برگزاری موفق نشست سالانهٔ حزب‌های کمونیست و کارگری جهان در کوبا – متن سخنرانی نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران در بیست‌ودومین نشست بین‌المللی حزب‌های کمونیست و کارگری جهان
بر اساس تصمیم کارگروه تدارک نشست بین‌المللی حزب‌های کمونیست و کارگری در اسفند ۱۴۰۰ در لیسبون، بیست‌ودومین نشست حزب‌های برادر با میزبانی حزب کمونیست کوبا در روزهای ۵ تا ۷ آبان در هاوانا، پایتخت کوبا، برگزار شد. در این نشست موفق، ۷۳ حزب کارگری و کمونیست از ۵۷ کشور از هر پنج قارهٔ جهان شرکت داشتند. در جلسهٔ پایانی نشست در روز ۷ آبان، دبیر اول حزب کمونیست کوبا و رئیس‌جمهور آن کشور شرکت و سخنرانی مهمی ایراد کرد.
به دعوت حزب کمونیست کوبا، نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران در این نشست شرکت کرد. طبق برنامهٔ نشست، نمایندهٔ حزب ما در روز ۲۸ اکتبر/۶ آبان برای رفقای حاضر در نشست سخنرانی کرد که با استقبال گرم رهبران و نمایندگان حزب‌های برادر روبه‌رو شد. متن کامل این سخنرانی را همراه با همین خبر می‌توانید بخوانید. نمایندهٔ حزب ما در سخنرانی خود بر همبستگی برادرانهٔ حزب تودهٔ ایران با مردم و حزب کمونیست کوبا تأکید کرد. وی همچنین به بیان ویژگی‌های اوضاع سیاسی کنونی ایران پرداخت و از جمله بر این موارد تأکید کرد: روی برگرداندن وسیع توده‌های مردم و زحمتکشان از رژیم اسلام‌گرای سرکوبگر ایران و مخالفت آنان با این رژیم، خواست اکثریت جامعه برای گذار کامل از دیکتاتوری حاکم، و اینکه در پشت لفاظی‌های ضدّامپریالیستی پوچ جمهوری اسلامی ایران و مانورهای فراسرزمینی آن در منطقه، حکومت استبدادی ایران بارها مددکار قدرت‌های امپریالیستی در تأمین منافع آنها بوده است.
طی روزهای برگزاری این نشست بین‌المللی، نمایندهٔ حزب ما در دیدارها و تبادل نظرهای دوجانبه و چندجانبهٔ جداگانه‌ای با رهبران و نمایندگان حزب‌های برادر نیز شرکت کرد که در آنها دربارهٔ موضوع‌های مورد علاقه و توجه حزب‌های برادر صحبت شد. نمایندهٔ حزب ما در این تبادل نظرها بر اوج‌گیری مبارزهٔ مردم و زحمتکشان ایران برای گذار از رژیم دیکتاتوری حاکم و ضرورت ابراز وسیع‌ترین همبستگی بین‌المللی با این مبارزه تأکید کرد.
گزارش مفصل‌تر بیست‌ودومین نشست بین‌المللی حزب‌های کارگری و کمونیستی جهان در شمارهٔ جدید «نامهٔ مردم» منتشر خواهد شد.
متن سخنرانی نمایندهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران در بیست‌ودومین نشست بین‌المللی حزب‌های کمونیست و کارگری که در روزهای ۲۷ تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۲ (۵ تا ۷ آبان ۱۴۰۱) در هاوانا، کوبا، برگزار شد.
موضوع اصلی نشست: همبستگی با کوبا و همهٔ ملت‌های مبارز جهان. ما در اتحاد با یکدیگر در مبارزهٔ ضدامپریالیستی قوی‌تر هستیم؛ همراه با جنبش‌های اجتماعی و مردمی، در برابر سرمایه‌داری و سیاست‌هایش، تهدید فاشیسم و جنگ؛ در دفاع از صلح، محیط‌زیست، حقوق کارگران، همبستگی، و سوسیالیسم.
