متن قانون اساسی جدیدی «نمی‌تواند همۀ چیزهایی را که نوشته شده پاک کند»
گفت‌و‌گویِ “اوگو گُزمان” (روزنامه‌نگار هفته‌نامۀ “ال سیگلو”) با “گی‌یرمو تئی‌یر” دبیرکل حزب کمونیست شیلی، پیرامون همه‌پرسی قانون اساسی جدید
اوگو گُزمان: در برابر نتیجۀ همه‌پرسی، از دیدگاه شما چه چیزی در راه است؟
گی‌یرمو تئی‌یر: یکی دو مورد اساسی وجود دارد. نخستین مورد این است که روند قانون اساسی جدید که جایگزین قانون اساسی پینوچت [پینوشه] می‌شود باید ادامه یابد. و باید متنی باشد که نتواند هر آنچه نوشته شده یا بخش بزرگی از آنچه را که در قانون اساسی جدید ارائه شده است پاک کند، زیرا مسائلی وجود دارند که میلیون‌ها نفر در مورد آن‌ها صحبت کرده‌اند و خواست‌های مقطعی هستند و باید مورد توجه قرار گیرند صرف‌نظر از اینکه امروز رأی رد یا تأیید گرفته باشند. این مبارزه ادامه دارد. نکتۀ دیگری که در راه است این است که حزب‌هایی که موافق قانون اساسی جدید هستند و از دولت حمایت می‌کنند، اعلامیۀ مشترکی صادر کرده‌اند که در آن می‌گوییم متحد خواهیم ماند و در هر گفت‌وگویی متحد خواهیم بود تا ببینیم چگونه کنوانسیون قانون اساسی‌ای جدید برای تدوین قانون اساسی‌ای جدید ایجاد می‌شود.
اوگو گُزمان: به‌عبارت دیگر، شما موافق نیستید که طرح دیگر قانون اساسی از سوی مجلس یا گروهی از کارشناسان تهیه گردد.
گی‌یرمو تئی‌یر: نه، ما اینجا هستیم چون کنوانسیونی جدید انتخاب شده است.
اوگو گُزمان: با وجود این، این تصور ایجاد شده است که اکنون رؤسای مجلس سنا، مجلس سفلیٰ، نمایندگان سیاسی…
گی‌یرمو تئی‌یر: این‌طور نیست که نمایشی را اجرا کنند. رئیس‌جمهور (گابریل بوریک) آنان را برای گفت‌وگو دعوت کرد، زیرا آنان نمایندگان قوۀ مقننه هستند و رئیس‌جمهور رؤسای حزب‌ها را هم احضار کرد. اکنون من می‌دانم که رئیس‌جمهور می‌خواهد پروژه‌ای را برای آنچه در متن قانون اساسی جدید در پیش است به مجلس بفرستد و این پروژه باید مورد بحث قرار گیرد و بهترین نحوۀ انجام این فرایند دیده می‌شود. آنچه باید در کنگره [مجلس سنا و مجلس سفلیٰ] بر سر آن توافق شود این است که کنوانسیون جدید چگونه انتخاب خواهد شد، چگونه اداره خواهد شد، روی چه متنی کار خواهد شد، و این روند چگونه ادامه خواهد یافت.
اوگو گُزمان: و چگونه می‌توان محتوای متن کنونی ازجمله خواست‌های اجتماعی آن را حفظ کرد؟ چون مسئله بر سر به‌وجود آوردن یک متن جدید است. به‌عنوان مثال، حفظ برابری، حفظ چندملیتی، قدرت مناطق…
گی‌یرمو تئی‌یر: ما به مبارزه برای این‌ها ادامه خواهیم داد. اما افزون بر این، ما رویکرد دست‌کم بخشی از راست‌ها را شنیده‌ایم، رویکرد به‌اصطلاح “چپ میانه برای رد” که اعلام کرده‌اند موافق هر چیزی هستند که به‌معنای حقوق اجتماعی و برابری است، امیدوارم آن‌ها مردم بومی را فراموش نکنند و چیزهایی را پیشنهاد نکنند که عقب‌گرد عظیم از آنچه پیش رفته است باشد. این باید در کنوانسیون قانون اساسی‌ای جدید مورد بحث قرار گیرد.
