به مناسبت هشتادمین سالگرد حزب تودۀ ایران منتشر شد! نظری به جنبش کارگری و کمونیستی ایران
جامعهٔ معاصر ایران به‌سرعت تحول می‌یابد: طبقه کارگر پر عده و پر سنت می‌شود، سطح مدنی و فرهنگی تکامل می‌پذیرد، تأثیر تباهی‌آور امپریالیسم بیش‌ازپیش با مقابلهٔ آگاهانهٔ وجدان اجتماعی ـ سیاسی جامعه روبرو می‌گردد. در یک کلمه محمل‌های پیدایش تشکل انقلابی، انضباط، ادامه کاری، پیگیری، پایداری، تحلیل درست وضع، یافتن وسایل مؤثر پیکار، یافتن شعارهای درست مبارزه و غیره و غیره دم بدم آماده‌تر می‌گردد. در این شرایط بررسی تاریخ گذشته اهمیتی شگرف کسب می‌کند. ما این تاریخ را مطالعه نمی‌کنیم که تنها قهرمانان را بستاییم و خائنان و مرتدان و یاران نیمه‌راه را بنکوهیم. این امری احساسی و تاحدی، علیرغم ضرورت آن، فرعی است. ما این تاریخ را مطالعه می‌کنیم برای آنکه از آن عبرت اندوزی کنیم. باید دلایل موفقیت‌ها و شکست‌ها با دقت بررسی شود و روشن گردد تا معلوم شود از چه باید احتراز کرد، به چه چیز باید توجه داشت. در اثر کنونی مؤلف آن کوشیده است تا این اسلوب را مراعات کند و تاریخ را به درس‌نامه و اندرزنامهٔ انقلابی بدل سازد.
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۱۴۷، ۲۷ دی ۱۴۰۰
