افسانهٔ آمازون: از افزایش سود و ثروت تا بهره‌کشی و نقض حقوق زحمتکشان! دیو آمازون در فهرست بدنام‌ترین کارفرمایان جهان
برپایه گزارش‌های رسمی، بر دارایی‌های جف بیزوس، صاحب آمازون، در سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۷۵.۴ میلیارد دلار آمریکا افزوده شده است. ثروت او تقریباً تا اول ژانویه ۲۰۲۱ به ۱۹۰ میلیارد دلار خواهد رسید. اینجا این چند میلیارد مهم نیست، ارزش سهام‌های او مهم است که روز به‌روز افزایش می‌یابد. پویه رشد ثروت او کاملاً مشخص است: بیزوس ثروتمندترین فرد دنیاست. او هر روز با سرعت زیاد ثروتمندتر هم می‌شود. بیزوس در هر ۱۵ ثانیه ثروتی به‌اندازه درآمد سالانه یک پرستار خانه سالمندان آلمان به‌دست می‌آورد. رشد ثروت او بیشتر بیان‌کننده سازوکار نظام سرمایه‌داری است و ربطی به شخصیت ویژهٔ بیزوس ندارد. سندیکاهای بین‌المللی در سال ۲۰۱۴ / ۱۳۹۳ او را به‌عنوان بدترین کارفرمای دنیا انتخاب کردند و مجلهٔ تایم او را به‌عنوان شخصیت سال ۱۹۹۹/ ۱۳۷۸ معرفی کرد و در سال ۲۰۱۸ / ۱۳۹۷ بیزوس جایزه‌ای با نام “اکسل اسپرینگر” * دریافت‌کرد و اخیراً هم بنیاد “اتکون” جایزهٔ “سیاره مرده” را به او اعطا کرد. اینجا تضادی در اهدای جایزه‌ها به شخص بیزوس دیده نمی‌شود. اما ما برخلاف این توجیه که “اگر کارفرمایی کارگرانش را آزار می‌دهد، سرمایه‌دار بدی نیست”، نقض حقوق و بهره‌کشی وحشیانه از کارگران را شاهدیم.
شرکت اینترنتی خرید کالا به‌نام آمازون که به‌وسیلهٔ بیزوس در سال ۱۹۹۴/ ۱۳۷۳ تأسیس شد، همچنان رو به‌گسترش است. آمازون با سهمی بیش از ۵۰ درصد فروش اینترنتی کالا در آمریکا و یک چهارم در آلمان، حتی قبل از اپیدمی کووید ۱۹ بر تجارت تسلط داشت. این تسلط در سال ۲۰۲۰ گسترش یافت. بنابر گزارش روزنامه “استاندارد” اتریش ، کنسرن آمازون علاوه بر ۸۰۰ هزار کارگری که در استخدام داشت، ۱۷۵ هزار کارگر دیگر را در سال‌های اخیر در جهان استخدام کرده است. باید یادآور شد که کارگران پیمانی و کارگران به‌ظاهر خودکارفرما در این آمار با سکوتی معنادار، که محصولاتی را باید تولیدکنند، به‌حساب آورده نشده‌اند. …
شاید بیزوس یک نابغه باشد، اما برای درپیش گرفتن راهی موفقیت‌آمیز، یعنی به‌جای فروش و ارسال اینترنتی فقط کتاب، به‌فکر عرضه و فروش ۳۰۰ میلیون محصول گوناگون افتادن، به‌نبوغی چندان نیاز نیست. قبل از هر کاری بیزوس به‌‌اقدامی مهم دست زد: او از امکاناتی که به‌او پیشنهاد شده بود، استفاده‌کرد. یکی از این امکانات، پیشنهاد شرکت‌های حمل‌ونقل کالا بود که سریع‌ترین، مناسب‌ترین، و قابل اعتمادترین شبکه ارسال کالا را تضمین کرده و می‌کنند. شایان یادآوری است که این شرکت‌ها پایین‌ترین میزان دستمزدها را به کارگران این رشته پرداخت می‌کنند. دسترسی سریع به سامانه اینترنت و انحصار ماشین جستجوگر گوگل، امروز محصولات آمازون را از میان سه محصول معرفی شده برگزیده و به‌نمایش می‌گذارد. تغییر قانون کار و نادیده گرفتن آن، شرایط و مقررات ناخوشایند کاری که محصول تصمیم‌های دولت‌های سرمایه‌داری است، آن‌چنان موقعیت و مجوزی فراهم ساخته‌اند که تا جای ممکن سندیکاها را از صحنهٔ مبارزهٔ کارگری حذف کنند. قوانین مالیاتی به‌شکلی وضع گردیده‌اند تا میلیونرها و میلیاردرها از امکان پرداخت مالیات به دولت معاف باشند. بزوس وقتی فرصتی پیش آمد، آنچه را که نتیجه داد و بسیار خوب کار کرد، کپی کرد.
