آیا بعد از ویروس کرونا، زندگی ادامه خواهد یافت؟ چین ثابت کرد که همه گیری قابل کنترل است.

نوشته سی.جی. اتکینز، در نشریه “دنیای مردم”

پیروزمندان ووهان: مراسم خداحافظی آخرین گروه کارکنان درمانی که با شیوع ویروس کرونا، برای کمک به شهر ووهان آمده بودند در ۱۵ آوریل ۲۰۲۰/ ۲۷ فروردین‌ماه ۱۳۹۹. ووهان ، مرکز شیوع ویروس کرونا در چین مسیر بهبودی را در تابستان و پاییز طی کرد. زندگی در آنجا تا حد زیادی به‌حالت عادی برگشته و دولت بر رشد اقتصادی تمرکز کرده است. در مقابل، زمستان تاریکی با شیوع گسترده ویروس مرگبار کرونا در آمریکای شمالی سایه افکنده است.
تورنتو – ۹ ماه پیش، در اوایل فوریه ۲۰۲۰/ بهمن‌ماه ۱۳۹۸، نشریه جهان مردم مصاحبه‌ای با لوپین، مردی ۲۶ ساله از اهالی ووهان چین، انجام داد. در آن زمان، زادگاه لوپین کانون آن چیزی بود که دانشمندان “ویروس جدید کرونا” می‌نامیدندش. بیماری‌ای شبیه ذات‌الریه که به‌زودی شیوع همه‌گیری‌ای جهانی را موجب شد. لوپین که در کانادا کار می‌کرد به شهر خود، ووهان، بازگشته بود تا در سال نو چینی از خانواده‌اش دیدار کند. پرواز نیمه شب او در ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۰/ ۳ بهمن‌ماه ۱۳۹۹ یکی از آخرین پروازهایی بود که قبل از قرنطینه این شهر (نخستین قرنطینه به‌دلیل کرونا در جهان) انجام شد.
صبح روز ۷ فوریه ۲۰۲۰/ ۱۸ بهمن‌ماه ۱۳۹۹، زمانی که با لوپین صحبت کردم، شمار رسمی مبتلایان در چین ۳۱ هزار نفر و فوت شدگان کمی بیش از ۶۰۰ نفر بود. شمار مبتلایان در ایالات متحده تنها ۱۱ مورد و درگذشتگان صفر بود. بعدازظهر همان روز، رئیس‌جمهور، دونالد ترامپ، اظهار داشت: “با شروع گرم شدن هوا… امیدوارم ویروس ضعیف شود و از بین برود.” پس از تنها چند ماه اطلاع یافتیم که ترامپ در همان روز حقیقت امر را در مورد این ویروس به “باب وودوارد”، خبرنگار، گفته و اظهار داشته بود: “حتی از شدید ترین آنفولانزاها نیز مرگبارتر است.” ترامپ بر نکته‌ای تأکید ‌کرده بود که از دید مردم پنهان بود. او به وودوارد گفته بود: “این، چیز مهلکی است.”
ووهان در آن زمان تنها منطقه قرنطینه شده در برابر شیوع ویروس کرونا بود. ۱۱ میلیون نفر ساکنان این شهر، نخستین گروه در جهان بودند که وضعیت جدید در خانه ماندن را تجربه می‌کردند. درحالی که تیم‌های خدمات اضطراری در تلاش ساخت‌وساز بیمارستان‌های موقت بودند، تحویل مواد غذایی و تجهیزات پزشکی از سوی دولت، به مردم کمک می‌کرد تا بتوانند دوران قرنطینه را تحمل کنند.