رفقای عزیز،
به‌نمایندگی از حزب تودهٔ ایران مایلم از این فرصت استفاده کنم و از حزب کمونیست برادر کوبا تشکر کنم که میزبان این گردهمایی مهم کمونیست‌های جهان در سرزمینی است که در حال حاضر سوسیالیسم به رهبری حزب کمونیست در آن در حال ساخت است. نشست کنونی ما در هاوانا نخستین نشست حضوری ما از زمان آغاز همه‌گیری کووید است. و چه کشوری مناسب‌تر از کوبا برای برگزاری این نشست که نه‌فقط برای خودش، بلکه همچنین برای کمک به دیگر کشورهای جهان در مهار کردن این همه‌گیری تلاش چشمگیری کرد.
بیست‌ودومین نشست بین‌المللی حزب‌های کمونیست و کارگری در بحبوحهٔ وضعیت چالش‌برانگیزی برگزاری می‌شود که در آن جامعهٔ بشری نه‌فقط با بحران عمیق سرمایه‌داری روبه‌روست، که از سال ۲۰۰۸ تا کنون ادامه دارد، بلکه در پی حملهٔ روسیه به اوکراین- رخدادی که به امپریالیسم و برنامه‌های آن در گسترش ناتو در اروپا خدمت کرد- امکان وقوع درگیری نظامی جهانی نیز افزایش یافته است.
توازن جهانی نیروها
رفقای عزیز،
چند روز دیگر، صدوپنجمین سالگرد انقلاب کبیر سوسیالیستی اکتبر است که جهان را دگرگون کرد و برای نخستین بار در عمل ثابت کرد که جایگزینی واقعی و عملی برای سرمایه‌داری وجود دارد. به‌رغم عقب‌نشینی‌های جنبش کمونیستی و طبقهٔ کارگر در پی فروریزی اتحاد شوروی و دولت‌های بلوک شرق، که نظریه‌پردازان سرمایه‌داری آن را «پایان تاریخ» تفسیر کردند، سی سال پس از آن روزها، امروزه آرمان‌های مارکس و انگلس و لنین برای داشتن دنیایی بهتر و فارغ از استثمار بار دیگر همه‌گیر شده است و برای تحقق آنها کوشش می‌شود.
از نظر ما، توازن جهانی نیروها در برابر سلطه و سرکردگی آمریکا در حال تغییر است، زیرا آمریکا دیگر نمی‌تواند «نظم جهانی» را به‌سود خود حفظ و تحکیم کند. یک عامل مهم در این تغییر تدریجی، توسعهٔ اقتصادی چشمگیر چین و پیشرفت آن در عرصهٔ فنّاوری است. آمریکا و متحدان کلیدی اروپایی‌اش برای مقابله با این وضع، جهان را به سمت «جنگ سرد جدید» خطرناکی سوق می‌دهند که چین را هدف قرار داده است، حتی در حالی که چین فعالانه از هرگونه موضع‌گیری تهاجمی خودداری می‌کند و خواهان صلح و همکاری است. همان‌طور که در حال حاضر در اوکراین شاهدیم، هر محاسبهٔ غلط به‌راحتی ممکن است «جنگ سرد» را به «جنگ گرم» و درگیری نظامی همه‌جانبه‌ای بکشاند که برای جامعهٔ بشری فاجعه‌بار خواهد بود.
همبستگی با کوبا ضروری است!
رفقای گرامی،
آمریکا به‌روشنی نشان داده است که برای حفظ منافع و پیشبُرد سیاست‌های امپریالیستی خود حاضر است از سلاح قدرت مالی جهانی خود علیه هر کشور یا ملتی- به‌ویژه علیه کوبا و ونزوئلا، و حتی ایران- استفاده کند. فقط نیروهای مترقی هستند که با چنین شیوه‌های غیرانسانی و رذیلانه مخالفت می‌کنند، در حالی که به‌اصطلاح «جامعهٔ جهانی»، زیر سیطرهٔ نومحافظه‌کاران و لیبرال دموکرات‌ها و سوسیال دموکرات‌ها در دولت‌های پیشرفتهٔ سرمایه‌داری، و نیز رسانه‌های شرکتی، یا در این باره سکوت می‌کنند یا حتی از این شیوه‌ها حمایت ضمنی می‌کنند.