اوگو گُزمان: آیا شما بر داشتن یک قانون اساسی جدید که پاسخ‌گوی مطالبات اجتماعی و بسیار مترقی و دگرگون‌کننده باشد اصرار دارید؟
گی‌یرمو تئی‌یر: این چالشی بزرگ می‌طلبد و فکر نمی‌کنم کار آسانی باشد. من نمی‌گویم همین است و بیایید و این کار را انجام دهید. زیرا ما در بهترین شرایط نیستیم، در این همه‌پرسی شکست خورده‌ایم و باید بر این شکست غلبه کنیم. موارد دیگری هم وجود دارد که باید مورد بحث و بررسی قرار گیرند، مثلاً اینکه همۀ این‌ها از سوی جنبش اجتماعی صورت گرفت و ما باید به گفت‌وگو و توافق با جنبش اجتماعی ادامه دهیم. بسیاری از دستاوردهایی که در متن قانون اساسی جدید بودند و رد شدند، تدبیرها یا نُرم‌هایی هستند که به نفع سازمان‌های اجتماعی، بخش‌های اجتماعی، مهاجران، زنان و جوانان است و من معتقدم که باید خودرو را جلو ببریم.
اوگو گُزمان: اما نشانه‌هایی از راست و راست افراطی وجود داشته است که به جلسه‌ای که رئیس‌جمهور گابریل بوریک دعوت کرده است نخواهند رفت تا ببینند روند قانون اساسی چگونه ادامه می‌یابد و حتی مطرح می‌کنند که [این متن] رد شده است و نباید در این مسیر ادامه داد.
گی‌یرمو تئی‌یر: اگر این علامت‌ها را می‌دهند، اگر به جلسه‌ای که رئیس‌جمهور دعوت کرده است نروند، یعنی همۀ وعده‌ها و پیشنهادها حقیقت نداشته است. آن‌ها گفتند که گفت‌وگو را آغاز خواهند کرد و روندی را شروع خواهند کرد و من می‌خواهم بگویم که همۀ این‌ها حقیقت نداشت. این را باید در زمان خود تحلیل کنیم، هنوز ما نمی‌دانیم که نگرش راست دقیقاً چگونه خواهد بود.
اوگو گُزمان: با این نتیجۀ [همه‌پرسی]، انتقاد برای تعیین خطاها، اشاره به کاستی‌ها تقریباً به‌طور‌طبیعی آغاز شد، آیا شما ارزیابی‌ای ابتدایی از این رد ۶۰ درصدی دارید؟
گی‌یرمو تئی‌یر: این ارزیابی اکنون با توجه به نتایج شروع می‌شود، قبلاً انجام آن دشوار بود، اما ما آن را انجام خواهیم داد. به‌شیوۀ درونی همۀ حزب‌ها این را انجام خواهند داد، ما از طریق مطبوعات این کار را نمی‌کنیم، در مقطعی زمانی از طریق رسانه‌ها چیزی خواهیم گفت، زیرا این موضوع در مورد اسرار یا چیزهایی پنهانی نیست، اما نمی‌خواهیم دراین‌باره از طریق رسانه‌ها بحث کنیم، نخست چهره‌به‌چهره در درون حزب‌های‌مان و بین حزب‌های‌مان.
اوگو گُزمان: دولت در برابر این نتیجه و اینکه چه خواهد شد، چکار می‌کند؟
گی‌یرمو تئی‌یر: دولت باید به کار خود ادامه دهد، حکومت کند، سه سال‌ونیم دیگر باقی مانده است، باید تلاش بیشتری کند تا این برنامه را انجام دهد، این مأموریتی است که دارد، این مأموریت تغییر نکرده است. من فکر می‌کنم تعدیل‌های وزارت‌خانه‌ای وجود خواهد داشت.
اوگو گُزمان: این امر [نتیجهٔ همه‌پرسی]ضربه‌ای به روحیۀ بسیاری از مردم وارد کرد.
گی‌یرمو تئی‌یر: خُب، این لحظه‌هایی است که باید آن‌ها را به‌سر بُرد، نباید آن‌ها را نگه داشت، پس از آن بازتاب می‌آید، باید ذهن خود را خنک نگه داشت. ببینید، حزب ما و چند حزب دیگر سال‌ها تجربه داریم، شرایط بسیار پیچیده و سخت‌تر از این را پشت سر نهاده‌ایم و می‌دانیم که چطور باید به پیش برویم.
منبع: اِل سیگلو، هفته‌نامۀ حزب کمونیست شیلی
Un nuevo texto constitucional, “no puede borrar todo lo que está escrito”