در اواسط ماه مارس ۲۰۲۰/ آخرهای اسفندماه ۱۳۹۸، زمانی که کشورهای غربی وارد قرنطینه شدند، نشریه دنیای مردم دیدار دیگری با لوپین داشت. سفرهای بین‌المللی تقریباً به‌طوركامل متوقف شده بودند و ترامپ بیش‌ازپیش به‌شیوه‌ای نژادپرستانه، مشکل همه‌گیری را به “ویروس چین” كاهش می‌داد. تا آن زمان، لوپین و خانواده‌اش نزدیک به دو ماه بود که در قرنطینه بودند. پدر لوپین دوست صمیمی‌اش را به‌دلیل ابتلا به‌این ویروس از دست داده بود، ولی برگزاری مراسم تشییع جنازه غیرممکن بود. لوپین در ماه مارس به من گفت: “بسیاری از کشورها اوضاع چین را به‌سخره گرفته‌اند، گویا این وضع هرگز به مشکل کشورهای ٬جهان اول٬ تبدیل نخواهد شد.” او پیش بینی کرد که “این تکبر” به مانعی واقعی در این مورد تبدیل خواهد شد.
درستی هشدارهای او، متأسفانه، به‌اثبات رسید. هم‌اکنون، در میانه ماه نوامبر ۲۰۲۰/ آخرهای آبان‌ماه ۹۹، شمار جان‌باختگان در ایالات متحده از ۲۵۰ هزار نفر گذشته است و بیش از ۱۱ میلیون مورد ابتلا به‌تأیید رسیده است. اقتصاد در رکود است، ده‌ها میلیون شغل برای همیشه از بین رفته‌اند و کسب‌وکارهایی بی‌شمار هم نابود شده‌اند. یکی از اندک رویدادهای مثبت اخیر، که واقعه‌ای مهم است، قیام گسترده بر ضد نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در ایالات متحده بود که به‌خروج ترامپ از صحنه سیاسی منجر شده است. او باید ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱/ ۱ بهمن‌ماه ۹۹ از کاخ سفید خارج شود، ولی درعین‌حال هنوز هم از انجام هر کاری به‌منظور کنترل ویروس سر باز می‌زند. ترامپ فقط با دادخواست‌هایی مسخره به‌منظور به‌چالش کشیدن نتیجهٔ انتخابات، وقت را تلف می‌کند و این درحالی است که ویروس کرونا بیش از یک هزار آمریکایی را در روز می‌کشد.
ولی ووهان- جایی که کرونا برای نخستین بار در اواخر سال گذشته (۱۳۹۸) ظهور کرد- این امر را ثابت کرد که ادعای ترامپ که این ویروس را نمی‌توان کنترل کرد، دروغی بیش نیست. هم‌زمان با فرورفتن ایالات متحده در زمستانی تاریک همراه با مرگ‌و‌میر و مشکلات اقتصادی، مردم ووهان و سراسر چین زندگی با روال عادی را از سر گرفته‌اند. در واقع، درحال حاضر از دنیای پس از کرونا می‌توان صحبت کرد، حتی اگر سرنوشت غرب متکی به واکسنی باشد که ممکن است ماه‌ها با توزیع و تلقیح گستردهٔ آن فاصله داشته باشد.

زندگی پس از ویروس کرونا-لوپین در سفر
درست پس از شکست ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰/ ۱۳۹۹ ایالات متحده، من دوباره با لوپین دربارهٔ اوضاع چین و چگونگی تغییر زندگی افراد شاغل در ووهان صحبت کردم. من زمانی به او دسترسی پیدا کردم که به تورنتو- محلی که قبل از رفتن به دیدار مادر و پدرش در ژانویه در آنجا کار می‌کرد- رفته بود.