ایالات متحد آمریکا همچنان انقلاب کوبا و آرمان‌ها و دستاوردهایش را تهدیدی شیطانی در قارهٔ آمریکا نشان می‌دهد. هدف از محاصرهٔ اقتصادی و تحریم‌های غیرانسانی علیه کوبا، که ۶۲ سال است اعمال می‌شود، عقیم گذاشتن تلاش‌های کوبا در ادامهٔ راهش برای ساختن سوسیالیسم است. دولت‌های پیاپی آمریکا حق ملت کوبا برای تصمیم‌گیری دربارهٔ آیندهٔ خود را آشکارا تهدید کرده‌اند. دولت بایدن به همان سیاست خارجی رئیس‌جمهور قبلی ادامه می‌دهد که برای برانگیختن ناآرامی‌های داخلی و دامن زدن به آنها، با هدف سرنگونی دولت سوسیالیستی کوبا، تلاش کرد.
حزب تودهٔ ایران همواره از حامیان سرسخت انقلاب کوبا و اهداف عالی آن برای ساختن سوسیالیسم بوده است و همراه با مردم کوبا و حزب کمونیست کوبا، همچنان به این حمایت خود ادامه خواهد داد.
حزب تودهٔ ایران سیاست‌های مداخله‌گرایانه و تحریک‌آمیز امپریالیسم به سرکردگی آمریکا در کوبا و کشورهای دیگر را محکوم می‌کند.
حزب تودهٔ ایران همراه با همهٔ مردم و نیروهای پیشرو در سراسر جهان خواستار لغو بدون قید و شرط تمام تحریم‌های تحمیلی آمریکا بر کوبا است. اکثریت قاطع کشورهای جهان بارها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسماً خواستار پایان دادن به تحریم‌های آمریکا علیه کوبا شده‌اند. فقط دولت آمریکا و دولت نژادپرست اسرائیل همواره به این خواست رأی مخالف داده‌اند.
در ایران، مردم برای آزادی، کرامت، صلح، و عدالت مبارزه می‌کنند
رفقای عزیز،
طی چند هفتهٔ اخیر، ایران در تمام ۳۱ استان خود و در بسیاری از شهرها و شهرستان‌ها بار دیگر شاهد خیزش توده‌یی تازه‌ای بوده است. معترضان خواستار حقوق بنیادی انسانی و دموکراتیک خود و خواستار عدالت اجتماعی‌اند. اکنون، معترضان آشکارا خواستار پایان دادن به دیکتاتوری دین‌سالار حاکم هستند.
این اعتراض توده‌یی چهارمین خیزش گسترده و پیگیر در ۱۲ سال اخیر است. خیزش کنونی به‌روشنی نشان می‌دهد که مردم ایران عمیقاً و به طور گسترده دست رد به سینهٔ دیکتاتوری حاکم و احکام ارتجاعی آن زده‌اند. زنان و دانشجویان و جوانان در پیشاپیش صفوف این مبارزه قرار دارند.
اعتراض‌های گستردهٔ کنونی در ادامهٔ دو سال اعتصاب مداوم و گستردهٔ کارگران و معلمان و بازنشستگان، و همچنین تظاهرات زنان و دانشجویان علیه سیاست‌های ظالمانه و ضدمردمی رژیم حاکم صورت می گیرد که فقر بی‌سابقه‌ای برای مردم ایران به همراه داشته است.
حتی بر اساس آمار خود رژیم، تقریباً ۴۰درصد از جمعیت ایران در زیر خط فقر زندگی می‌کنند. این وضعیت نتیجهٔ ده‌ها سال اجرای سیاست‌های نولیبرالی در این حکومت است که صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تجویز و تشویق کرده‌اند، و از جمله شامل خصوصی‌سازی بی‌رویّه، ورشکستگی بسیاری از بنگاه‌های کوچک و متوسط، بیکاری سرسام‌آور، و پایمال شدن وحشیانهٔ حقوق و حمایت‌های اجتماعی کارگران بوده است. منافع طبقاتی این رژیم همسویی تنگاتنگ و محکمی با منافع بورژوازی بزرگ فاسد و انگلی دارد که سمت‌گیری اقتصادی و سیاسی کشور را تعیین می‌کند.
