باید از جانب سندیکاها حمایت و پشتیبانی شود. دستفروشان میتوانند و باید برای دفاع از منافعشان در اوضاع کنونی با جنبش کارگری و حرکتهای سندیکایی همدوش و همسنگر شود و بهمنظور ایجاد تشکل صنفی- سندیکایی کوشش کنند. ریشهکن کردن پدیدهٔ فقر و دستفروشی با تأمین شغل و مزد مناسب برای همگان بدون استثناء از خواستهای جنبش کارگری و سندیکایی میهن ماست.
به نقل از ضمیمۀ کارگری «نامۀ مردم»، شمارۀ ۴۱، ۱۵ دی ماه ۱۳۹۹