هر زمانی که از آمازون انتقاد می‌شود، سخنگوی آمازون با تأکید می‌گوید که همه کارهایش قانونی‌اند. کنسرن آمازون در حال فرسایشی کردن چارچوب‌های قانونی است و تلاش در حذف قوانین حمایتی از کارگران را با جدیت دنبال می‌کند. بهترین فرصت‌ها را آمازون در فضاهایی به‌دست آورد که در آنجا از مقررات قانونی به‌سود نیروی کار خبری نیست. آمازون به‌عنوان یک کنسرن فروش آنلاین در سراسر جهان خود را از هر گونه مسئولیتی مبرا می‌داند. در پاسخ به‌پرسش خریداران که آیا محصول مورد نظر از ایمنی برخوردار است؟ یا آیا جعلی نیست؟ یا کلاه‌برداری نیست؟ آمازون پاسخ می‌دهد که این‌ها به‌ما هیچ ربطی ندارد و لطفاً با فروشنده محصول مستقیماً تماس بگیرید.
جف بیزوس یک سرمایه‌دار نمونه است. تمام درآمدهای حاصل در آمازون مجدداً در خود کنسرن سرمایه‌گذاری می‌شود. اما این همهٔ مطلب نیست. در سال ۲۰۱۷ / ۱۳۹۶ قرار بود برای تحقیق و پژوهش در کنسرن ۱۶میلیارد دلار آمریکا سرمایه‌گذاری شود. ۱۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شد تا تحقیق شود چگونه این مونوپول می‌تواند درآمدها و سودهایش را افزایش دهد. سود این مونوپول در سال قبل فقط ۲.۴ میلیارد دلار آمریکا بود. حال این پرسش مطرح می‌شود که این پول از کجا آمده‌است؟ بیزوس توانست با سرمایه‌گذاری بالا در بورس، سهام کنسرن آمازون را توسعه و تضمین کند، زیرا ارزش شرکت او به‌طور پیوسته بالا می‌رود. … سرمایه‌گذاران و خریداران سهام پیش‌بینی می‌کردند که آمازون در آینده با سرعت به‌رشد خود ادامه خواهد داد. همچنین این پیش‌گویی غیرواقعی که آمازون به‌خصوص در دوران گسترش کوید ۱۹ ضرر خواهد داد، خریداران سهام را نگران یا وحشت‌زده نکرد. این راهبرد حساب‌شده تا زمانی که دیو اهریمنی آمازون در حال بزرگ شدن است ادامه خواهد داشت.
ترجمه از: روزنامهٔ “عصر ما”، نشریهٔ حزب کمونیست آلمان ( د.ک.پ)، ۱۹ دی‌ماه ۱۳۹۹. نویسنده:لارس مورکینگ.
*جایزه اکسل اسپرینگر جایزه‌ای است غیرنقدی که سالانه به شخصیت‌هایی اعطا می‌شود که نوآور هستند و بازارهای جدید ایجاد می‌کنند و بازارها را تغییر می‌دهند!
به نقل از ضمیمۀ کارگری «نامۀ مردم»، شمارۀ ۴۲، ۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۹