خیزش بی‌وقفهٔ زحمتکشان ایران- به‌ویژه زنان، جوانان، دانشجویان، و (در روزهای اخیر) کارگران قراردادی در میدان‌های نفتی جنوب کشور- رژیم حاکم را با چالشی جدّی روبه‌رو کرده است. حزب ما توجه دارد که نیروهای امپریالیستی و همدستان منطقه‌یی ارتجاعی آنها- به‌ویژه رژیم عربستان سعودی و دولت نژادپرست اسرائیل- قیام کنونی را فرصتی برای دخالت در امور ایران و تقویت نیروهای ضددموکراتیک می‌بینند، نیروهایی مانند بقایای رژیم برکنار شدهٔ شاه و سازمان مجاهدین خلق مستقر در آلبانی که سعودی‌ها تأمین مالی می‌کنند.
حزب ما به‌صراحت اعلام کرده است که در برابر هرگونه مداخلهٔ امپریالیستی در ایران خواهد ایستاد. ما از همهٔ نیروهای مترقی و چپ ایران خواسته‌ایم که همراه با یکدیگر به جبههٔ ضددیکتاتوری برای برپایی دولت دموکراتیک-ملی بپیوندند که هدفش برقراری آزادی و استقلال و عدالت اجتماعی در ایران است.
رفقای عزیز،
باید تأکید کنیم که در پشت لفاظی‌های ضدّامپریالیستی پوچ رژیم ایران و مانورهای فراسرزمینی آن در منطقه، جمهوری اسلامی ایران مددکار همیشگی منافع امپریالیستی بوده است. این مددرسانی را می‌توان در موارد متعدد دید: از حمایت جمهوری اسلامی از کُنتراها (ضدانقلابی‌ها) در نیکاراگوئه گرفته تا رابطهٔ پنهانی جمهوری اسلامی ایران با آمریکا و رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی در دههٔ ۱۹۸۰، تا مشارکت فعال و مکرر آن در بی‌ثبات‌سازی و سرنگون کردن جمهوری دموکراتیک خلق افغانستان، [و از مشارکت] در جنگ داخلی در تاجیکستان و در تهاجم و اشغال بعدی هر دو کشور افغانستان و عراق، تا حمایت مداوم از برخی از ارتجاعی‌ترین نیروهای منطقه (از جمله طالبان). و اینها فقط چند نمونه از کارنامهٔ ضدّامپریالیستی ادّعایی جمهوری اسلامی ایران است!
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران فقط با غریزهٔ حفظ و بقای رژیم دین‌سالار حاکم تدوین می‌شود. به همین علت، بر خلاف تبلیغات خودش، نه‌فقط رهبری رژیم به توافق با آمریکا خواهد رسید (همان‌طور که در گذشته رسیده است) بلکه به همکاری برای تأمین منافع امپریالیسم به سرکردگی آمریکا در منطقه ادامه خواهد داد. سیاست‌های خارجی این رژیم ماجراجویانه و خطرناک است و به‌هیچ‌وجه، نه نمایندهٔ منافع مردم ایران و نه در خدمت منافع مردم ایران است!
رفقای گرامی،
کنگرهٔ هفتم حزب تودهٔ ایران در خرداد ۱۴۰۱ با موفقیت برگزار شد. اسناد اصلی سیاست‌های حزب که در کنگره تصویب شد، بر اساس آماده‌سازی زمینه- در شرایط مشخص کنونی- برای تحقق انقلاب ملی-دموکراتیک تدوین شده است. در این مقطع زمانی، انقلاب ملی-دموکراتیک تنها وسیله برای گذار ایران از چنگال دیکتاتوری به مرحله‌ای است که بتوان در آن دگرگونی‌های بنیادی ضروری را به دست مردم و برای تأمین منافع مردم تحقق بخشید، و در نهایت، زمینهٔ ساختن سوسیالیسم در ایران را آماده کرد. سلطهٔ رژیم ولایی و اسلام سیاسی بر ایران از زمان شکست انقلاب مردمی ۱۳۵۷ در اوایل دههٔ ۱۳۶۰، مانع ایجاد دگرگونی‌های بنیادی ضروری در ایران برای تضمین صلح و حاکمیت ملی، تأمین حقوق و آزادی‌های انسانی و دموکراتیک، و تحقق عدالت اجتماعی بوده است. آنچه در واقع در طول ۴۰ سال گذشته در ایران رخ داده است خیانت به آرمان‌ها و اهداف اصلی انقلاب ۱۳۵۷ و شکست خوردن انقلاب است. بیشتر آن آرمان‌ها و هدف‌ها امروزه نیز همچنان تحقق‌نیافته باقی مانده است. تجربه به ما آموخته است که انقلاب ملی-دموکراتیک تهدیدی برای امپریالیسم آمریکا و سلطهٔ آن است. بنابراین، از این دیدگاه، ما مبارزه با امپریالیسم را عنصری مهم در روند تدارک و تحقق انقلاب ملی-دموکراتیک و در واقع در تثبیت دستاوردهای درازمدت آن می‌دانیم.