لوپین به من گفت: “بیشتر شهرهای چین از اوایل آوریل ۲۰۲۰/ فروردین‌ماه ۹۹ به روال عادی خود بازگشتند.” او گفت پس از پایان قرنطینه ووهان در تاریخ ۸ آوریل/ ۲۰ فروردین‌ماه ۹۹ ، چندین ماه را در شهرهای مختلف چین سپری کرده است. او گفت: “مردم در رفتن به مراکز حمل‌و‌نقل عمومی و مکان‌هایی مشابه آن‌ها ماسک می‌زنند، وسائل نقلیه عمومی پر از مسافر هستند و صف‌های ورود به مراکز تفریحی و رستوران‌ها طولانی‌اند. مردم چین سعی می‌کنند طوری زندگی کنند که گویی کرونا هرگز وجود نداشته است.” بسیاری از افراد در ایالات متحده نیز سعی می‌کنند طوری زندگی کنند که گویی کرونا وجود ندارد. تفاوت امر در این جا است که چین گسترش ویروس را کنترل کرد ولی ایالات متحده حتی قدمی در این راه برنداشته است.
لوپین گفت که در خود ووهان سرعت بهبودی کمتر از جاهای دیگر بود. او گفت: “تعداد بسیاری از شهروندان آسیب دیدند و شمار زیادی از شغل‌ها برای همیشه تعطیل شدند. تا ماه‌های مه و ژوئن ۲۰۲۰/ اردیبهشت، خرداد، و تیرماه ۹۹، خیابان‌ها خالی بودند. تعداد زیادی از مردم وقت‌شان را به‌ سازگاری ذهنی و غلبه بر ترس درونی‌شان می‌گذراندند.” آنان نگران موج دوم همه‌گیری و گسترش تصاعدی بودند، ولی حتی در جایی که ویروس کرونا برای نخستین بار ظهور کرد، زندگی با گذشت زمان، روالی عادی به‌خود می‌گرفت. ووهان، مانند شهرهای دیگر، هم‌اکنون به‌حالت عادی بازگشته است. چشمگیرترین ویژگی در زندگی شهروندان این شهرها این است که “مردم ووهان دیگر به‌ندرت راجع به کرونا صحبت می‌کنند. آنان گویی مصمم‌اند که این کابوس طولانی را پشت سر بگذارند.”
اگرچه لوپین و خانواده‌اش از ویروس در امان ماندند، علاوه بر دوست نزدیک پدرش، پدر یکی از دوستان خود لوپین نیز درگذشت. لوپین گفت: “دوست من نان‌آور خانواده بود و نتوانست بلیت تهیه کند تا برای آخرین بار پدر خود را ببیند.” دوست لوپین در خارج از چین کار می‌کرد و پیش از قربانی شدن پدرش به‌وسیله ویروس، نتوانست به کشورش بازگردد.
هزینه‌های اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا در چین، مانند هرجای دیگر در جهان، بسیار زیاد بود. شاخص بیکاری مناطق شهری در چین که در طول سال ۲۰۱۹/ ۱۳۹۸ حدود ۵ درصد بود. با تعطیل شدن کسب‌وکارها و اخراج کارگران به‌دلیل شیوع کرونا، در ماه فوریه/ بهمن‌ماه به بالاترین سطح یعنی به ۶٫۲ درصد رسید و سپس تا ماه اکتبر/ مهرماه به ۵٫۳ درصد کاهش یافت. لوپین گفت: “یقیناً بسیاری از شهروندان بیکار شدند.” اگرچه دانستن شاخص‌های واقعی دشوار است، اما به‌گفته لوپین “این آمار درحال حاضر حاوی پیام‌هایی ٬نشاط‌آور٬ نیستند، به‌همین دلیل است که رسانه ها ترجیح می دهند تا آن را گزارش ندهند.”
دولت مرکزی چین اختصاص میلیاردها یوان به دولت‌های ایالتی برای سرمایه گذاری در شرکت‌های محلی را جایگزین کمک مستقیم به افراد یا خانواده‌ها کرد. بر اساس برآورد لوپین، دولت “بر این باور است که در قیاس با پرداخت کمک نقدی به شهروندان، این گزینه، در طولانی مدت، بازده اقتصادی بهتری خواهد داشت.” دلیل دیگر انتخاب این گزینه این است که دولت برای پرداخت مستقیم به خانوارها، به‌ویژه ده‌ها میلیون خانوادهٔ کارگران مهاجر، هنوز راه مؤثری نیافته است. صدور چک‌های ۱۲۰۰ دلاری- مانند آنچه در کنگره ایالات متحده مطرح می‌شود- در چین امکان‌پذیر نبود.
بنابراین، بسیاری از کارگران بیکار و صاحبان مشاغل ورشکسته همچنان منتظر بهبود وضعیت اقتصادی‌اند و دوران سختی را می‌گذرانند، گرچه در سطح ملی، سرمایه‌گذاری‌های کلان دولتی نتیجه‌بخش‌اند. پس از تصویب محرک عظیم مالی به‌مبلغ ۳/۶ تریلیون یوان ( برابر با ۵۰۰ میلیارد دلار) که در ماه مه/ اردیبهشت، خردادماه ۹۹ تصویب شد و رکود سه ماهه نخست چین اکنون در مسیر رسیدن به رشد سالانه ۲٫۴ درصدی در سال ۲۰۲۰ قرار گرفته است.
اگرچه ممکن است که تجزیه‌وتحلیل‌های اقتصادی نشان‌ دهنده روندی ناموزون تا کنون باشند، اما آنچه مسلم است این است که در زمینه سیاست درمانی، مبارزه با ویروس کرونا، موفقیتی بی‌چون‌وچرا بوده است. لوپین بدون هیچ تردیدی گفت: “عملکرد دولت چین عالی بود. با انجام اقدام‌هایی قاطعانه، اکنون همه‌چیز در کنترل است.” با نگاهی به گذشته، او بر این باور است که تصمیم دولت در مورد جلوگیری از رفت و آمد به ووهان، اجرای قرنطینه ۱۴ روزه و ردیابی و تماس، عامل اصلی جلوگیری از گسترش ویروس بود.
حتی در ووهان- مرکز اصلی بحران ویروس کرونا- زندگی تا حد زیادی به‌حال عادی برگشته است. سرایت ویروس در کنترل است و موارد جدید ابتلا نادرند. تأثیر کرونا بر اقتصاد هنوز احساس می‌شود، ولی رونق اقتصادی سرعت گرفته است. مردم در اینجا، پشت در یک رستوران سنتی، منتظرند تا وارد رستوران شوند.
او اظهار داشت: “چیز دیگری که من را متحیر کرد، توانایی چین در آزمایش همه مردم یک شهر در رابطه با ابتلا به ویروس در عرض چند روز بود.” پس از ظهور یک مورد بیماری در چینگدائو- شهری در استان شاندونگ- دولتمردان محلی و واحدهای حزب کمونیست مردم را خانه به‌خانه آزمایش ویروسی کردند. همه این روند در دو تا سه روز به‌انجام رسید و شیوع ویروس متوقف شد.”
این روزها بیشتر موارد جدید ابتلا در چین که در هر زمان فقط شامل حال معدودی می‌شود، از طریق مسافران پروازهای بین‌المللی وارد چین می‌شوند. اما تدابیری درنظر گرفته شده است تا بتوان این موارد را نیز متوقف کرد. افرادی که به چین می‌روند، قبل از اجازه ورود به هواپیما باید گواهی نتیجه منفی آزمایش کرونا و آزمایش آنتی‌بادی ارائه دهند. آنان پس از رسیدن به چین، مستقیماً به هتل قرنطینه منتقل و به‌مدت دو هفته در آنجا نگه داشته می‌شوند. لوپین استدلال می‌کند: “این یک ناراحتی کوتاه مدت برای به‌دست آوردن آسایشی طولانی مدت است.”

بازگشت به ووهان و به ایمنی
همان‌طور که گفته شد، لوپین درحال حاضر به تورنتو، به خانه خودش پیش از شیوع کرونا، بازگشته است. ولی او مدتی طولانی اینجا نخواهد ماند. او به‌جای از سرگیری کار در کانادا، تصمیم گرفته است برای همیشه به چین بازگردد. لوپین در حالی که وسائل زندگی‌اش در تورنتو را در چمدان‌ها و جعبه‌ها می‌گذاشت به من گفت: “احساس می‌کنم که همه جنبه‌های زندگی در آمریکای شمالی دچار تغییری منفی شده است. ورزشگاه‌ها بسته‌اند، بیرون غذا خوردن، ماسک به صورت به هر کجا که می‌روید، رعایت فاصله اجتماعی در همه جا و بدون داشتن کار.” او احساس می‌کند که فرار از کرونا در تورنتو غیرممکن است: “این مانند زندگی کردن با یک بیماری مزمن پزشکی است و به‌نظر نمی‌رسد که به‌زودی تغییری در آن به‌وجود آید.”
لوپین از کار قبلی‌اش استعفا داده و کار جدیدی در چین پیدا کرده است. او از ماه‌ها پیش، حتی پیش از آغاز افول اقتصادی غرب، کارش را شروع کرده است: “من درحال حاضر قصد اقامت در چین را دارم، زیرا همه‌گیری در آنجا تمام شده است، اقتصاد دوباره در مسیر صحیح قرار گرفته است و شرکت‌ها دوباره استخدام می‌کنند.” زندگی روزمره بیشتر مردم دقیقاً همانند پیش از سال ۲۰۲۰ است و چشم‌اندازهایی امیدوار کننده‌تر برای اشتغال وجود دارند.
نمونه‌برداری برای انجام آزمایش کرونا از شهروندان یک منطقه مسکونی در چینگدائو در استان شاندونگ در شرق چین، ۱۲ اکتبر ۲۰۲۰/ ۲۱ مهرماه ۹۹. تعداد ۳ میلیون نفر از شهروندان این شهر بندری طی چند روز پس از نخستین گزارش شیوع ویروس در خلال تقریباً دو ماه، آزمایش شدند.
این امر موضوعی حفاظتی نیز هست. لوپین از همان شب نخست شروع قرنطینه، در ووهان بود و می‌دید که مردم بیمار می‌شدند و جان می‌باختند، با مانع‌هایی در عبور از مرزها روبرو می‌شد، چندین آزمایش ویروس کرونا انجام داد، هفته‌ها را در یک هتل قرنطینه می‌گذراند و می‌دید که چگونه دیگر کشورها درس‌های ووهان به‌منظور غلبه بر ویروس را نادیده می‌گرفتند. حداقل می‌توان گفت که او بر بیماری کرونا غالب شده است.
چشم‌انداز پایان گرفتن سریع همه‌گیری در آمریکای شمالی، در بهترین حالت، نامشخص است. طی روزهای اخیر، موجی از اخبار مثبت در مورد تحقیقات مربوط به ساخت واکسن ضد کرونا وجود دارد، ولی هنوز کسی نمی‌داند که واکسن با چه سرعتی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. اقدام‌های پیشگیرانه اساسی مانند استفاده از ماسک و حفظ فاصله فیزیکی همچنان در اولویت بحث‌های سیاسی قرار دارند و رئیس‌جمهور معزول ایالات متحده و مشاورش در امور ویروس کرونا، اسکات اطلس، در همین هفته به مردم گفتند که “با مقام‌های بهداشت عمومی” مقابله کنند. وضعیت فعلی، فاجعه‌ای کامل است و دولت جدید تا نیمه دوم ماه ژانویه/ آخرهای دی‌ماه ۹۹ کار خود را آغاز نخواهد کرد.
در مقابل، در جمهوری خلق چین، هم‌اکنون می‌توان برای آینده برنامه‌ریزی کرد. لوپین در حالی که آماده می‌شد تورنتو را ترک کند به من گفت: “من فقط می‌خواهم این وضعیت تمام شود. در چین، تقریباً تمام شده است.”

به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۱۲۱، ۲۹ دی ماه ۱۳۹۹