در این مبارزه، اهمیت زیادی دارد که ما کمونیست‌ها اعتماد و اطمینان زحمتکشان و همچنین طیفی از دیگر قشرهای اجتماعی را به دست آوریم تا بتوانیم جبههٔ متحد خلق را بسیج کنیم. تحقق این امر فقط از راه تلفیق خواستِ تأمین حقوق بشر و حقوق دموکراتیک با دگرگونی‌های بنیادی برای بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی اکثریت مردم ممکن است.
بدون ایجاد جبههٔ گستردهٔ متحد خلق پیش‌گفته، نیروهای ارتجاعی می‌توانند در جنبش نفوذ پیدا کنند و سپس قدرت سیاسی را به دست گیرند، همان‌طور که در سال ۱۳۵۷ در ایران پیش آمد.
قدرت‌گیری سیاسی راست افراطی و فاشیستی در چند سال اخیر در چند کشور، از جمله در آمریکا، آشکار بوده است. این همان آمریکایی است که به نام «دموکراسی» شش دهه تحریم بر کوبا اعمال کرده و برای فرونشاندن خواست مردم در کشورهای دیگر، کودتاهای بی‌شماری ترتیب داده است.
یکی دیگر از پیامدهای ناتوانی و ناکامی در ایجاد جبههٔ گستردهٔ متحد خلق علیه رژیم‌های ارتجاعی محلی و امپریالیسم، ناتوانی در دفاع از صلح جهانی، محیط‌زیست جهان، و در واقع دفاع از کل جامعهٔ بشری است. همان‌طور که پیامدهای وقایع اسف‌بار جنگ روسیه و اوکراین نشان داده است، جهان- به پیشتازی آمریکا و ناتو- به سمت نظامی شدن سریع رفته است، و اکنون چشم‌انداز درگیری فجیع‌تری، حتی جنگ هسته‌یی، آشکارا در هر دو طرف دیده می‌شود.
در نهایت، ریشهٔ بحران‌های عمده‌ای که بشر در حال حاضر با آنها مواجه است، در سرمایه‌داری نهفته است.
سرمایه‌داری در بحران طولانی عمیقی قرار دارد و می‌بینیم که نیروهای راست افراطی، همراه با گرایش‌های نظامی‌گرایانه، بار دیگر در حال ظهورند. این وضعیت خطرناکی برای بشر است. ولی در عین حال، فرصتی است برای کمونیست‌ها و دیگر نیروهای مترقی که با سرمایه‌داری و سیاست‌های آن، تهدید فاشیسم، و جنگ مقابله کنند و برای دفاع از صلح، محیط‌زیست، حقوق کارگران، همبستگی، و سوسیالیسم بکوشند. بر عهدهٔ ماست که این فرصت را از دست ندهیم و از مسئولیت خود در این عرصه شانه خالی نکنیم.
سرمایه‌داری نه‌فقط برای بحران‌های خطرناکی که امروزه جامعهٔ بشری با آنها روبه‌روست هیچ راه‌حلی ندارد، بلکه خود عامل اصلی این مشکلات است. البته، همهٔ ما می‌دانیم که پیشروی به سوی سوسیالیسم فرایندی شدنی ولی پیچیده است که در هر کشوری متفاوت خواهد بود و به مرحلهٔ توسعهٔ اجتماعی و اقتصادی بستگی دارد. با این حال، تغییری لازم و حیاتی است که به‌خاطر بشر و سیارهٔ ما باید صورت گیرد.
به همهٔ شما در مبارزه‌تان در راه تحقق صلح، پیشرفت، و سوسیالیسم درود می‌فرستیم.
پیروز باشید.
زنده باد همبستگی انترناسیونالیستی.
با درودهای رفیقانه،
کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران
